Con gái người thợ sửa chữa xe hơi
Bà Thái Anh Văn sinh ngày 31/8/1956 là người Khách Gia, tộc Bài Loan (Juku) sinh ra ở huyện Bình Đông, Đài Loan, là con út trong một gia đình có 11 người con. Cha bà, ông Thái Khiết Sinh có 5 bà vợ, Thái Anh Văn là con bà thứ 5 (Trương Kim Phụng).
Năm 18 tuổi, để tránh bị người Nhật bắt lính đưa đi Nam Dương chinh chiến, Thái Khiết Sinh đã chạy vào Đại Lục học nghề sửa chữa máy bay ở Trường cơ khí Mãn Châu ở Đông Bắc Trung Quốc. Sau khi Nhật đâu hàng, ông quay về Đài Loan kinh doanh vận tải, sau đó chuyển lên Đài Bắc mở xưởng sửa chữa, bảo dưỡng xe hơi, xuất nhập khẩu phụ tùng xe hơi. Về sau ông chuyển sang kinh doanh khách sạn, địa ốc, trở nên giàu có.
Thái Anh Văn có tên phiên sang tiếng Anh là Tsai Ing-wen, tên khai sinh là Thái Doanh Văn, nhưng ông bố thấy chữ Doanh nhiều nét, khó viết nên sau đổi lại tên đệm thành Thái Anh Văn cho dễ viết.
Bà tốt nghiệp khoa Luật Đại học Quốc lập Đài Bắc năm 1978, sau đó sang Mỹ học lấy bằng Thạc sỹ Luật trường ĐH Cornell, sau đó sang Anh học lấy bằng Tiến sĩ Luật ở Học viện Kinh tế Chính trị, Đại học London.
Trong con mắt mọi người, Thái Anh Văn là “một người phụ nữ bí ẩn”, kín như bưng cả về đời sống tình cảm lẫn bối cảnh gia tộc. Có một tờ báo Đài Loan đã hé mở gia tộc họ Thái rất giàu có, trong tay nắm những 7-8 công ty, để lại nhiều tài sản cho các con.
Theo đăng ký bầu cử tháng 12/2011, bà Thái Anh Văn sở hữu 4 khu đất, 2 tòa nhà và tài khoản tiết kiệm 18,05 triệu tệ Đài Loan. Đài CNN từng đưa tin có người nói cha bà giàu có nhờ ủng hộ “Hoàng quân Nhật Bản” trong Chiến tranh Thế giới thứ Hai.
Một người bạn học của Thái Anh Văn kể lại, thời thiếu nữ trong khi các bạn đi xe bus đến trường nên có cơ hội giao lưu, kết bạn với nhau thì bà có xe riêng đưa đón. Khi đó cả trường chỉ có 2 học sinh được đưa đón bằng xe hơi hằng ngày là Thái Anh Văn và Thái Minh Trung, hiện là Chủ tịch Tập đoàn Phú Bang, Đài Loan.
Bà Trương Kim Phụng, mẹ bà Văn, sinh cho Khiết Sinh 4 con gái trong số 11 người con, nhưng lại không có danh phận chính thức. Địa vị thấp kém của bà mẹ trong gia đình đã ít nhiều ảnh hưởng đến tính cách và phong cách xử trí công việc của Thái Anh Văn. Ngoài sự ẩn nhẫn trong hành xử, bà còn thừa hưởng ở mẹ ý thức về nguy cơ và tính cách mạnh mẽ.
Những mối tình buồn
Hồi nhỏ, thành tích học tập của Thái Anh Văn không thật xuất sắc, cha bà lo con gái không thi đỗ đại học được, nhưng Trường trung học nữ Trung Sơn Đài Bắc nơi bà học là một trong số những trường tốt nhất Đài Loan, cuối cùng bà cũng thi đỗ vào khoa Luật của trường đại học hàng đầu.
 |
| Thái Anh Văn thời trẻ |
Trong ký ức của bạn bè, Thái Anh Văn là cô sinh viên chậm “trưởng thành”, tuy sau khi vào đại học đã uốn tóc, nhưng hai năm học đầu “tự đóng cửa”, không thích giao lưu, thành tích học tập cũng không xuất sắc, ngoại hình cũng không thật nổi bật lắm.
Trong thời gian học đại học ở Đài Bắc có 3 nam sinh viên theo đuổi, trong đó có một anh chàng “trồng cây si” suốt đêm ngoài cửa phòng ngủ ở ký túc xá, nhưng Thái Anh Văn vẫn không rung động.
Khi học Thạc sĩ ở Đại học Cornell, Thái Anh Văn có một mối tình đầu sâu đậm, đã tính đến chuyện hôn nhân, nhưng người bạn trai không may bị chết trong một tai nạn. Khi có ai muốn tìm hiểu về mối tình này, bà đều trả lời: “người thì đã đi rồi, tôi không muốn nói đến chuyện cũ đau lòng nữa”.
Về sau bà cũng có yêu người khác, nhưng rồi hiện họ cũng đã có gia đình nên bà nói không có lý do gì để nêu tên họ ra. Khi có người hỏi về chuyện tình cảm hiện nay, bà nói: “Liệu hiện nay có ai dám theo đuổi tôi nữa không?”. Nhưng dù có chăng nữa bà cũng giữ bí mật.
Sau khi có bằng Thạc sĩ và Giấy phép hành nghề Luật sư ở ĐH Cornell, Thái Anh Văn sang Anh học lấy bằng tiến sĩ Luật, tính cách trở nên thâm trầm, hướng nội. Năm 27 tuổi bà về Đài Loan là Giáo sư trẻ nhất giảng dạy Luật quốc tế ở ĐH Chính trị và trở thành một học giả có tiếng. Sau đó bà giảng dạy, nghiên cứu suốt 16 năm ở một số trường đại học cho đến năm 2000.
Cao thủ trên chính trường
“Tiểu Anh” là tên những người ủng hộ Thái Anh Văn gọi bà sau khi bà quyết định tham gia hoạt động chính trị. Từ tháng 5/2000 đến năm 2004, Thái Anh Văn là Chủ nhiệm Ủy ban quan hệ với Đại Lục trong chính quyền Đảng Dân Tiến của Trần Thủy Biển 4 năm và là thành viên nội các có chỉ số dân chúng hài lòng cao nhất.
Bà đã giúp chính phủ thông qua Điều lệ quan hệ dân chúng hai bên eo biển, cho phép người dân hai bên thuê bao máy bay trực tiếp qua lại ăn tết, hoàn thành đàm phán về quyền hàng không của Đài Loan.
 |
| Thái Anh Văn và thân mẫu |
Năm 2004, Thái Anh Văn chính thức gia nhập Đảng Dân Tiến, được giới thiệu ra ứng cử và trúng cử Ủy viên Viện lập pháp (quốc hội). Tháng 1/2006, bà từ chức Ủy viên lập pháp để giữ chức Viện phó Hành chính (Phó Thủ tướng) trong nội các của Tô Trinh Xương.
Tháng 5/2007, nội các Tô Trinh Xương tuyên bố giải thể, Thái Anh Văn bỏ về quê ở Bình Đông, không giữ bất cứ chức vụ gì nữa. Năm 2008 bà thành lập và làm Chủ tịch Công ty kỹ thuật sinh vật Vũ Xương.
Tháng 5/2008, sau khi được bầu làm Chủ tịch Đảng Dân Tiến bà từ bỏ chức vụ trong công ty. Sau khi Đảng Dân Tiến thất bại trong bầu cử, những người ủng hộ tràn xuống đường phố Đài Bắc biểu tình, xảy ra hành động đập phá của các phần tử xã hội đen trà trộn vào, các đối thủ chính trị buộc tội Thái Anh Văn đứng đằng sau các vụ bạo lực, gọi bà là “Tiểu Anh bạo lực”…/.
