"Ông lớn" AvtoVAZ sa thải nhân công

Nhà sản xuất xe AvtoVAZ đang đối mặt với tình trạng doanh thu giảm sút nghiêm trọng, và hãng này cũng đang lên kế hoạch sa thải 1/4 lực lượng lao động, khoảng 27.600 người.

Công nhân nhà máy VAZ biểu tình ngày 6/8.

Alexander Afanasyev, một công nhân lâu năm của nhà máy sản xuất xe hơi lớn nhất nước Nga AvtoVAZ đang lo sợ rằng một ngày nào đó ông sẽ bị sa thải.

Đó hoàn toàn không phải là nỗi sợ hoang đường. Mối đe dọa mất việc và nghèo đói đang lan rộng nhanh chóng bên bờ sông Volga.

Nhà sản xuất xe AvtoVAZ đang đối mặt với tình trạng doanh thu giảm sút nghiêm trọng, và hãng này cũng đang lên kế hoạch sa thải 1/4 lực lượng lao động, khoảng 27.600 người trong thời gian tới.

“Mọi thứ có thể trở nên tồi tệ hơn khi công nhân bị sa thải quá nhiều”, ông Afanasyev, 50 tuổi, một công nhân làm việc trong hệ thống sản xuất dây chuyền tự động của AvtaVAZ nói.

“Giả sử nếu tôi không bị sa thải nhưng những người bạn đã từng đứng bên cạnh tôi, cùng làm công việc giống như tôi lại bị mất việc thì liệu họ sẽ thế nào? Có còn làm bạn với tôi khi biết tôi vẫn được nhận lương của công ty?”, ông Afanasyev tự hỏi.

Khi "ông lớn" trở nên suy yếu…

AvtoVAZ, một “ông lớn” từ thời Soviet hiện vẫn đang cho ra đời một số mẫu xe Lada từ những năm 1960 phát triển được chủ yếu nhờ vào tiền hỗ trợ của chính phủ.

Hai năm trước đây, người Nga đã hi vọng nhãn hiệu xe hơi nổi tiếng một thời của mình sẽ được hiện đại hóa khi nhà sản xuất ô tô Pháp Renault chi 1,3 tỉ USD để mua 25% cổ phần của AvtoVAZ. Nhưng cuộc khủng hoãng kinh tế đã khiến mọi việc làm đều trở nên khó khăn hơn và doanh thu của hãng này ngày càng giảm sút.

Hồi đầu năm, Thủ tướng Nga Putin đang có chuyến thăm thành phố Togliatti, trung tâm của ngành công nghiệp ôtô Nga, tham dự buổi gặp với các công nhân hãng ôtô AvtoVAZ và cam kết với họ rằng, Chính phủ sẽ ủng hộ 1 tỉ USD để hỗ trợ ngành công nghiệp sản xuất xe hơi trong nước, tránh rơi vào trường hợp tuyên bố phá sản như “người khổng lồ” General Motors.

“Chính phủ đã quyết định cấp 700 tỷ rúp cho việc duy trì việc làm trong ngành công nghiệp này. Khoảng 300 tỷ rúp khác sẽ được sử dụng để phát triển các doanh nghiệp vừa và nhỏ”, Thủ tướng Putin nói trong cuộc gặp tại hãng AvtoVAZ. Mấy tháng gần đây, AvtoVAZ buộc phải cắt giảm giờ làm và tiền lương để không phải sa thải nhân viên, nhưng tỉ lệ thất nghiệp ở Nga và nối lo sợ bị sa thải đang ngày càng tăng.

Biểu tình đòi quyền lợi

Nỗi lo sợ bị sa thải đang nhấn chìm Togliatti và gây lên nối tức giận trong hàng ngàn công nhân.

“Tôi không nghĩ họ (công nhân) sẽ chỉ đập tan các cửa sổ của nhà máy… Nếu mọi việc tồi tệ hơn, họ sẽ biểu tình trên quốc lộ M5”, một quan chức của văn phòng thị trưởng Togliatti giấu tên cho biết.

M5 là một trong những trục đường chính nối Moscow với Urals. Tháng 6 vừa qua, Thủ tướng Putin đã phải đích thân đến miền Bắc nước Nga để khiển trách “Vua nhôm” Oleg Deripaska vì để công nhân kéo ra quốc lộ M5 biểu tình do không được trả lương, làm tắc cả con đường trong một thời gian khá dài.

Ông lớn AvtoVAZ cũng có tham vọng trở thành nhà sản xuất ô tô lớn nhất châu Âu nhưng cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu đã làm đảo lộn tất cả. Khi doanh thu của ngành sản xuất ô tô nước Nga giảm một nửa thì doanh thu của Avto VAZ cũng giảm 44%.

Các quan chức cho biết, công nhân thất nghiệp sẽ được phân làm trong các ngành dịch vụ công cộng như quét dọn đường phố.

Nhưng trưởng đại diện của Trung tâm điều phối việc làm của Togliatti, bà Tatyana Merkulova cho biết, bà không nhất trí với quyết định này vì hiện tại chỉ còn 1.400 cơ hội việc làm dành cho 12.000 người thất nghiệp.

“Tôi thực sự không biết sẽ phải làm gì để giải quyết tình trạng này”, bà thú nhận khi được hỏi về hướng giải quyết cho số lượng công nhân bị sa thải sắp tới.

Những công nhân dọn vệ sinh chỉ được trả 4.000 rúp (132.5USD) mỗi tháng cộng thêm trợ cấp thất nghiệp 4.900 rúp. Mức lương trung bình của một công nhân tại AvtoVAZ năm ngoái là 20.000 rúp.

Lo sợ rơi vào cảnh túng quẫn

Alexander Borisov, 29 tuổi, một công nhân làm việc trong dây chuyền sản xuất tự động cho biết, anh sẽ không thể nuôi sống được vợ và đứa con mới sinh khi vẫn làm việc ở AvtoVAZ với mức lương mới 8.000 rúp/tháng vì một nửa trong số đó đã được dùng để  chi trả tiền nhà.

“Đôi khi trong túi tôi chỉ còn vài đồng cô-pếch, trong khi 100 rúp chỉ mới mua được ba chai bia”, anh nói.

Tuy nhiên, Bộ trưởng Tài chính Nga Alexei Kudrin khẳng định: “Tôi không nghĩ AvtoVAZ sẽ “chết”, và nói thêm rằng đây sẽ là lần cuối cùng chính phủ trợ cấp vốn giúp AvtoVAZ nhưng cũng sẽ yêu cầu một sự thay đổi lớn.

“Chúng tôi sẽ tìm cách để công nhân đồng ý, chung sức với chúng tôi để cứu AvtoVAZ… Họ nên làm việc thật chăm chỉ, thậm chí không nghĩ đến việc phải về nhà”, ông Pyotr Zolotaryov, lãnh đạo hiệp hội thương mại AvtoVAZ nói.