Nông dân Hải Phòng "điều khiển" ruộng đồng bằng… smartphone

Khi ruộng đồng “khoác áo” công nghệ

Ở Trường Tân, hình ảnh người nông dân chân lấm tay bùn đang dần nhường chỗ cho nông nghiệp 4.0.

Ông Hoàng Anh Thư – Phó Giám đốc HTX Tân Minh Đức phấn khởi cho biết, giờ đây ông có thể quản lý cả hệ thống nhà màng 52ha chỉ bằng một chiếc điện thoại thông minh. Chỉ cần vài thao tác trên ứng dụng Rạng Đông Smart, hệ thống tưới nhỏ giọt sẽ tự động chảy đều đến từng gốc cây, căn chỉnh lượng nước theo từng khung giờ định sẵn.

“Ngày trước, canh tác ngoài trời thì chỉ biết cầu trời khấn đất, lo mưa bão, lo dịch bệnh, có vụ còn trắng tay. Nhưng từ khi làm nhà màng thì yên tâm 100%, đã làm là sẽ có thu hoạch” – ông Thư chia sẻ.

HTX Tân Minh Đức được thành lập từ năm 2014, đến nay có 189 thành viên với tổng diện tích trên 70ha, trong đó có 52ha được đầu tư nhà màng, 100% được trồng trên giá thể. Bắt đầu từ 5.000m² thử nghiệm năm 2017, nay diện tích nhà màng áp dụng công nghệ cao đã mở rộng lên tới 520.000m². Đây chính là minh chứng cho bước đi táo bạo nhưng đúng hướng: lấy khoa học công nghệ làm “chìa khóa” mở đường cho nông nghiệp hiện đại.

Đề phòng rủi ro mất điện, gây thiệt hại nghiêm trọng cho nhà màng, HTX đã trang bị máy phát điện cho từng khu vực. Theo ông Thư, cao điểm một cây dưa lưới mỗi ngày cần tới hơn 2 lít nước. Tuy nhiên, công nghệ tưới cân bằng, không chồng chéo đã tiết kiệm thời gian và giảm hao tổn nước đáng kể.

Lợi ích kinh tế mà mô hình này đem lại khiến bà con phấn khởi, bởi không chỉ ổn định thu nhập mà còn tiến gần tới ngưỡng “siêu lợi nhuận”. Trung bình một năm, HTX làm 3 vụ dưa lưới và 1 vụ dưa chuột, doanh thu vượt mốc 1 tỷ đồng. Đặc biệt, toàn bộ sản phẩm đều được bảo quản kho lạnh và đã đạt chứng nhận tiêu chuẩn VietGAP, HASSAS.

“Đầu ra chủ yếu đáp ứng cho thị trường nội địa, ổn định qua các hệ thống siêu thị, chợ đầu mối, bếp ăn tập thể… Bà con không còn nơm nớp lo sợ “được mùa mất giá” như trước nữa” – ông Thư cho biết thêm.

Nhờ những thành tựu ấy, bà con nông dân vốn quen với cách làm thủ công đã nhanh chóng thích nghi với công nghệ cao, từng bước chuyên nghiệp hóa từ sản xuất đến quản lý chất lượng. Đây cũng chính là nền tảng giúp HTX tự tin mở rộng quy mô, hướng tới xây dựng thương hiệu nông sản bền vững.

Từ tập quán đến chuẩn VietGAP

Để có thành quả hôm nay, hành trình chuyển đổi từ canh tác truyền thống sang nông nghiệp công nghệ cao của HTX Tân Minh Đức không hề dễ dàng. Những năm đầu tiên, nhiều hộ nông dân còn bỡ ngỡ, lúng túng trước kỹ thuật hiện đại.

"Tôi phải đi từng nhà, gõ cửa thuyết phục giải quyết tích tụ ruộng đất để bà con tin rằng con đường công nghệ mới là hướng đi lâu dài” – ông Thư nhớ lại.

Được biết, vốn đầu tư ban đầu cho mỗi hecta nhà màng lên tới 3 - 3,2 tỷ đồng -  con số ngoài tầm với của nhiều nông dân. Trong bối cảnh đó, sự hỗ trợ từ Nhà nước trở nên vô cùng cần thiết.

Theo Nghị định 156/2025/NĐ-CP của Chính phủ, các hợp tác xã và liên hiệp hợp tác xã có thể được xem xét vay không cần tài sản bảo đảm đến 5 tỷ đồng từ các tổ chức tín dụng. Đây là một “đòn bẩy tài chính” kịp thời, giúp mô hình nông nghiệp công nghệ cao như của HTX Tân Minh Đức có cơ hội vươn xa hơn.

Và nỗ lực đã được đền đáp. Toàn bộ 52ha sản xuất hiện nay đều đạt chứng nhận VietGAP – bộ tiêu chuẩn nghiêm ngặt về an toàn vệ sinh thực phẩm, bảo vệ môi trường và truy xuất nguồn gốc. Không chỉ dừng lại ở việc trồng sạch, quy trình vận hành của HTX còn đáp ứng các tiêu chí khắt khe trong bảo quản sau thu hoạch nhờ hệ thống kho lạnh hiện đại.

Để làm chủ công nghệ và vận hành mô hình nông nghiệp hiện đại, HTX Tân Minh Đức không chỉ dựa vào kinh nghiệm sản xuất mà còn đẩy mạnh hợp tác với các đơn vị khoa học.

Nhiều năm qua, HTX đã phối hợp chặt chẽ với các viện khoa học như Viện cây lương thực và cây thực phẩm, viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam, Viện Rau quả trung ương… để được chuyển giao quy trình kỹ thuật trồng trọt, quản lý dịch bệnh và bảo quản sau thu hoạch. Các chuyên gia thường xuyên về tận địa phương tập huấn cho xã viên, từ việc lựa chọn giống cây phù hợp, điều chỉnh dinh dưỡng cho đến quy trình vận hành nhà màng.

“Ban đầu bà con cũng e dè, nhưng càng học càng thấy mở mang. Cái gì chưa biết thì thầy cô, chuyên gia chỉ tận tay. Giờ mọi người tự tin hơn nhiều khi bước vào mô hình sản xuất sạch…” Ông Phùng Danh Út – Thành viên tiêu biểu của HTX chia sẻ.

Theo Ban Giám đốc HTX Tân Minh Đức, mục tiêu sắp tới là mở rộng thêm diện tích nhà màng, đầu tư hệ thống giám sát hiện đại hơn để nâng cao năng suất và chất lượng. Hơn nữa, Ban Giám đốc còn ấp ủ ước mơ đưa nông sản của Tân Minh Đức vươn ra thị trường quốc tế, đáp ứng những tiêu chuẩn khắt khe như GlobalGAP – “tấm vé thông hành” để tiến tới xuất khẩu bền vững...