Thêm một oan án
Khi vụ án oan khởi tố vụ chủ quán cà phê Xin Chào ở quận Bình Tân (TP HCM) “Kinh doanh trái phép” vừa tạm lắng thì dư luận nóng lên bởi vụ chủ hiệu điện thoại “cùi bắp” cũng bị khởi tố vì tội danh này.
Theo nội dung sự việc, vào trưa 15/6, Công an quận 10 ập vào nhà anh Dương Trọng Tiến bắt quả tang, khám xét khẩn cấp, thu giữ 40 điện thoại hiệu Nokia dòng 8800, 8600, 6700. Vào thời điểm đó, có khách đến mua chiếc Nokia 6700. Sau khi nhận điện thoại, người khách chưa chịu đi mà cứ nấn ná ở dưới nhà và xin đi vào nhà vệ sinh 2 lần. Một lúc sau người này bước ra cửa thì có 2 công an mặc thường phục chặn lại.
Tiếp đó, gần 10 công an ập đến lập biên bản quả tang và tiến hành khám xét cửa hàng của anh Tiến. Tại đây, Công an quận 10 đã tạm giữ 40 chiếc điện thoại di động (trong đó có 8 máy khách gửi sửa), 38 sạc điện thoại và sổ sách, biên nhận sửa chữa cho khách. Toàn bộ 40 điện thoại bị tạm giữ hiệu Nokia dòng 6700, 8600 và 8800 đã ngưng sản xuất từ năm 2005-2009.
Đến ngày 30/6, Công an quận 10 mời anh Tiến lên trụ sở. Tại đây, anh Tiến được ĐTV trao quyết định khởi tố bị can về tội danh kinh doanh trái phép. Tuy nhiên, trong quyết định lại ghi nhận anh Tiến có hành vi mua bán ngoại tệ trái phép. Nhận thấy quyết định chưa đúng nên anh Tiến không nhận, chụp hình lại, yêu cầu ĐTV sửa lại và bỏ ra về. Đến ngày 8/8, sau khi Báo Tuổi Trẻ TP HCM thông tin, Công an quận 10 đã mời anh Tiến lên cơ quan và trao quyết định không khởi tố vụ án hình sự vì xét thấy hành vi của anh Tiến không cấu thành tội phạm.
Liên quan đến vụ việc này, ngày 11/8 Văn phòng Chính phủ đã có văn bản hỏa tốc gửi UBND TP HCM truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẩn trương kiểm tra, làm rõ vụ việc anh Dương Trọng Tiến “Kinh doanh trái phép” mà Báo Tuổi trẻ TP HCM đã phản ánh. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc yêu cầu cơ quan chức năng TP HCM khẩn trương kiểm tra, làm rõ sự việc báo nêu trên; báo cáo Thủ tướng Chính phủ trước ngày 30/8 tới.
Điều tra viên “nhầm” hay có động cơ khác?
Ngày 11/8, Đại tá Nguyễn Sỹ Quang (Trưởng phòng Tham mưu Công an TP HCM) thông tin: Công an quận 10 đã báo cáo về vụ việc liên quan đến quyết định khởi tố bị can đối với anh Dương Trọng Tiến mà ĐTV Võ Quốc Khánh thụ lý.
Theo báo cáo, cùng thời điểm xử lý hồ sơ vụ việc của anh Tiến thì ĐTV Khánh cũng thụ lý hồ sơ, khởi tố một bị can khác về hành vi kinh doanh ngoại tệ trái phép. Văn bản, quyết định được ĐTV xử lý trong dữ liệu máy tính. Do có sự nhầm lẫn nên dẫn đến việc ĐTV đã in nhầm quyết định khởi tố bị can sang cho trường hợp của anh Tiến. Công an quận 10 đã yêu cầu ĐTV Khánh viết kiểm điểm liên quan đến sai sót trong nghiệp vụ, đồng thời xem xét hình thức kỷ luật đối với ĐTV Khánh.
ĐTV làm sai tùy mức độ sẽ bị xử lý nhưng trong vụ việc này, việc Công an quận 10 cho rằng có sự “nhầm lẫn” khiến dư luận thấy đây là sự bao biện vụng về, thiếu căn cứ và không thuyết phục. Căn cứ vào diễn biến khách quan của vụ việc thấy rằng, những vi phạm này của Công an quận 10 không phải do trình độ nghiệp vụ mà có thể còn vì một động cơ khác.
Các tình tiết vụ việc “có khách đến mua chiếc Nokia 6700, sau khi nhận điện thoại, người khách chưa chịu đi mà cứ nấn ná ở dưới nhà và xin đi vào nhà vệ sinh 2 lần. Một lúc sau người này bước ra cửa thì có 2 công an mặc thường phục chặn lại, sau đó 10 công an khác đến tiến hành khám xét khẩn cấp” dường như có sự sắp đặt, “gài bẫy” công dân.
Bình luận về sự việc trên, một luật sư cho rằng theo quy định của Bộ luật Tố tụng Hình sự hiện hành, muốn tiến hành các hoạt động tố tụng thì phải khởi tố vụ án, khởi tố bị can rồi mới có những quyết định khám xét chỗ ở, nơi kinh doanh… Khi chưa có quyết định khởi tố vụ án thì cơ quan điều tra chưa thể tiến hành các hoạt động tố tụng, nhất là quyết định “khám xét...”.
Chưa kể khi đã không khởi tố vụ án thì việc Công an quận 10 xử lý vật chứng đã thu giữ tại nhà của anh Tiến như thế nào cũng trái quy định của Bộ luật Tố tụng Hình sự. Trong vụ việc này, ngày 15/6 Công an quận 10 đã ra quyết định “khám xét khẩn cấp”, đồng thời thực hiện một số hoạt động điều tra và đến ngày 2/8 mới ra quyết định không khởi tố vụ án là khó có thể chấp nhận.
Lại thêm một vụ án oan được báo chí phát hiện, giải oan khiến dư luận đặt câu hỏi tại sao cơ quan kiểm sát “đi vắng” trong vụ việc này?.
