LTS: Startup trẻ Việt Nam – họ không “cùng sân” với những doanh nhân, tỷ phú tầm cỡ, không có trong tay khối tàisản kếch xù. Đơn giản, họ chỉ là những người trẻ đam mê khởi nghiệp, đam mê kinh doanh với nhiệt huyết cao độ, mongmuốn gây dựng được cơ nghiệp cho bản thân và có thể cống hiến cho sự phát triển chung cho đất nước.
Chính sự kết nối cộng đồng đến từ những con người không quen biết nhau đã giúp đỡ cô chính là khởi nguồn ý tưởng cho startup của Denise.
Cuộc hành trình 1000 ngày đầy nước mắt!
Năm 2013, Denise Sandquist khi đó 25 tuổi đã một mình tới Bệnh viện Phụ sản Hà Nội để tìm lại mẹ đẻ bị “thất lạc”. Thanh Hương được cho làm con nuôi của một cặp vợ chồng Thụy Điển khi mẹ cô chẳng thể đủ điều kiện cho Denise một cuộc sống đủ đầy.
Khi mới 21 tuổi, mẹ đã sinh Denise và khi đó bà đang học ngành tài chính tại một trường Đại Học. Mẹ của cô lúc đó đã muốn kết hôn với bố đẻ của cô nhưng ông đã không đồng ý. Bởi bố của Denise khi đó đang lâm vào khủng hoảng tài chính, chỉ còn hai bàn tay trắng nên chưa muốn có con.
“Tôi tự hào về mẹ, vì bà đã bất chấp định kiến xã hội để sinh tôi ra”, Denise chia sẻ với báo giới.Cô gái gốc Việt nói rằng, bản thân cô luôn cảm thấy biết ơn mẹ ruột vì đã cho cô đi làm con nuôi. Trong bức thư thổ lộ gửi mẹ, cô viết: “Con hiểu, thật không dễ dàng để làm một bà mẹ đơn thân ở Việt Nam trong thời điểm đó. Nếu mẹ giữ con bên cạnh, con sẽ phải lớn lên với nhiều mặc cảm.
Con biết, mẹ đã dằn vặt và đau khổ nhiều mới quyết định đặt bút ký vào bản cam kết cho con sang nước ngoài làm con nuôi và không bao giờ tìm con nữa. Nếu đưa con cho cặp vợ chồng người Việt Nam, mẹ có thể nhận được một khoản tiền nhưng mẹ đã không làm vậy.Mẹ đã cho con đi vì tình yêu vô bờ bến và vì muốn con có một cuộc sống tốt hơn. Con chưa bao giờ trách giận mẹ. Mỗi lần nghĩ đến, con chỉ thấy thương mẹ vô ngần.
Khi gặp lại con, mẹ khóc và nói, trong 25 năm qua mẹ vẫn luôn thấy buồn và muốn đi tìm lại con, mẹ cảm tưởng như có thứ gì đó trong mẹ đã bị lấy mất. Mẹ đã dành dụm tiền và dự định trong tương lai sẽ sang Thụy Điển để tìm con. Con luôn yêu mẹ”.
Khi được bố mẹ nuôi đưa tới một đất nước xa xôi, Denise có một quốc tịch mới, cuộc sống mới và một tuổi thơ hạnh phúc. Khi cô còn nhỏ, bố mẹ nuôi chưa bao giờ nói cho con biết về nguồn gốc thật sự của mình. Tuy vậy, sau mỗi lần trở về Việt Nam, họ luôn mang về những món quà lưu niệmnhư nón lá, tượng gỗ, tranh... thậm chí, trong nhà Denise còn treo cả một lá cờ Việt Nam.
 Hai nhà sáng lập ứng dụng hẹn hò Fika: Oscar Xing Luo (trái) và Denise Sandquist (phải). |
Dù lớn lên trong một môi trường có văn hóa khác biệt nhưng Denise vẫn có mái tóc dài, da vàng... những đặc trưng của một người châu Á. Cô chẳng giống bố mẹ, cũng không giống một ai trong họ hàng. Hai mươi lăm tuổi, cô quyết định đem những thắc mắc trong lòng với bố mẹ nuôi.
Khi biết được sự thật, bên trong Denise có những cảm xúc khá hỗn độn. Cô đã từng hỏi bố mẹ nuôi tại sao mẹ ruột không đi tìm mình? Họ giải thích, khi giao cô cho người khác nuôi, mẹ ruột phải ký giấy cam kết không được liên lạc hay đi tìm con.
Từ những gì biết được, Denise quyết định tìm hiểu Việt Nam. Tất cả đều để cô thực hiện điều ấp ủ từ sâu thẳm trái tim là tìm lại được nguồn cội, tìm được mẹ ruột.
Chỉ với thông tin sơ sài là mẹ mang họ Nguyễn, Denise đã mất 3 năm tìm mẹ ruột nhưng bế tắc. Giữa lúc buồn bã nhất, cô quyết định nhờ tới sự giúp đỡ của cộng đồng mạng. Trên lá thư tìm mẹ, cô để email và số điện thoại, hi vọng ở nơi nào đó, bà sẽ đọc được.
Thời điểm đó, hàng trăm nghìn người lạ ở Việt Nam dù không quen biết nhưng đã giúp cô chia sẻ thông tin này. Và giống như một phép màu, chỉ 18 ngày sau khi đăng tải lá thư tìm mẹ lên mạng xã hội, bất chợt một ngày Denise nhận được cuộc gọi và đầu dây bên kia chào cô bằng tiếng Việt: “Mẹ đây”. Mặc dù chưa nói sõi tiếng Việt nhưng hai tiếng thiêng liêng khiến cô gái trẻ òa khóc. “Linh tính mách bảo tôi: “Đúng là mẹ rồi””, cô nói.
Mẹ Denise tìm thấy cô khi vô tình đọc được mẩu tin mà cô đăng tải lên Facebook, sau khi so sánh các chi tiết bà nhận ra đứa con của mình. Lúc đó, chẳng có gì có thể ngăn cản bà cầm điện thoại lên và gọi cho Denise, gọi cho người con mà bà đã luôn cảm thấy có lỗi trong suốt hơn 20 năm qua.
Không lâu sau đó, Denise và mẹ sắp xếp gặp nhau vào một ngày Giáng sinh. Trước lần gặp gỡ đó, Denise đã vô cùng lo lắng và run vì không biết nên nói gì và có nên ôm mẹ. Tuy nhiên, mọi nghi ngại đó đã ta biết khi sợi dây huyết thống vô hình đã tự động kết nối hai mẹ cô. Khi được chạm vào mẹ đẻ bằng da bằng thịt, được bà ôm vào lòng, nước mắt hai mẹ con Denise lăn dài.
Buổi gặp diễn ra với sự hỗ trợ của phiên dịch viên. Người phụ nữ trung tuổi đưa chứng minh thư ra và nói sẵn sàng trả lời mọi câu hỏi của Denise.“Đó là một buổi tối khá dài và thú vị, chúng tôi đã cười và khóc rất nhiều”, Denise nhớ lại.
Ngay sau đó, Denise đã viết lên Facebook những chia sẻ hết sức xúc động, ngập tràn hạnh phúc: “Điều kỳ diệu đã xảy ra vào ngày Giáng sinh. Denise đã tìm được mẹ mình. Tất cả là nhờ sự giúp đỡ của mọi người. Thật là kỳ diệu. Chỉ 18 ngày đăng lên Facebook!!! Mẹ Denise hiện giờ đang ở cùng Denise. Món quà Giáng sinh tuyệt vời nhất của Denise. Cảm ơn tất cả mọi người, hàng trăm bạn bè và hàng nghìn người xa lạ đã giúp đỡ!”.
 |
Bảng dự đoán tốc độ tăng trưởng của Fika (nguồn: Fika). |
“Bỏ hết tất cả để về Việt Nam khởi nghiệp”
Denise tốt nghiệp trường đại học Kinh tế Stockholm (Thụy Điển) danh giá, sau đó cô nhanh chóng gia nhập Goldman Sachs - một trong những công ty tài chính hàng đầu thế giới. Denise còn có một khoảng thời gian làm thông dịch viên cho Đại Sứ Quán Thuỵ Điển tại Nga và làm việc ở 7 quốc gia khác nhau trên toàn thế giới.
Tất cả những điều đó đã giúp Denise thành thạo đến tận 6 ngôn ngữ (bao gồm tiếng Việt), cùng với những kinh nghiệm, kiến thức được tích luỹ suốt thời gian học tập, làm việc tại nhiều quốc gia. Dù đã có một công việc mà nhiều người mơ ước nhưng Denise Sandquist vẫn quyết tâm từ bỏ tất cả để trở về Việt Nam và cùng người đồng sự sáng lập nên ứng dụng hẹn hò Fika.
Fika trong tiếng Thụy Điển có thể hiểu là "uống cà phê". Nhưng nó không đơn thuần chỉ là việc cầm một tách cà phê lên và uống. Fika giống như một phần cuộc sống hàng ngày và văn hóa cà phê của người dân nơi đây. Và Denise đã chọn cái tên thân quen đó đặt cho startup của mình để ghi nhớ về nơi đã nuôi dưỡng cô trưởng thành.
Với bảng thành tích của mình, quyết định của Denise khiến nhiều người từng coi là điên rồ. Tuy nhiên, Denise lại không nghĩ như vậy, chính quãng thời gian làm việc và tiếp xúc với môi trường, con người Việt Nam đã giúp Denise mở ra những góc nhìn mới và thấu hiểu hơn về văn hoá của quê hương thứ hai của mình. Cô nhanh chóng nhận ra 1 thị trường đầy tiềm năng để phát triển tại Việt Nam: ứng dụng hẹn hò và kết bạn online.
Bắt được thị hiếu và nhu cầu của người dùng trong việc tìm kiếm những mối quan hệ chân thật, Denise muốn hướng những giá trị thật được tạo nên từ những mối quan hệ chất lượng và an toàn.
Quyết định này của Denise cũng xuất phát từ việc Denise tìm được mẹ ruột phần nhiều nhờ có sự hỗ trợ đắc lực từ cộng đồng mạng - sự kết nối cộng đồng đến từ những con người không quen biết nhau nhưng đều cùng chung tay giúp đỡ cô.
Denise chia sẻ rằng “Nhiều phụ nữ ở Việt Nam mà tôi quen biết không dám bật thông báo khi dùng app hẹn hò. Tôi thấy rất lạ và đặt câu hỏi tại sao việc bản thân chủ động tìm kiếm người để hẹn hò, lựa chọn người tốt cho mình để tìm hiểu lại bị đánh giá? Chúng ta – dù là giới tính nào – cũng nên có quyền được làm những điều mình muốn mà không bị phán xét”.
Dưới góc nhìn của cô, Việt Nam là một thị trường đầy tiềm năng cho những ứng dụng kết bạn, hẹn hò online, nhưng bị cản trở bởi những định kiến từ văn hoá Á Đông. Thụy Điển là một trong những quốc gia luôn đề cao vấn đề bình đẳng giới, đặc biệt là vai trò của phụ nữ trong xã hội. Chính vì điều này nữ CEO đã ấp ủ việc phát triển ứng dụng Fika.
 |
Ứng dụng hẹn hò Fika. |
Tháng 6/2020, Denise và cộng sự Oscar Xing Luo – cũng là người Thụy Điển gốc Á – cho ra mắt ứng dụng hẹn hò, kết bạn Fika. Chỉ sau 6 tháng ra mắt, ứng dụng có hơn 400.000 lượt tải về, liên tục xếp hạng 1 trên bảng xếp hạng Google Play và hạng 4 trong chuyên mục đời sống trên App Store.
Denise hy vọng không chỉ tạo ra một app hẹn hò dành cho phụ nữ. Mà còn tạo ra môi trường kết bạn an toàn, xóa bỏ những định kiến về ứng dụng kết đôi từng tồn tại trước nay. “Tôi mong muốn mình sẽ là người phụ nữ đầu tiên tại Việt Nam thay đổi những định kiến của xã hội về việc nữ giới sử dụng những ứng dụng hẹn hò, kết bạn. Đó là lý do tôi đã ấp ủ phát triển Fika cùng những cộng sự với mong muốn mang đến một ứng dụng hẹn hò và kết bạn online an toàn cho người dùng, nhất là người dùng nữ”.
Nuôi tham vọng “vượt mặt” Tinder
Đối với nữ CEO, ngoài mong muốn góp phần thay đổi định kiến của xã hội về việc hẹn hò, kết bạn online, thì mục tiêu lớn nhất hiện tại chính là soán ngôi Tinder (một trong những app hẹn hò đang thống lĩnh thị trường Việt Nam).
Đứng trước một thị trường nhiều cơ hội nhưng cũng không ít thách thức, những nhà sáng lập Fika tin tưởng rằng ứng dụng của mình sẽ tạo được sự khác biệt.
“Sự cạnh tranh có mặt ở khắp nơi. Nhưng với Fika, Denise và các cộng sự luôn hướng tới mục tiêu trở thành ứng dụng hẹn hò và kết nối AI hàng đầu thế giới, giúp người dùng tìm kiếm tình bạn, mối quan hệ nghiêm túc lâu dài”, nữ CEO nói.
Hiện tại, chỉ tính riêng tại Việt Nam, đã có hơn 100 ứng dụng hẹn hò & kết bạn trực tuyến và đa phần đều đến từ những nhà phát triển nước ngoài. Tuy nhiên, các ứng dụng này khi vào Việt Nam đều bị biến tướng hoặc sử dụng sai mục đích. Nguyên nhân chính đến từ việc những tính năng tích hợp đều không được tùy biến, tối ưu để phù hợp với nhu cầu và thị hiếu người Châu Á nói chung và người Việt Nam nói riêng.
Trong lĩnh vực đầy tính cạnh tranh, Denise chỉ ra 3 lợi thế của Fika so với các ứng dụng hẹn hò đã có mặt trên thị trường trước đó.
Với mục tiêu hướng người dùng đến việc kết nối thật, trải nghiệm thật, Denise cho biết 100% profile trên Fika đều đã được xác minh danh tính để đảm bảo không một tài khoản giả mạo nào có thể tồn tại. Bên cạnh đó, thay vì sử dụng những thuật toán kết đôi ngẫu nhiên, Fika sử dụng trí tuệ nhân tạo để tìm những đề xuất tốt nhất, phù hợp nhất với người dùng.
Không giống như nhiều ứng dụng hẹn hò khác, Fika muốn người dùng tiếp tục sử dụng ứng dụng ngay cả khi họ đã gặp đối tượng phù hợp. Do đó, ứng dụng này phát triển một phiên bản dành cho cặp đôi - nơi mọi người có thể lên kế hoạch hẹn hò, tìm kiếm địa điểm vui chơi, ăn uống thích hợp…
Nếu như thế mạnh của Oscar nằm ở kỹ thuật và công nghệ, thì Denise lại chính là người kết nối cùng nhà đầu tư, cũng như là người quản trị về tài chính và điều hành chung Fika. Tuy cả hai tách biệt về chuyên môn, nhưng lại thống nhất về tầm nhìn và định hướng. Chính sự phối hợp ăn ý này đã góp phần tạo nên một đội ngũ Fika làm việc gắn kết vì một mục tiêu chung.
Điểm thú vị là ở Fika, hơn 60% nhân sự đều là nữ, từ thực tập sinh đến quản lý ở những vị trí mang tính đặc thù về mặt kỹ thuật. Tuy nhiên, điều này chưa bao giờ là trở ngại cản bước Denise cùng đội ngũ phát triển. Đối với Denise, những thành kiến về giới tính không quan trọng bằng ý chí quyết tâm và khát khao học hỏi, luôn tìm kiếm những đổi mới hướng về giá trị tốt đẹp cho cộng đồng của mỗi thành viên.
Nắm giữ vai trò lãnh đạo trong lĩnh vực chủ yếu do nam giới thống trị, Denise nghĩ đây không phải may mắn hay đặc quyền. Cô cho biết bản thân đã làm việc rất chăm chỉ, nuôi dưỡng hoài bão để thực hiện được những điều mình mong muốn.
Thời gian đầu khởi nghiệp, Fika vận hành nhờ vốn của hai nhà đồng sáng lập. Bên cạnh đó, Denise vẫn giữa chức giám đốc kinh doanh tại Việt Nam cho một công ty Thụy Điển. Hơn nửa năm trước, CEo 30 tuổi mới chính thức nghỉ việc để tập trung tập trung toàn bộ thời gian cho đứa con tinh thần của mình.
Tháng 5 năm nay, Denise về Thụy Điển thăm gia đình. Do tình hình dịch bệnh dự định ở lại vài tuần của cô đã thành gần 6 tháng. Vì múi giờ ở 2 nước khác nhau nên hàng ngày Denise đều thức dậy trước 4h sáng để làm việc cùng các nhân sự tại Việt Nam.
Cũng trong giai đoạn này, CEP Fika đã kết nối được với các nhà đầu tư và huy động thành công 1,6 triệu USD trong vòng gọi vốn Seed. Trước đó, Fika cũng nhận được đầu tư của các nhà đầu tư thiên thần khác, bao gồm doanh nhân: Sebastian Knutsson (người sáng lập King - startup kỳ lân Thụy Điển sở hữu trò chơi Candy Crush), Fredrik Hjelm và Douglas Stark (CEO và COO của Voi), Jussi Salovaara (đồng sáng lập Antler), Bryan Pelz (người sáng lập VNG), Brian Ma (từ Iterative Capital và là người sáng lập Divvy Homes)...
Bên cạnh thời gian dành cho công việc và những mục tiêu kinh doanh lâu dài, Denise cũng dành rất nhiều thời gian để tham gia vào các hoạt động thiện nguyện hướng về cộng đồng. Đây cũng là mục tiêu hàng đầu của cô khi cùng đội ngũ Fika lan toả những giá trị tích cực cho người Việt.
Denise sẽ dành nhiều thời gian để tổ chức những buổi Hội thảo chuyên đề khởi nghiệp, đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ, đồng thời tích cực tham gia vào công tác thiện nguyện nhằm góp phần kết nối cộng đồng bằng những hành động thiết thực, như đúng tinh thần mà cô gửi gắm vào Fika.
