Nước muối sinh lý: Không thể dùng tùy tiện

NaCl 0,9%  có 3 loại: Loại để tiêm truyền, loại để nhỏ mắt và loại để nhỏ mũi, súc miệng, rửa vết thương. Không được dùng NaCl 0,9% dùng nhỏ mũi để nhỏ mắt.
NaCl 0,9% có 3 loại: Loại để tiêm truyền, loại để nhỏ mắt và loại để nhỏ mũi, súc miệng, rửa vết thương. Không được dùng NaCl 0,9% dùng nhỏ mũi để nhỏ mắt.
(PLO) -Nhiều gia đình hàng ngày vẫn dùng nước muối sinh lý (NaCl 0,9%) để vệ sinh mắt, mũi, họng cho trẻ nhỏ, nhất là trẻ sơ sinh, như một biện pháp để phòng bệnh. Tuy nhiên, việc dùng NaCl 0,9% vẫn cần có những lưu ý mà không phải người dùng nào cũng nắm rõ.

Có mấy loại nước muối sinh lý?

NaCl 0,9% (còn gọi là dung dịch nước muối đẳng trương) có 3 loại: Loại để tiêm truyền, loại để nhỏ mắt và loại để nhỏ mũi, súc miệng, rửa vết thương.

Theo PGS. Nguyễn Hữu Đức, giảng viên Đại học Y-Dược TPHCM, để sản xuất được nước muối sinh lý có chứa muối ăn NaCl ở nồng độ 0,9% (tức là 1 lít dung dịch nước chứa 9 g muối ăn), các chuyên gia phải tính toán sao cho hàm lượng tương đương với nồng độ của dịch cơ thể con người, gồm máu, nước mắt... trong tình trạng hoạt động sinh lý bình thường; đồng thời cần có một dây chuyền vô trùng, đặc biệt khi sản xuất loại dùng để tiêm truyền và nhỏ mắt.

PGS. Nguyễn Hữu Đức khuyến cáo: Có thể sử dụng NaCl 0,9% nhỏ mắt để nhỏ mũi họng, nhưng không thể sử dụng nước muối đóng chai 0,5-1 lít - loại để súc miệng, rửa làm sạch vết thương… để nhỏ mắt. Càng không thể tự ý pha chế muối ăn với nước để nhỏ mắt, vì dung dịch tự pha chế có thể bị nhiễm khuẩn, gây hại cho mắt.

NaCl 0,9% nhỏ mắt là loại riêng, được đóng chai nhỏ và bán ở nhà thuốc. Vì thuốc dùng cho mắt nên được bào chế trong điều kiện riêng tuyệt đối vô trùng và đẳng trương như thuốc tiêm.

Riêng đối với dung dịch NaCl 0,9% là thuốc tiêm truyền (còn gọi là dịch truyền), thì đây là dung dịch tốt nhất, vì phải đạt các tiêu chuẩn của thuốc dùng qua đường tĩnh mạch, đặc biệt là độ vô trùng tuyệt đối để tránh bị lây nhiễm bệnh. Loại này có thể dùng cho mắt, cho mũi họng và sát khuẩn vết thương.

Trong trường hợp bất đắc dĩ không mua được dung dịch NaCl 0,9%, khi cần rửa mũi, súc miệng hoặc rửa vết thương ngoài da, ta có thể dùng nước sạch và pha đúng nồng độ, tức pha 9 g muối sạch trong 1 lít nước sạch.

Dùng nước muối sinh lý thế nào cho hiệu quả?

Theo Trung tâm Truyền thông-Giáo dục sức khỏe TPHCM, bác sĩ cho sử dụng dung dịch NaCl 0,9% để súc miệng khi bị viêm họng hoặc rửa vết thương ngoài da, hoàn toàn không vì mục đích sát khuẩn, vì nước muối sinh lý không tiêu diệt được vi khuẩn. Mục đích của việc dùng NaCl 0,9% chỉ có tác dụng làm sạch vết thương, loại bỏ chất bẩn. Nếu muốn sát khuẩn, bác sĩ sẽ cho dùng dung dịch sát khuẩn kèm theo.

Mặc dù là thuốc dùng ngoài, nhưng khi dùng NaCl 0,9% vẫn phải thận trọng, đặc biệt cho trẻ nhỏ.

Bệnh viện Nhi Trung ương khuyến cáo: Trong trường hợp bé không bị bệnh, cha mẹ tuyệt đối không được lạm dụng nước muối sinh lý để rửa mũi cho bé. Bởi vì trong mũi, họng đều có một lượng dịch tự nhiên đủ để bôi trơn niêm mạc, có tác dụng ngăn cản sự xâm nhập của vi khuẩn và bụi bẩn.

Việc thường xuyên nhỏ nước muối sinh lý để phòng bệnh như nhiều gia đình vẫn làm có thể gây nên 2 nguy cơ. Một là đầu nhựa của bình nhỏ mũi không sạch, hoặc tay người chăm sóc không sạch, sẽ làm trẻ bị nhiễm bệnh. Nguy cơ thứ hai là NaCl 0,9% sẽ làm khô lớp chất nhờn giữ ẩm sát khuẩn tự nhiên của niêm mạc mũi. Khi có cảm giác khô lặp đi lặp lại, niêm mạc mũi sẽ tự động sinh ra nhiều dịch nhờn hơn, có nghĩa là chảy mũi không vì một nguyên nhân nào cả.

Lượng nước mũi bị chảy không cần thiết đó sẽ tụ lại ở mũi họng, khiến trẻ ngạt mũi, hay thở khò khè và hay ho. Nếu lúc này người mẹ lại tiếp tục dùng nước muối sinh lý để làm sạch, sẽ tạo thành vòng lẩn quẩn, gây thêm bệnh cho trẻ, thậm chí dễ gây viêm nhiễm mạn tính.

Tương tự như nhỏ mũi, nhiều mẹ thường xuyên rửa mắt cho trẻ bằng NaCl 0,9%, vì tin rằng, nước muối này rất lành tính. Tuy nhiên, BS. Hoàng Cương (Bệnh viện Mắt Trung ương) cho biết: Chỉ nên sử dụng NaCl 0,9% thường xuyên cho trẻ trong tháng đầu tiên sau khi sinh, vì lúc này, các hốc tự nhiên trong mắt bị dính dịch từ cơ thể mẹ cần được thường xuyên vệ sinh để làm sạch.

Ngoài ra, khi trẻ có dấu hiệu viêm nhiễm, đổ dử vàng, đau mắt thì cha mẹ cần dùng NaCl 0,9% loại dành cho mắt để làm sạch lớp bẩn bên ngoài trước khi sử dụng thuốc điều trị.

Nếu mắt trẻ bình thường, mẹ thường xuyên nhỏ NaCl 0,9% cho con có thể khiến cho mắt bị khô, viêm giác mạc, ảnh hưởng tới chức năng của mắt khi trẻ lớn lên.

Cũng theo BS. Hoàng Cương, NaCl 0,9% có thể dùng được cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ nhưng chỉ dùng trong trường hợp rửa mắt, mũi khi bị bẩn, bụi bặm, viêm nhiễm... Khi dùng để rửa mắt, rửa mũi cho bé, bạn cần lưu ý là phải giữ vệ sinh lọ thuốc thật kỹ, tránh làm nhiễm bẩn đầu chai thuốc.

Không được dùng NaCl 0,9% quá 1 tháng sau khi mở nắp. Điều này giúp tránh nguy cơ nhiễm khuẩn vào chai thuốc khi chai đã mở nắp lâu ngày.

Chỉ nên nhỏ NaCl 0,9% khi trẻ vừa đi đường xa về hoặc vừa tắm xong. Nếu trẻ có dấu hiệu đau mắt, cần đưa trẻ đi khám bác sĩ để tìm ra nguyên nhân gây bệnh và sử dụng thuốc phù hợp với bệnh, độ tuổi của trẻ.

Đối với mũi, chỉ nên dùng NaCl 0,9% rửa mũi cho trẻ trong trường hợp trẻ bị bệnh như ho, sổ mũi... Không được tự ý phòng bệnh cho trẻ bằng nhỏ nước muối hoặc dùng xịt muối nước biển sâu nhỏ vào mũi con, vì có thể ảnh hưởng niêm mạc mũi của trẻ.  

Khi trẻ có dấu hiệu chảy nước mũi, ho hắt hơi, mẹ có thể nhỏ 1-2 giọt NaCl 0,9% cho trẻ, sau đó yêu cầu trẻ xì mũi thật mạnh để làm sạch. Đối với trẻ dưới 1 tuổi, mẹ có thể dùng dụng cụ hút mũi để hút đờm trong mũi hoặc làm bấc sâu kèn lấy nước mũi.

Lưu ý, khi trời lạnh, nếu muốn nhỏ mũi cho trẻ, mẹ nên ngâm lọ nước muối sinh lý vào nước nóng để làm ấm trước khi nhỏ cho trẻ.  

Khi trẻ bị các bệnh về mũi, xoang, có thể dùng NaCl 0,9% để rửa mũi cho bé nhưng phải theo chỉ dẫn của bác sĩ chuyên khoa tai mũi họng.

Tin cùng chuyên mục

Ảnh minh hoạ (Ảnh: Thanh Hà).

Không tăng mạnh thuế thuốc lá, Việt Nam khó đạt mục tiêu sức khỏe cộng đồng

(PLVN) -  Dù Việt Nam đã 3 lần tăng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với thuốc lá trong vòng 15 năm qua, mức tăng đều nhỏ giọt và giãn cách thời gian khiến hiệu quả hạn chế. Các chuyên gia cảnh báo, nếu không cải cách hệ thống thuế một cách quyết liệt và sớm, Việt Nam sẽ khó đạt được các mục tiêu về kiểm soát thuốc lá, bảo vệ sức khỏe cộng đồng và thực hiện các cam kết phát triển bền vững.

Đọc thêm

Bệnh viện Việt Nam – Thụy Điển Uông Bí từng bước làm chủ kỹ thuật chuyên sâu tại tuyến tỉnh

Ca phẫu thuật kéo dài hơn 3 giờ đồng hồ, được thực hiện bởi đội ngũ thầy thuốc của Bệnh viện Việt Nam – Thuỵ Điển Uông Bí dưới sự hỗ trợ của chuyên gia đầu ngành từ Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức.
(PLVN) -  Ngày 13/5, Bệnh viện Việt Nam – Thụy Điển Uông Bí (Quảng Ninh) tiếp tục ghi dấu mốc quan trọng khi thực hiện thành công ca ghép thận thứ 3, đưa kỹ thuật ghép thận dần trở thành thường quy tại bệnh viện. Qua đó, khẳng định năng lực làm chủ kỹ thuật chuyên sâu trong lĩnh vực ghép tạng - kỹ thuật mới, hiện đại, ngang tầm các bệnh viện tuyến trung ương.

Mục tiêu dài hạn là mọi người dân Việt Nam đều được khám chữa bệnh miễn phí

Các đại biểu tham dự tại hội thảo.
(PLVN) -  Bộ Y tế đang xúc tiến sửa đổi toàn diện Luật Bảo hiểm y tế (BHYT), với mục tiêu dài hạn là mọi người dân Việt Nam đều được khám chữa bệnh (KCB) miễn phí. Đây là bước tiến quan trọng trong việc hiện thực hóa định hướng “phát triển y tế công bằng, chất lượng, hiệu quả và bền vững”.

Đẩy mạnh ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong khám, chữa bệnh

AI trở thành công cụ hỗ trợ đắc lực trong nội soi tiêu hóa. (Ảnh minh họa: BVBM)
(PLVN) - Trong thời đại công nghệ 4.0, trí tuệ nhân tạo (AI) đang dần thay đổi diện mạo của ngành y tế toàn cầu. Việt Nam cũng không nằm ngoài xu thế đó khi ứng dụng AI trong khám, chữa bệnh ngày càng được quan tâm, đẩy mạnh nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ y tế và chăm sóc sức khỏe cộng đồng.

Thu hồi 9 sản phẩm của Công ty Linh Anh

Sản phẩm ZUNYA COLLAGEN 3D PERFECT WHITENING CREAM MAKE UP bị thu hồi để tiêu hủy do có công thức không đúng như hồ sơ đã công bố và có nhãn ghi công dụng không phù hợp với hồ sơ công bố.
(PLVN) -  9 loại mỹ phẩm Công ty TNHH Thương mại tổng hợp & Dịch vụ Linh Anh bị thu hồi do có công thức không đúng với hồ sơ công bố và nhãn ghi công dụng sai lệch

Bộ Y tế nỗ lực bảo vệ người tiêu dùng trước vấn nạn hàng giả

Sản phẩm sữa giả do Bộ Công an công bố. Ảnh: VOV
(PLVN) - “Để giải quyết vấn đề này, Chính phủ đang tiến hành sửa Luật An toàn thực phẩm, chúng tôi đã tham mưu cho lãnh đạo Bộ Y tế trình Chính phủ sửa đổi Nghị định số 15/2018/NĐ-CP và các văn bản quy phạm pháp luật theo hướng thắt chặt quản lý và khắc phục những tồn tại hiện nay. Chúng tôi cũng kiến nghị Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố tăng cường đầu tư về nhân lực và kinh phí cho công tác hậu kiểm”, bà Trần Việt Nga, Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm, Bộ Y tế cho hay.

Lâm Đồng rà soát quy trình mua sắm, cung ứng thuốc

Ảnh minh họa.
(PLVN) - Các cơ sở khám, chữa bệnh trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng được yêu cầu rà soát lại quy trình mua sắm, cung ứng thuốc; đảm bảo việc sử dụng thuốc có hóa đơn, chứng từ đầy đủ, rõ ràng về nguồn gốc, được cấp phép lưu hành.

Tăng mạnh thuế thuốc lá - Giải pháp đột phá trong 'cuộc chiến' bảo vệ sức khỏe cộng đồng

Quang cảnh hội thảo
(PLVN) -  ​​Tại Hội thảo chia sẻ thông tin về hoạt động phòng, chống tác hại thuốc lá tại Hà Nội, sáng 8/5, các chuyên gia nhấn mạnh, tăng thuế thuốc lá không chỉ giúp giảm tỷ lệ hút mà còn là công cụ kinh tế để thúc đẩy mục tiêu sức khỏe cộng đồng. Việt Nam cần có lộ trình tăng thuế đủ mạnh, thay vì điều chỉnh nhỏ giọt như trước đây.

Quảng Nam tích cực hành động vì cộng đồng không khói thuốc

Ảnh minh họa: PV
(PLVN) - Hưởng ứng Ngày Thế giới không thuốc lá (31/5/2025) và Tuần lễ Quốc gia không thuốc lá (25 – 31/5/2025), UBND tỉnh Quảng Nam mới ban hành công văn đề nghị các cơ quan, tổ chức và toàn thể người dân trên địa bàn tích cực tham gia các hoạt động nhằm nâng cao nhận thức, góp phần xây dựng môi trường sống trong lành, không khói thuốc.

Hội thảo chia sẻ thông tin về hoạt động phòng, chống tác hại thuốc lá

Ảnh minh hoạ: Việt Vũ.
(PLVN) - Nhằm truyền thông đẩy mạnh việc thực hiện Nghị quyết số 173/2024/QH15 của Quốc hội về cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, vận chuyển, sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng và thực thi các chính sách hiệu quả trong hoạt động phòng, chống tác hại của thuốc lá, Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá (Bộ Y tế) tổ chức Hội thảo chia sẻ thông tin về hoạt động Phòng, chống tác hại của thuốc lá vào ngày mai, 8/5, tại Khách sạn La Thành, Hà Nội.

Cảnh báo căn bệnh hiếm gặp xuất hiện ở Việt Nam

Giun rồng Dracunculus – một căn bệnh ký sinh trùng hiếm gặp, nguy hiểm, từng được loại trừ tại Việt Nam. Ảnh: Trung tâm Y tế huyện Tân Sơn, tỉnh Phú Thọ
(PLVN) - Thông tin từ Trung tâm Y tế huyện Tân Sơn, tỉnh Phú Thọ, đơn vị này vừa tiếp nhận một bệnh nhân nhiễm giun rồng Dracunculus – một căn bệnh ký sinh trùng hiếm gặp, nguy hiểm, từng được loại trừ tại Việt Nam.

Thanh tra Bộ Y tế xử phạt 6 công ty

Ảnh minh họa: Ngọc Nga
(PLVN) - Thanh tra Bộ Y tế vừa ban hành 6 quyết định xử phạt hành chính đối với 6 công ty do đã thực hiện các hành vi vi phạm hành chính lĩnh vực y tế. Tổng số tiền phạt hơn 360 triệu đồng.