“Tôi sinh ra trong một gia đình nghèo khó, tôi không có ông bố giàu có, không có ông chú quyền lực, nhưng đó là những điều tuyệt vời nhất với tôi…”- Tỷ phú Jack Ma bắt đầu buổi đối thoại với giới trẻ Việt Nam với những chia sẻ rất thật như vậy…
Không từ bỏ, chúng ta sẽ còn nhiều cơ hội!
Nhắc đến Jack Ma, hay cái tên Mã Vân, một trong những người giàu có nhất Trung Quốc, bất kỳ người nào cũng phải bày tỏ sự ngưỡng mộ, thán phục vị tỷ phú có dáng người nhỏ nhắn và ý chí kiên cường này.
Ông từng trượt cấp hai 2 lần, trượt đại học 2 lần, bị Harvard từ chối 10 lần, trước khi đỗ vào Học viện Sư phạm Hàng Châu - ngôi trường được xem là tệ nhất ở quê ông thời đó. Ra trường, Jack Ma xin việc thất bại hơn 30 lần, song ông vẫn không ngừng tin tưởng vào bản thân. Từ một giáo viên dạy tiếng Anh, ông đã đã nỗ lực vươn lên để trở thành một vị tỷ phú, doanh nhân công nghệ nổi tiếng khắp toàn cầu...
Ông chia sẻ, khi bắt đầu khởi nghiệp, ông không có ai giúp cả. “Khi không có ai gúp bạn, chuyện đó cũng thật bình thường, không ai có lý do phải giúp đỡ bạn cả...”- Jack Ma bắt đầu “thắp lửa” cho sinh viên.
“Tôi không nghĩ tôi thông minh hơn các bạn. Tôi đã trượt 3 lần cho kì thi đại học. Nhưng tôi không từ bỏ, thất bại, tôi lại làm lại. Alibaba đã được tạo ra 18 năm. Đó là khoảng thời gian ngắn với người khác nhưng dài với chúng tôi…”- ông thành thật.
Chia sẻ về những lần xin việc thất bại, ông nói ông cũng rất buồn. Bởi bố mẹ sẽ nói: “Ai cũng xin được việc, sao con lại bị từ chối?”.
“Tôi nghĩ rằng số phận không muốn tôi vào những công ty đó, mà muốn tôi thành lập công ty riêng của mình. Đó là lý do tại sao ngày nay, tôi dành nhiều thời gian cho sinh viên. Tôi muốn nói với họ, tôi đã trải qua nhiều thất bại như thế nào Tôi về nhà và ngủ, ngày mai lại cố gắng. 80% người trên thế giới này có những trải nghiệm như vậy. Nếu Jack Ma không phải Chủ tịch Alibaba, sẽ không ai để ý. Tuy nhiên, tôi thành công và người ta mới để ý tới tôi. Tôi không bao giờ từ bỏ. Vì nếu chúng ta không từ bỏ, chúng ta sẽ còn nhiều cơ hội”.
Tiền chỉ phát huy tác dụng khi có ý tưởng và cộng sự tốt
Yếu tố đầu tiên mà Jack Ma muốn nhắc nhở không chỉ sinh viên mà chính những người đang làm khởi nghiệp, đó là: “Nếu muốn xây dựng một DN tốt, bạn phải xây dựng được một đội tốt. Hãy tìm người đúng, người phù hợp nhất chứ không phải người tốt nhất. Một người có thể đi rất nhanh nhưng nếu muốn đi đường dài, bạn phải có đồng đội”.
“Điều quan trọng nhất trong kinh doanh không phải là tiền mà là ý tưởng tốt và những người cùng ý tưởng với mình. Không ai là siêu nhân, nếu muốn thành công, bạn phải thực tế, tập trung và làm việc theo nhóm”, Jack Ma nói.
Theo ông, “Ý tưởng là điều bạn có thể làm mà người khác không làm được, điều bạn có thể làm tốt hơn người khác, điều bạn có thể làm khác với số đông. Nếu làm giống người khác, bạn không có cơ hội tốt hơn họ”.
Một lời khuyên từ Chủ tịch Tập đoàn Alibaba là: “Khi tìm kiếm cộng sự, đừng mời bạn bè vào công ty. Nhiều người trên thế giới thường có xu hướng mời bạn bè, nhưng bạn bè thân thường không phải cộng sự tốt”.
“Tôi không muốn bạn tôi trở thành cộng sự. Nhưng khi người nào đó là cộng sự của tôi, tôi sẽ cố gắng hết sức để trở thành bạn của họ”- Jack Ma nói.
Trả lời cho câu hỏi: “Gặp khó khăn thì ông hỏi ai?”, tỷ phú Jack Ma đã phải suy nghĩ giây lát để đưa ra câu trả lời: “Khi tôi khởi nghiệp, tôi hỏi đồng nghiệp. Khi công ty lớn hơn, tôi vẫn hỏi đồng nghiệp. Và khi có Alibaba, tôi vẫn xin ý kiến từ những người làm cùng. Đó chính là tinh thần làm việc nhóm”.
Tinh thần làm việc nhóm được Jack Ma đề cao nhân câu hỏi này. “Không có ai là hoàn hảo, không phải bạn làm nên nhóm của mình thành công mà họ tạo nên thành công của bạn. Trong 18 năm qua, không có vấn đề gì lớn đến mức tôi phải nghĩ đến viễn cảnh tồi tệ nhất. Luôn luôn có giải pháp, luôn luôn có con đường cho mọi vấn đề. Tôi khuyên bạn hãy tìm ra nó cùng với những người cộng sự của mình”.
Làm kinh doanh không tránh được sai lầm
Mặc dù đã trở thành “người khổng lồ” song Chủ tịch Tập đoàn Alibaba thừa nhận Alibaba đã vấp phải vô số sai lầm và vẫn tin còn nhiều va vấp, sai lầm, thất bại. “Tôi không lo lắng vì cuộc sống đầy rẫy những thất bại và sai lầm!”- ông chia sẻ đầy lạc quan.
Ông đưa ra lời khuyên: Để thành công, phải biết được vì sao những người khác lại thất bại. “Nhiều năm trước đây, tôi cùng với những cộng sự của mình đã cố gắng học hỏi từ những thất bại của những người khác. Đây là điều mà tôi muốn chia sẻ. Nếu các bạn muốn làm gì đó, các bạn phải có ý tưởng và ước mơ. Đó là điều gì mà các bạn có thể làm tốt hơn những người khác. Các bạn cần phải khác biệt. Nếu các bạn cũng như những người khác thì các bạn không có cơ hội tốt hơn!”- ông chia sẻ.
Đặc biệt, vị tỷ phú lưu ý các bạn trẻ: “Bạn hãy học từ thất bại của người khác chứ đừng học từ thành công. Để thành công, bạn phải tìm hiểu câu chuyện tại sao họ thất bại”, và đưa ra lời khuyên: “Các bạn trẻ đừng lo lắng khi thất bại, đó chỉ là thử thách của cuộc đời, nó khiến bạn mạnh mẽ hơn”- Jack Ma nói.
Hãy tin vào thế hệ trẻ …
Cảm nhận đầu tiên của tỷ phú người Trung Quốc tản bộ phố đi bộ Hà Nội là thấy rất nhiều bạn trẻ đi dạo trên phố, nụ cười luôn nở trên môi và chơi các trò chơi. “Tôi tự hỏi tại sao họ hạnh phúc đến vậy. Tôi nghĩ vì họ trẻ và kỳ vọng vào tương lai tươi sáng của đất nước…”- ông chia sẻ.
“Hãy suy nghĩ về tương lai!”- vị tỷ phú đưa ra lời khuyên. Ông phân tích: “Hiện tại 54% dân số dùng di động, nhưng nhiều người chủ yếu để chơi game. Bạn hãy cố gắng sử dụng di động để buôn bán, giao tiếp với mọi người trên mạng. Trong tương lai, có thể sẽ là Made in internet. Bạn có thể mua hàng nước này, lắp ráp nước kia, xuyên biên giới, mọi thứ đều qua internet. Những thứ tôi chưa thích đó là thanh toán trực tuyến, vì tôi thấy các bạn dùng tiền mặt nhiều. Chúng ta hãy thanh toán bằng di động đi. Tôi tin chỉ với chiếc điện thoại, chúng ta có thể mua bán, thanh toán, du lịch toàn cầu. Đừng lo ngại về trí tuệ nhân tạo sẽ cướp mất nghề nghiệp của con người, vì con người luôn thông minh hơn những chiếc máy. 95 triệu dân ở đất nước này, nhưng chỉ có 4 triệu người shopping trên mạng, có thể thị trường chưa có nhiều, nhưng đó chính là cơ hội để bạn thực hiện…”.
Ông cho rằng, nếu muốn mở DN tốt, cần lựa chọn đúng thời điểm. “Chúng ta đang ở trong thời đại của cuộc cách mạng 4.0. Trong mỗi cuộc cách mạng, 20- 30 năm đầu là khoảng thời gian của công nghệ. Internet mới có được 20 năm. 30 năm tới đây, những người tận dụng được Internet trong kinh doanh của mình mới thành công.”- ông quyết.
Trả lời cho câu hỏi: “Khởi nghiệp sớm khi tràn đầy nhiệt huyết táo bạo nhưng thiếu kinh nghiệm hay khởi nghiệp muộn khi đã tích luỹ nhiều kinh nghiệm nhưng nhiệt huyết đã vơi dần, không còn sự liều lĩnh?” , vị tỷ phú cho rằng cuộc sống là sự trải nghiệm. “Nếu bạn là sinh viên, hoạt động quan trọng nhất với bạn là hãy là sinh viên giỏi ở trường đại học. Sau đó, nếu các bạn 20-30 tuổi, bạn nên làm thêm ở một công ty có sếp tốt, chứ không phải một công ty tốt. Hãy học hỏi từ ông ta. 30-40 tuổi, muốn làm gì hãy tự làm. Khi 50 tuổi bạn phải làm cái gì thấy mình giỏi về cái đó. Từ 50-60 tuổi, bạn nên trao cơ hội cho giới trẻ, xây dựng đào tạo họ. Và từ 60 tuổi, dành thời gian cho cháu nội, ngoại…”- ông đưa ra lời khuyên.
Cơ hội lớn lao vẫn còn cho tất cả mọi người
Chia sẻ tại Diễn đàn thanh toán Việt Nam 2017 với sự tham gia của 700 đại biểu, trong đó có nhiều doanh nhân Việt Nam, Chủ tịch Tập đoàn Alibaba cho rằng, vấn đề quan trọng hàng đầu trong kinh doanh không phải tiền mà là ý tưởng. “Doanh nhân phải nghĩ xem mình sẽ làm gì, chứ đừng nghĩ ngay tới sẽ kiếm được bao nhiêu tiền. Khi có ý tưởng tốt, tuyệt vời thì tiền mới phát huy tác dụng. Khi có đồng đội tốt, ý tưởng tốt thì sẽ có tiền, chứ không thể có chỗ cho những người thụ động trong trường hợp này”- ông nói.
Tuy nhiên, trong quá trình khởi sự kinh doanh, ngoài ý tưởng thì “cũng cần tiền”.”Có thể phải đi vay tiền khi khởi sự và ngân hàng ban đầu chắc chắn cũng sẽ không cho bạn vay vì họ phải xem bạn có gì trong tay, ít nhất là ý tưởng. Là doanh nhân không có người giúp cũng là bình thường, có người giúp mới là bất thường”- ông tiếp lời.
Tỷ phú Jack Ma nhấn mạnh, bước đầu khởi nghiệp không cần làm gì quá to tát, chỉ cần cái gì nhỏ nhưng thú vị và “phải có tình yêu trong đó”.
Cùng với đó, thủ tục hành chính cũng cần cải thiện một cách nhanh nhất có thể. “Hãy để DN khởi nghiệp chỉ phải lo thủ tục hành chính trong vòng một phút thôi. Chứ không thể thủ tục hành chính “lên xuống, xin cho”. Chính phủ cần tạo ra không gian để làm sao tinh thần doanh nhân, kinh doanh dễ dàng…”.
Trả lời cho câu hỏi: “Dưới sự thống trị của một số công ty công nghệ hàng đầu, liệu còn dư địa đất sống cho DN nhỏ và vừa và startup hay không?”, ông chủ Tập đoàn Alibaba thẳng thắn: “Khi bạn nghĩ là không có cơ hội cho mình thì các bạn là người thiếu trí tưởng tượng. Một thế giới mới vừa bắt đầu nếu các bạn muốn tham gia cùng Alibaba. Bản thân Jack Ma và bản thân ông ấy cũng phải bắt đầu. Trước đây tôi hay kêu ca, tại sao ông này ông kia lấy mất cơ hội của tôi.Tuy nhiên, thực tế, cơ hội lớn lao vẫn còn cho tất cả mọi người. Đừng cố gắng trở thành Alibaba hay AliPay bởi lớn lên rồi thì tôi gặp phải những vấn đề chưa từng gặp phải. Sự khổng lồ vẫn còn triển vọng cho 30 năm tới, thời đại internet mới chỉ vừa bắt đầu mà thôi. Và Chính phủ các nước cần quan tâm tới 30 năm tới, giới trẻ dưới 30 tuổi, DN có dưới 30 nhân công…”- Ông đưa ra lời khuyên.
