Ôsin bệnh viện (Kỳ cuối)

[links()]Bên cạnh những lợi ích mà các “ôsin bệnh viện” đem lại cho người bệnh thì đội ngũ này cũng đang gây khó khăn cho công tác quản lý của các bệnh viện cũng như chính bản thân người bệnh.

Cần có các lớp đào tạo ngắn hạn về kĩ năng chăm sóc người bệnh cho các “ôsin bệnh viện”.

PGS.TS.Hoàng Mạnh An - Giám đốc Bệnh viện (BV) Quân y 103 phân tích: “Hầu hết những người giúp việc đều không được học kĩ năng chăm sóc bệnh nhân một cách chuyên nghiệp. Họ chỉ làm việc dựa trên “kinh nghiệm” và “cái tâm” của mình. Bên cạnh đó, nhiều người không hề tập trung vào các công việc hiện tại mà luôn trong trạng thái nghe ngóng, tìm mọi cách để lựa chọn các công việc khác có mức thù lao cao hơn, điều kiện làm việc thuận lợi hơn. Do đó, rất dễ dàng dẫn đến hiện tượng chăm sóc qua loa, đại khái... cho qua việc, gây ảnh hưởng không tốt đến bệnh tình cũng như tinh thần của người bệnh”.

Nhận diện tiêu cực

Ngoài ra, theo phân tích của PGS.TS.Hoàng Mạnh An, do yêu cầu công việc thường thức khuya nên những người giúp việc này nảy sinh tình trạng tụ tập, rượu chè, cờ bạc...

Một số người chăm bệnh thuê lâu năm đã "làm giá" với người nhà bệnh nhân và bán lại “hợp đồng” cho những người khác để ăn chênh lệch với mức 150.000-200.000 đồng/người bệnh. Những người làm nghề chăm bệnh thuê còn tập hợp thành nhóm và không ít lần đã xảy ra tình trạng tranh giành khách giữa các nhóm.

Những tiêu cực trên cũng khiến lãnh đạo các BV khác phải âu lo. PGS.TS.Nguyễn Tiến Quyết - Giám đốc BV Việt Đức cho rằng, mỗi BV hoàn toàn có thể quản lý, giới thiệu dịch vụ chăm sóc bệnh nhân “trọn gói” nhưng bệnh nhân lại thích tự tìm người. Khi đó, họ sẽ phải tự chịu trách nhiệm và tự hài lòng với việc lựa chọn của mình. Hơn nữa, tâm lý khi nằm viện, ai cũng mong muốn phải luôn có người bên cạnh, chăm sóc 24/24. Trong khi đó, đội ngũ “ôsin bệnh viện” lại cắm chốt quá sâu, tạo thành một hệ thống, móc nối từ người này sang người khác.

Chỉ cần vừa nhác trông thấy bóng dáng người có nhu cầu, các “ôsin bệnh viện” đã vây quanh mời chào, tự “lăng xê” bản thân và thuyết phục “sử dụng dịch vụ” cho bằng được. Rồi lần sau cứ thế, mỗi lần người bệnh vào viện sẽ tự liên lạc với ôsin, không cần qua đầu mối trung gian. Và một trở ngại không nhỏ đối với các bệnh viện là, để có được một đội ngũ chăm sóc bệnh nhân đặc biệt thì phải có một bộ máy điều hành.

“Mà để có bộ máy điều hành thì phải có kinh phí, mới hoạt động được. Kinh phí đó phải tự sinh, tự phát” - PGS.TS.Nguyễn Tiến Quyết nói.

Theo BS.Phạm Ngọc Tạo - Trưởng phòng Kế hoạch tổng hợp, BV Hữu Nghị thì việc bùng phát dịch vụ ôsin đang là vấn nạn cho bệnh viện vì phần lớn đội ngũ này không có trình độ cả về chuyên môn cũng như văn hóa. Tình trạng tự do ra vào BV của nhóm người này đã gây những ảnh hưởng không nhỏ đến công tác quản lý, nhất là nhiều ôsin còn mang theo cả người nhà vào BV.

Đã xuất hiện tình trạng các phần tử xấu, lợi dụng danh nghĩa người chăm bệnh thuê để ăn cắp đồ đạc, vật dụng của bệnh nhân. Bệnh nhân thường xuyên bị mất điện thoại di động, phích nước, thuốc và đồ ăn. Có trường hợp y, bác sĩ nhìn thấy đối tượng lấy đồ của bệnh nhân nhưng cứ tưởng đó là người đi chăm bệnh nên kẻ gian đã tẩu thoát.

Tiềm ẩn nhiều rủi ro

Việc “chọn mặt gửi vàng” không phải lúc nào cũng hoàn hảo, do vậy các gia đình khi chọn thuê người trông bệnh nhân cần ký kết hợp đồng đầy đủ, tránh rủi ro hoặc mất mát xảy ra. “Nhà tôi, phải thuê đến người thứ ba chăm bố mới tạm yên tâm” - chị Thục, người từng thuê “ôsin bệnh viện” chăm bố ốm tâm sự.

Người giúp việc đầu tiên đã làm cả nhà chị một phen hết hồn. Vốn ông cụ bị hen suyễn nặng, mỗi lần lên cơn là lập tức phải uống thuốc ngay. Dặn dò kỹ lưỡng lắm, thế mà hôm ấy chị hoảng hốt khi thấy ông cụ ngồi mặt mũi tím tái, còn chị ôsin đứng đằng sau, hai tay đấm thùm thụp vào lưng cụ. Hỏi cho cụ uống thuốc chưa, chị ta tỉnh bơ trả lời: “Các bác chỉ lắm chuyện, hơi tý thì thuốc, ở quê em có cụ khó thở còn hơn thế này, cho uống mấy cái hoa hồng bạch chưng rồi đấm lưng là khỏi?!”.

Với nhiều phụ nữ làm ôsin chăm người ốm, khó khăn lớn nhất không phải là những vất vả trong việc phục vụ bệnh nhân ăn uống, vệ sinh mà là chuyện cho bệnh nhân uống thuốc và bấm nút cấp cứu khi bệnh tình có vấn đề.

“Khi cuống lên, nhà cháu toàn... nhầm! Có hôm buổi trưa, nhà cháu gọi cơm, lại ấn luôn vào nút cấp cứu, làm các bác sĩ được phen tá hỏa” - chị Thoan (Gia Lộc, Hải Dương) thật thà tâm sự. Đến việc cho uống thuốc, mỗi người một bệnh với hàng loạt những loại thuốc mà: “Chỉ mới nhìn màu sắc và tên thuốc nhà cháu đã thấy chóng mặt”. Chị Thoan phải gói mỗi loại thuốc vào một túi ni lông riêng, nhờ bác sĩ viết rõ giờ uống, cách uống và số lượng thuốc vào một tờ giấy, dán phía ngoài túi, thế mà “Vẫn nhầm đấy, cô ạ...”.

Cần có các lớp đào tạo ngắn hạn

Ôsin bệnh viện, dù vẫn còn đâu đó những “góc khuất”, những câu chuyện cười ra nước mắt, nhưng ở góc độ xã hội, đây thực sự đã là một nghề hoàn toàn chân chính.

Chỉ có điều, nói như một cán bộ phụ trách công tác điều dưỡng ở một bệnh viện: “Những người làm công việc chăm sóc người ốm ở bệnh viện đã giúp đỡ chúng tôi rất nhiều trong điều kiện thiếu nhân viên điều dưỡng như hiện nay. Nhưng nếu họ được đào tạo qua một lớp ngắn ngày về cách chăm sóc người ốm thì sẽ tốt và cũng yên tâm hơn”.

Và để giảm tải gánh nặng cho BV, mong rằng đội ngũ giúp việc tự xây dựng cho mình cung cách làm việc văn minh, chuyên nghiệp, để mỗi khi nhắc đến bốn chữ “ôsin bệnh viện” sẽ là những câu chuyện ấm áp tình người.

Thu Hồng