Ông Thăng cùng Vũ Thanh Hà (TGĐ Cty CP Hoá dầu & Nhiên liệu sinh học Dầu khí - PVB), Nguyễn Xuân Thủy (Phó Phòng đầu tư dự án PVB), Khương Anh Tuấn (Phó Phòng thương mại PVB), Lê Thanh Thái (Trưởng phòng kinh doanh PVB), Hoàng Đình Tâm (Kế toán trưởng PVB), Phạm Xuân Diệu (TGĐ TCty CP Xây lắp dầu khí Việt Nam - PVC), Nguyễn Ngọc Dũng (Phó TGĐ PVC), Đỗ Văn Quang (Trưởng Ban kinh tế kế hoạch PVC), Trần Thị Bình (Phó TGĐ Tập đoàn Dầu khí Việt Nam) bị xét xử về tội Vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng, theo khoản 3 Điều 224 Bộ luật Hình sự 2015.
Cùng vụ án, Trịnh Xuân Thanh (TGĐ, Chủ tịch HĐQT PVC) bị truy tố về tội Vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng, theo khoản 3 Điều 224 Bộ luật Hình sự 2015 và Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong thi hành công vụ, theo khoản 3 Điều 356. Đỗ Văn Hồng bị truy tố về tội Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong thi hành công vụ, theo khoản 3 Điều 356.
 |
| Đối tượng Trịnh Xuân Thanh |
Theo điều tra, năm 2007, Thủ tướng phê duyệt đề án phát triển nhiên liệu sinh học đến năm 2015, tầm nhìn đến năm 2025. Sau khi Tập đoàn Dầu khí gửi tờ trình về 3 dự án nhiên liệu sinh học và được Thủ tướng phê duyệt vào quy hoạch phát triển ngành dầu khí, ông Thăng với vai trò là Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) ký nghị quyết chấp thuận chủ trương đầu tư Nhà máy sản xuất Ethanol (PVB) đóng tại huyện Tam Nông, Phú Thọ. Cuối năm 2007, PVB được thành lập để làm chủ đầu tư dự án, vốn điều lệ ban đầu hơn 405 tỷ.
Tháng 8/2008, PVB và Cty CP thiết kế Công nghiệp hoá chất (CECO) ký hợp đồng tư vấn lập dự án đầu tư xây dựng công trình và hồ sơ mời thầu. Tháng 2/2009, dự án được phê duyệt xây dựng tại huyện Tam Nông, tỉnh Phú Thọ với tổng mức đầu tư hơn 1.300 tỷ, thực hiện trong 18 tháng.
Tháng 9/2008, PVB mời sơ tuyển gói thầu TK05 “Chìa khoá trao tay” xây dựng Nhà máy Ethanol Phú Thọ. Trong 6 nhà thầu gửi hồ sơ có Liên danh PVC/Alfa Laval/Delta-T, do PVC thành lập, vì PVC không đáp ứng đủ yêu cầu.
CECO sau đó đánh giá cả 6 nhà thầu chưa đạt 100% tiêu chí về năng lực, kinh nghiệm. Trong đó, liên danh nhà thầu PVC/Alfa Laval/Delta-T chưa đạt các tiêu chí về năng lực kỹ thuật, tư vấn thiết kế, xây dựng và báo cáo tài chính năm 2006 thể hiện PVC đang thua lỗ.
Thực hiện chỉ đạo của ông Thăng về việc chỉ định thầu, PVB không tổ chức đấu giá theo kế hoạch mà chuyển sang chỉ định thầu cho liên danh của PVC. Quá trình thực hiện hợp đồng không đúng tiến độ, PVC có báo cáo thừa nhận không đủ năng lực. Tháng 3/2013, PVC đơn phương dừng thi công dự án, chưa có hạng mục nào hoàn thành.
Khi thực hiện dự án, PVB vay ngân hàng và Cty tài chính Dầu khí Việt Nam hơn 750 tỷ đồng. Từ ngày triển khai dự án (tháng 9/2009) đến khi khởi tố vụ án (tháng 6/2018), PVB đã thanh toán cho PVC hơn 600 tỷ đồng, Alfa Laval hơn 230 tỷ đồng. Chủ đầu tư sử dụng hơn 1.400 tỷ đồng để thực hiện dự án.
Theo cáo buộc, biết PVC chưa từng thực hiện dự án nào về Ethanol và tình hình tài chính đang khó khăn, ông Thăng với vai trò Chủ tịch PVN, Trưởng ban chỉ đạo triển khai dự án, đã chủ trì nhiều cuộc họp, “quyết liệt” định hướng giao thầu cho PVC như đề nghị của bị can Thanh.
Bị can Thanh biết rõ liên danh PVC/Alfa Laval/Delta-T không đủ năng lực thực hiện gói thầu nhưng vẫn nhận chỉ đạo từ lãnh đạo PVN để ký văn bản xin được chỉ định thầu. Chủ tịch PVC còn chủ trì cuộc họp HĐQT và ban TGĐ PVC đồng ý thực hiện gói thầu; ký công văn gửi ông Thăng xin cam kết thực hiện gói thầu.
Theo cáo buộc, hành vi làm trái các quy định của ông Thăng, Thanh và các bị can dẫn đến thiệt hại cho PVB hơn 540 tỷ đồng. Trong quá trình điều tra, ông Thăng thành khẩn khai báo, tích cực hợp tác.
Ngoài sai phạm tại dự án Ethanol Phú Thọ, bị can Thanh còn bị cáo buộc thành lập Cty PVC Kinh Bắc cùng bị can Đỗ Văn Hồng từ năm 2009. Thanh sau đó bàn với Hồng về việc mua 3.400 m2 đất tại huyện Tam Đảo, Vĩnh Phúc của Công ty Metrimex bằng tiền tạm ứng cho thực hiện dự án của PVC.
Thanh chỉ đạo cán bộ dưới quyền tại PVC cho PVC Kinh Bắc tạm ứng trái quy định 25 tỷ đồng. Tuy nhiên để hợp thức việc cho vay tạm ứng và sử dụng tiền tạm ứng trái quy định, Thanh và Hồng đã làm các thủ tục chuyển 21 tỷ đồng thành tiền góp vốn điều lệ của PVC tại PVC Kinh Bắc. Điều này trái quy định của Luật Doanh nghiệp 2005, gây thiệt hại cho PVC hơn 13 tỷ đồng.
Năm 2018, ông Thăng bị phạt 30 năm tù trong hai vụ án xảy ra tại PVC, PVN và OceanBank. Tháng 12/2020, ông Thăng lĩnh thêm 10 năm tù trong vụ án bán quyền thu phí cao tốc Trung Lương cho Đinh Ngọc Hệ (Út “Trọc”) gây thiệt hại 725 tỷ đồng.
Theo điều tra, trong thông báo ngày 1/8/2018 của PVN, ông Thăng đã cho phép ngành dầu khí ưu tiên giao thầu cho PVC các công trình chuyên ngành đặc thù.
Theo định hướng giao thầu, Đỗ Văn Quang (Trưởng ban Kinh tế kế hoạch PVC) biết rõ đơn vị kém năng lực nhưng vẫn tham mưu, dự thảo để PVC gửi công văn trình PVN, PVB tham gia dự án Ethanol.
Nhận được văn bản, ông Thăng đã bút phê chỉ đạo cấp dưới tại Tập đoàn Dầu khí giải quyết theo chủ trương chỉ định thầu cho PVC.
Căn cứ chủ trương chỉ đạo của ông Thăng, các bị can dưới quyền đã soạn thảo, tham mưu, đề xuất cho liên danh PVC/Alfa Laval/Delta-T thực hiện gói thầu theo hình thức chỉ định thầu.
Tháng 6/2009, sau khi ông Thăng và lãnh đạo Tập đoàn Dầu khí chỉ đạo quyết liệt, Cty CP Hóa dầu và Nhiên liệu sinh học Dầu khí đã không tổ chức đấu thầu mà ra quyết định chỉ định thầu cho liên danh PVC với trị giá gói thầu hơn 59 triệu USD.
Quá trình thực hiện, do liên danh PVC/Alfa Laval/Delta-T không đủ năng lực nên dự án Nhà máy Ethanol Phú Thọ phải dừng thi công từ tháng 3/2013.
