Nước mắt người nuôi tôm

Chúng tôi trở lại thôn Trường Định, xã Hòa Liên (Hòa Vang) sau gần nửa tháng, kể từ khi cơn bão số 9 (Ketsana) đi qua. Người dân nơi đây đang khẩn trương khắc phục sửa chữa nhà cửa, đường sá, nhưng nhìn chung mọi thứ vẫn còn ngổn ngang. Cái đói, cái nghèo hiển hiện rõ không chỉ trên từng nếp nhà mà trên cả từng khuôn mặt của người dân. Trong những con người khốn khó ấy, đáng thương hơn vẫn là những hộ nuôi tôm, phút chốc họ bỗng dưng… mắc nợ!            

Bỗng dưng…mắc nợ!

Vợ ông Trần Chức nhìn những cánh quạt sục khí còn lại mà buồn rười rượi.

Sáng ngày 13-10, chúng tôi đến bến đò Trường Định để sang thôn. Tại đây, chiếc đò ngang đưa đón khách đã trở lại hoạt động hơn 1 tuần nay; mọi người bắt đầu ổn định cuộc sống, làm ăn, học sinh đã trở lại trường. Dòng nước sông Cu Đê vẫn đục ngầu, chảy xiết. Sau hơn 10 phút đợi khách, chiếc đò đưa chúng tôi đến thôn. Đây là lần thứ hai chúng tôi đến Trường Định sau trận bão. Dù cảnh vật đã bắt đầu trở mình gượng dậy sau bão dữ, nhưng không khí thiếu thốn vẫn bao trùm lên toàn thôn.

Chúng tôi được ông Đỗ Trực - Bí thư chi bộ thôn dẫn đi thăm những hộ nuôi tôm. Đứng trước cánh đồng nuôi tôm với khoảng 20 hồ lớn nhỏ, chúng tôi nhìn thấy một cảnh xơ xác, tiêu điều. Những chiếc máy nổ lăn lóc, nước vào hư hỏng, những chiếc chòi canh bị bão quật đổ, nhiều hồ tôm vỡ toang, đến nay nước vẫn chảy thành dòng. Đứng trước hồ tôm của mình, ông Đỗ Trực nghẹn ngào:

Trôi hết chú ơi! Chẳng còn chi hết! Chú thấy đó, chiếc máy nổ nằm chỏng chơ dưới lòng hồ, những ống máy sục khí cũng bị lũ cuốn phăng, ngôi nhà (chòi) xây kiên cố gần 20 triệu đồng cũng bị đổ sập. Tôm thì theo nước lũ ra đi... Ông Trực cho hay, vụ tôm vừa rồi ông đầu tư gần 100 triệu đồng. Công lao bỏ ra rất lớn, bởi đây là vụ thâm canh đầu tiên nên ai cũng hy vọng được mùa.

Nhìn lứa tôm lớn phơi phới, chuẩn bị đến ngày thu hoạch, mọi người khấp khởi vui mừng. Thế nhưng, trong chốc lát, cơn bão kéo theo lũ dữ đã cuốn phăng tất cả. Hàng chục triệu đồng tiền lãi từ nuôi tôm tưởng sắp vào tay đã bị lũ cuốn phăng và kéo theo đó là nguồn vốn  nợ nặng nề.

Chúng tôi đến thăm hồ tôm nhà ông Hồ Văn Hổ. Ông Hổ đầu tư hơn 400 triệu đồng nuôi 4ha. Cũng như bao hộ nuôi tôm trong thôn, ông vui mừng khôn xiết khi nhìn lứa tôm đang lớn lên từng ngày. Bao nhiêu dự định được ông vẽ nên sau khi mùa tôm thu hoạch. Nhưng ai ngờ, chỉ muộn một ngày không kịp thu hoạch, cơn bão vào kéo theo lũ lớn đã cuốn phăng hơn 4 tấn tôm ra biển cả. Không chỉ có vậy, những dụng cụ, thiết bị phục vụ nuôi tôm cũng theo dòng nước xiết, cái còn thì cũng bị hư hỏng nặng.

Ông Hổ buồn bã nói: Nếu cho tôi 1 ngày trước khi bão số 9 vào, tôi sẽ trở thành triệu phú nuôi tôm ở thôn Trường Định nói riêng, xã Hòa Liên nói chung! Nhưng từ triệu phú trong tầm tay, ông phải mang một gánh nợ nguồn vốn vay của cả Nhà nước và tư nhân. Nhìn xuống hồ tôm chỉ toàn nước, thỉnh thoảng có mấy con cá nhỏ lăn tăn bơi mà ông cứ chép miệng xót xa. Ông Hổ phải cầm cố căn nhà ở Hòa Khánh để trang trải nợ nần cho các doanh nghiệp, đại lý mà ông vay mượn. Cùng cảnh ngộ với ông Hổ, hộ ông Trần Chức cũng thiệt hại khá nặng nề. Không đủ điều kiện đầu tư nhiều nên ông Chức bỏ ra 100 triệu đồng nuôi 1ha tôm. Ngoài 30 triệu đồng 2 vợ chồng dành dụm từ bấy lâu, số tiền còn lại là vay của anh em, bạn bè, ngân hàng và các đại lý thức ăn.

Sau trận bão lũ, hai vợ chồng ông như người mất hồn. Trắng tay, lại thêm một khoản nợ lớn không biết lấy gì mà trả. Gặp chúng tôi, ông Chức không nói ra lời, bà vợ ông cũng nghẹn ngào không thành tiếng, nước mắt cứ lăn trên gò má đen sạm. Các đại lý đang hối thúc đòi tiền, nhưng ông bà cứ ậm ừ hẹn. Vợ ông Chức sụt sùi: Cái ăn cái uống giờ lo cũng không nổi, huống hồ chi nói đến tiền triệu. Biết trách ai bây giờ hả chú!

Trong thôn, hộ ông Mai Phước Binh cũng thiệt hại và nợ nần gần 40 triệu đồng; hộ ông Ngô Văn Phùng và rất nhiều hộ nuôi tôm trong thôn đều trắng tay và nợ nần.

Cần sự giúp đỡ, sẻ chia…

Ông Đỗ Trực bên căn lều bị sập đổ trước hồ tôm.

Ông Ngô Văn Sa -  Phó Chủ tịch Hội Nông dân xã Hòa Liên cho biết, toàn địa bàn xã Hòa Liên có khoảng 31ha đất nuôi tôm, trong đó có 20ha thâm canh. Riêng thôn Trường Định có khoảng 20,5ha (có 13ha thâm canh) với hơn 10 hộ tham gia nuôi tôm. Ước tính thiệt hại do cơn bão số 9 gây ra cho người nuôi tôm ở Trường Định hơn 750 triệu đồng…

Hiện nay, cái khó nhất của bà con nuôi tôm ở thôn Trường Định là nợ nần chồng chất. Vì vậy, để sản xuất lại vụ mới là điều rất khó. Ông Hồ Văn Hổ nghẹn ngào nói: Hiện nay, chúng tôi thiếu vốn trầm trọng vì nợ nần, nhưng cũng phải cố làm lại để cứu vớt những thiệt hại vừa qua. Chúng tôi cần sự quan tâm của chính quyền cũng như các cơ quan chức năng, nhất là có những chính sách cho vay với lãi suất thấp để bà con yên tâm làm ăn sinh sống.
 
Bà Phan Thị Sự (vợ ông Trần Chức) cũng chia sẻ: Nuôi tôm gần như cái nghiệp của chúng tôi, vì vậy, để tiếp tục sản xuất, chúng tôi phải vay mượn để đầu tư. Nhưng giờ thì chẳng biết vay ai nữa! Chúng tôi rất cần sự hỗ trợ của các cấp, ngành nhằm có những biện pháp để tháo gỡ, giúp bà con làm lại từ đầu…

Sáng ngày 13-10, trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Thu  - Chủ tịch UBND xã Hòa Liên cho biết: Nhìn chung, các hộ nuôi tôm bị thiệt hại khá nặng nề. Để giải quyết vấn đề này, trước mắt, chính quyền xã sẽ động viên các gia đình vượt qua khó khăn, đồng thời sẽ hỗ trợ về thủ tục hành chính để các hộ được vay vốn đầu tư, làm ăn sinh sống…

Bài và ảnh: NGỌC PHÚ