Diễn đàn thu hút sự tham của nhiều lãnh đạo Bộ, ngành, địa phương cùng nhiều tập đoàn và doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp (NN). Đặc biệt, có sự tham dự của 87 đại biểu là Nông dân Việt Nam 30 năm đổi mới.
“Ba cần, một đủ”
Theo Trung ương Hội Nông dân Việt Nam (TƯ HNDVN), việc ứng dụng các công nghệ cao, công nghệ tiên tiến dựa trên số hóa và kết nối tạo ra các mô hình NN công nghệ cao, NN thông minh ở Việt Nam hiện còn rất ít. Vì thế, mô hình tăng trưởng NN như hiện nay mới chỉ tạo ra được khối lượng nhiều nhưng giá trị thấp, hiệu quả sử dụng đất đai và tài nguyên chưa cao.
“Nếu NN Việt Nam không có những thay đổi mạnh mẽ về khoa học và công nghệ, chúng ta sẽ phải đối mặt với nhiều thách thức và tác động tiêu cực như tụt hậu về công nghệ, cạn kiệt nguồn tài nguyên thiên nhiên và suy giảm sản xuất, kinh doanh.... sản phẩm tạo ra sẽ không thể cạnh tranh với các nước trong khu vực và thế giới”- Ông Lại Xuân Môn, Chủ tịch T.Ư HNDVN lo ngại.
Thống kê cho thấy, cả nước đang có 13,8 triệu hộ nông dân với 78 triệu mảnh ruộng nhỏ lẻ. Muốn phát triển NN thành công, phải tái cơ cấu lại nền NN và một trong các giải pháp đó là đẩy mạnh phát triển NN công nghệ cao, ứng dụng cuộc cách mạng 4.0.
Tuy nhiên, phần lớn nông dân cảm thấy chưa hiểu lắm về NN 4.0. Thậm chí, nhiều nông dân đã ứng dụng NN công nghệ cao vào sản xuất nhưng họ vẫn không hình dung ra được đó có phải là áp dụng NN 4.0 hay không. GS.TS. Nguyễn Văn Bộ, nguyên Viện trưởng Viện NN Việt Nam, cho rằng để đi vào cuộc cách mạng NN 4.0, Việt Nam phải có 3 điều kiện cần và 1 điều kiện đủ.
Theo vị giáo sư này, cần có hành lang pháp lý phục vụ cho người sản xuất chứ không phải dành cho người quản lý (phải minh bạch và dễ dàng tiếp cận); cần cơ sở hạ tầng phải tương thích với trình độ người sản xuất; cần cơ sở dữ liệu phù hợp với ngành hàng và thị trường. Ngoài ra, điều kiện đủ là người sản xuất và doanh nghiệp phải dũng cảm và tâm huyết vói NN.
“Bên cạnh đó, khi làm NN 4.0, chúng ta cần xác định 3 điều, đó là sản xuất ngành hàng gì, thị trường tiêu thụ, có đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế hay không?” - Nguyên viện trưởng Viện NN Việt Nam nhấn mạnh.
“Không để lỡ chuyến tàu”
Phát biểu tại Diễn đàn, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đánh giá: NN Việt Nam năng suất rất cao nhưng chuỗi giá trị lại rất kém. Theo Phó Thủ tướng, đã có một số doanh nghiệp, một số nông trại, trang trại đã ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất nhưng nhưng trên bình diện cả nước vẫn còn hạn chế.
“Rào cản còn nhiều nhưng chúng ta vẫn có thể vượt qua được, nhiều mô hình thành công đã chứng minh điều đó. Cách mạng 4.0 là tất yếu, nhiều quốc gia trên thế giới đã lựa chọn, chúng ta không thể đứng ngoài và không thể để lỡ chuyến tàu này được”- Phó Thủ tướng khẳng định.
Theo Phó thủ tướng, thách thức lớn nhất cách mạng 4.0 đối với nước ta sẽ là lĩnh vực NN, nơi vẫn còn tới 47% lao động NN và 60% dân cư trong khu vực nông thôn. Vì thế, Phó Thủ tướng yêu cầu cần tiếp cận NN 4.0 một cách điềm tĩnh, lựa chọn khôn ngoan để đem lại hiệu quả, tránh nóng ruột, hình thức, làm theo phong trào.
“Tôi thấy các nước họ không nói nhiều về cách mạng 4.0 lắm đâu nhưng họ làm dữ lắm. Ta mới tiếp cận thì còn nói nhiều nhưng đã đến lúc bớt nói đi mà hành động. Công nghệ gì thì cuối cùng cũng để phục vụ con người”- Phó Thủ tướng yêu cầu.
Phó Thủ tướng cho hay, Chính phủ cũng đang có những chương trình đẩy mạnh ứng dụng NN công nghệ cao và cũng đang chủ trì soạn thảo nội dung sửa đổi bổ sung Nghị định 210 để có bộ chính sách mạnh để thu hút DN đầu tư vào trong NN- một nhân tố quan trọng để giúp xây dựng nền NN thông minh này thành công.
Sửa đổi 2 Nghị định quan trọng ở lĩnh vực nông nghiệp
“Tôi thấy rất vô lý! Một nền NN công nghệ cao mà cả một diện tích đất đai tài sản rất lớn, mà chỉ nhà trên đất được xác lập quyền sử dụng để làm tài sản thế chấp vay vốn ngân hàng. Nhà lưới, hệ thống tưới tiêu tự động hiện nay chưa được xác lập quyền này. Chúng tôi đang chỉ đạo sửa đổi Nghị định 55 về tín dụng đầu tư cho NN, nông thôn và Nghị định 210 để khắc phục nhanh chuyện này. Dự thảo Nghị định 210 về thu hút đầu tư vào lĩnh vực NN, nông thôn ba lần trình lên nhưng chúng tôi trả về vì chưa đạt yêu cầu. Thủ tướng yêu cầu trong quý IV này dứt khoát phải ban hành”- Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ.
