Theo AFP, ngọn núi lửa còn được gọi là Whakaari đã phun trào vào khoảng 14h00 ngày 9/12 (giờ New Zealand, 1h00 GMT cùng ngày), tạo ra một cột tro bụi cao tới 3.600 m lên trời.
Núi lửa trên nằm trên hòn đảo cách Vịnh Plenty khoảng 50 km, thu hút hơn 17.000 khách tham quan mỗi năm nhờ cảnh quan đẹp như tranh vẽ.
Tại thời điểm núi lửa phun trào, ở khu vực này đang có một nhóm hơn 30 người từ một tàu du lịch Royal Caribbean xuất phát từ Sydney, Australia đến tham quan.
Theo hình ảnh do một du khách ghi lại được, chỉ vài giây trước khi những cột nham thạch phun lên, một nhóm gồm gần 10 người cũng được nhìn thấy đang đi ngay trên miệng núi lửa.
Thủ tướng New Zealand Jacinda Ardern ngày 10/12 đã bày tỏ “nỗi đau không thể nguôi” khi xác nhận 5 trường hợp tử vong và cho biết 8 người khác vẫn đang mất tích sau thảm họa.
Theo bà Ardern, có rất ít hy vọng tìm thấy người mất tích còn sống vì các chuyến bay trinh sát trên không do lực lượng chức năng thực hiện xuyên đêm đã không phát hiện bất kỳ dấu hiệu nào của sự sống.
“Trọng tâm của công việc sáng nay là tìm kiếm các nạn nhân và đảm bảo cảnh sát có thể làm điều đó một cách an toàn”, Thủ tướng New Zealand nói trong một cuộc họp báo.
Trong số những người có mặt trên đảo trong thảm họa có khách du lịch đến từ Australia, Mỹ, Anh, Trung Quốc và Malaysia và hướng dẫn viên người New Zealand.
Thủ tướng Australia Scott Morrison cho hay, có những lo ngại rằng 3 trong số 5 người đã được xác nhận đã thiệt mạng là người Australia.
Tổng cộng có 31 người - bao gồm 13 người Australia - đang ở trong bệnh viện với nhiều vết thương khác nhau, một số người được xác định trong tình trạng nguy kịch với những vết bỏng nghiêm trọng.
Núi lửa trên đảo White Island là một trong những ngọn núi lửa hoạt động mạnh nhất tại New Zealand. Trước đó, các nhà khoa học đã cảnh báo về sự ổn định của ngọn núi lửa này.
Cảnh sát New Zealand cho biết đảo White Island đang trong trạng thái không ổn định. Điều kiện vật lý khiến việc tiếp cận hòn đảo trở nên rất khó khăn. Nhà chức trách cũng cảnh báo nguy cơ các đợt phun trào tiếp tục xảy ra.