Nỗi niềm cô giáo dạy trẻ tự kỷ

Dạy trẻ tự kỷ ngoài chuyên môn còn cần tình thương và lòng nhẫn nại
Dạy trẻ tự kỷ ngoài chuyên môn còn cần tình thương và lòng nhẫn nại
(PLO) - “Không chỉ căng thẳng về việc dạy những đứa trẻ tự kỷ, hiếu động, chúng tôi còn chịu áp lực trước phụ huynh. Mệt mỏi, nhưng khi thấy các em làm được những điều đơn giản như ngồi yên vào ghế 5 phút, bật ra những tiếng gọi hay tự cầm thìa xúc cơm ăn là chúng tôi hạnh phúc lắm, quên bao mệt nhọc”. Đó là tâm sự của cô giáo Tôn Thị Trí (SN 1985), giáo viên dạy trẻ tự kỷ tại Quỹ bảo trợ trẻ em Nghệ An. 

Lớp học đặc biệt không giáo án

9 năm gắn bó với việc dạy trẻ tự kỷ tại Quỹ bảo trợ trẻ em Nghệ An nên cô Trí trải qua nhiều kỷ niệm vui buồn. Cô tâm sự, cũng là giáo viên, nhưng công việc ở đây không đơn thuần như những giáo viên bình thường. Bởi, đối tượng các cô dạy là những đứa trẻ không may mắn mắc chứng tự kỷ, không tiếp xúc với ai, hoặc quậy phá, có những em chậm nói, không nhận biết những điều xung quanh.

Theo cô Trí, khó khăn đầu tiên của công việc dạy học trẻ tự kỷ không chỉ hướng dẫn học sinh mà làm sao để bố mẹ các em chấp nhận sự thật. Bởi hầu hết các phụ huynh đưa con tới lớp học đặc biệt ở Quỹ bảo trợ trẻ em đều không chấp nhận việc con mình phải mang căn bệnh này suốt đời. Do vậy, công tác đả thông tư tưởng cho các phụ huynh chiếm vai trò quan trọng, ảnh hưởng không nhỏ đến hiệu quả điều trị: “Chỉ khi thông tư tưởng, chấp nhận sự thật thì các phụ huynh mới đồng hành với giáo viên trong suốt quá trình điều trị”, cô giáo Trí chia sẻ.

Tiếp đó những giáo viên như cô Trí bắt đầu tiếp xúc với trẻ tự kỷ. Điều này đòi hỏi phải kiên nhẫn. Có em đã lên 6- 7 tuổi nhưng như trẻ vài tháng tuổi, không biết bất cứ kỹ năng xã hội nào, kể cả đơn giản như nói chuyện, cầm nắm, mặc áo quần, đi vệ sinh…Hoặc có em trên 10 tuổi, cao lớn hơn cả cô giáo nhưng chưa phân biệt được màu sắc, nhận biết thế giới xung quanh; có những em lại rụt rè, không dám nhìn vào cô giáo nhưng có lúc hiếu động quá mức, thúc đầu vào tường hoặc cào, cắn cô giáo. 

Bởi vậy, việc tập luyện cho một em học sinh tự kỷ ngồi yên 15 phút cũng là nỗ lực cả tháng trời của người giáo viên. “Nhiều lúc mệt mỏi, chán nản nhưng khi thấy học trò làm được điều gì mới là mình hạnh phúc lắm. Có hôm phụ huynh gọi điện đến khoe hôm nay con mình nói được hai từ “đẹp quá” mà tôi mừng rơi nước mắt”, nữ giáo viên nhớ lại.

Công việc dạy trẻ tự kỷ khá phức tạp vì không hề có giáo án hay phương pháp cụ thể mà hầu hết là tùy vào tình trạng của từng trẻ để có cách dạy và trị liệu riêng. Hơn nữa, cùng một triệu chứng nhưng với mỗi trẻ lại có cách điều trị khác nhau. Do vậy, đòi hỏi người giáo viên phải có sự sáng tạo. Ngoài chuyên môn, mỗi ngày các cô đều tự trao dồi thêm kiến thức để phục vụ quá trình giảng day.

Gần chục năm gắn bó với nghề, cô Trí đã tiếp xúc, điều trị hàng trăm trường hợp. Mỗi em mỗi hoàn cảnh, nhưng đều có điểm chung là chịu nhiều thiệt thòi so với các bạn cùng trang lứa. Cũng là người mẹ, nên chị hiểu rõ nỗi niềm của các bậc phụ huynh. Mang theo tình thương của người mẹ với những đứa con đặc biệt, chị âm thầm dạy dỗ, chỉ bảo những đứa trẻ đặc biệt ấy. Nhiều khi tình thương ấy như chính thương đứa con của mình vậy.

Cũng như đồng nghiệp, cô giáo Nguyễn Thị Chiến chia sẻ: Để việc giảng dạy có hiệu quả, thay vì cố bắt trẻ theo một giáo án cố định đã chuẩn bị sẵn thì giáo viên phải linh loạt thay đổi một số bài dạy để phù hợp với tâm lý, cảm xúc của trẻ. Đó là cách để cô bước vào thế giới riêng của trẻ, hiểu trẻ và cùng với trẻ chơi, học những kỹ năng xã hội hàng ngày. 

Buồn vui chuyện nghề 

Với những người làm nghề dạy trẻ như cô Trí, cô Chiến, niềm vui lớn nhất là thấy các trẻ tiến bộ sau quá trình điều trị. Cô Trí vẫn nhớ như in trường hợp bé trai quê ở Hà Tĩnh được bố mẹ đưa đến điều trị từ lúc 18 tháng tuổi trong tình trạng không giao tiếp, không hiểu được những giao tiếp cơ bản như đứng, ngồi. Việc điều trị gặp nhiều khó khăn khi bé khóc ròng suốt 2 tháng liền.

“Nhiều hôm muốn bỏ cuộc nhưng vì tình thương nên tôi lại tự động viên mình cố gắng, áp dụng phương pháp điều trị khác. Sau 1 năm điều trị, nhờ gia đình kiên trì phối hợp với giáo viên nên cháu đã nói chuyện, chơi đùa với các bạn. Nhìn gia đình hạnh phúc, chúng tôi cũng vui lây”, cô Trí bộc bạch. 

Hay trường hợp bé trai 13 tuổi ở TP. Vinh (Nghệ An). Cháu bé được bố mẹ đưa đến trung tâm lúc 5 tuổi trong tình trạng quậy phá nên việc điều trị gặp nhiều khó khăn. Cháu bé này còn có hoàn cảnh đặc biệt khi gia đình nghèo, bố mẹ không có việc làm, chỗ ở không ổn định. Tuy nhiên, với sự tận tâm của các giáo viên, tính cách đứa trẻ ấy dần biến chuyển theo chiều hướng tích cực: “Thực tế qua công tác điều trị trẻ tự kỷ, các giáo viên rút ra kinh nghiệm, trường hợp nào bố mẹ, người thân hợp tác với giáo viên thì trẻ tiến triển tốt và ngược lại”, cô Trí chia sẻ.

Theo các giáo viên ở trung tâm giảng dạy trẻ tự kỷ của Quỹ bảo trợ trẻ em Nghệ An, công việc dạy trẻ tự kỷ luôn phải chịu áp lực rất lớn. Mỗi đứa trẻ là một thế giới riêng đầy bí ẩn. Để tiếp xúc làm quen với trẻ đã khó, dạy trẻ làm theo ý mình là cả một nghệ thuật. Mỗi trẻ có một triệu chứng khác nhau nên cần có những giải pháp riêng biệt, có lúc mềm mỏng nhưng có thời điểm phải nghiêm khắc. Tất cả phụ thuộc vào độ nhạy bén, linh hoạt của người dạy. Công việc vất vả, khó khăn là vậy nhưng với họ, được nhìn thấy các cháu “tốt nghiệp” mà không phải quay lại lần thứ 2 mới hoàn toàn yên tâm. Nếu không có tình yêu thương, lòng nhẫn nại thì ít ai có thể gắn bó với nghề.

Hơn nữa, chăm sóc, giáo dục trẻ rối loạn tự kỷ không đơn giản như các trẻ em khác, vì đa số cháu đều gặp nhiều khó khăn trong mọi lĩnh vực phát triển như ngôn ngữ, giao tiếp xã hội, nhận thức, tự phục vụ...Vì vậy, chỉ có lòng yêu nghề, say mê với nghề mới giúp họ theo đuổi nghề nghiệp đến cùng. Tình yêu nghề phải được xuất phát từ tình yêu trẻ. “Chỉ khi bước vào công việc này mới hiểu những khó khăn của các giáo viên. Nhưng không vì thế mà chúng tôi than vãn hay chán nản, thay vào đó là luôn tự hứa với lòng mình cố gắng hơn nữa để giúp đỡ những cháu bé không may mắc chứng bệnh này. Với tôi, nó còn hơn là cái nghề”, cô Tôn Thị Trí bộc bạch.

Bà Nguyễn Thị Lài – PGĐ Quỹ Bảo trợ trẻ em tỉnh Nghệ An cho hay, hiện tại trung tâm có 12 giáo viên trực tiếp giảng dạy cho 50 trẻ tự kỷ. Thành lập từ năm 2010, đến lớp học trẻ tự kỷ ở Qũy  Bảo trợ trẻ em Nghệ An đã giảng dạy gần 500 em, trong đó có em gắn bó với trung tâm tới bây giờ.

Các giáo viên tại đây không chỉ tốt nghiệp chuyên ngành sư phạm mà có cô là y tá, bác sĩ, giáo viên mầm non, thạc sỹ, cử nhân chuyên ngành tâm lí học…Hàng ngày, giáo viên sẽ hướng dẫn các trẻ từ những động tác đơn giản nhất như nhai, thổi, thè lưỡi…đến những cử chỉ phức tạp hơn như biết nghe lời, nhận biết màu sắc, biết thông báo cho người khác khi muốn đi vệ sinh hoặc lúc đói bụng, cảm thấy mệt mỏi.

Bà Lài nhận xét công việc dạy trẻ tự kỷ là một hành trình nhiều nước mắt, đầy khó khăn và muôn vàn thử thách. Các cô giáo cần sự kiên nhẫn, nhiệt tình và trên cả là tình thương, lòng yêu nghề. Việc điều trị cho trẻ tự kỷ bên cạnh sự nỗ lực của giáo viên cần có sự kết hợp chặt chẽ từ gia đình, nhà trường và xã hội. Các bậc phụ huynh nên dành nhiều thời gian quan tâm con trẻ để nhận biết sớm các triệu chứng trẻ tự kỷ và có phương pháp can thiệp sớm để giúp trẻ tiến bộ, sớm hoà nhập cộng đồng.

Theo các chuyên gia tâm lí, tự kỷ là một loại khuyết tật phát triển kéo dài suốt đời, do rối loạn của hệ thần kinh gây ảnh hưởng đến hoạt động của não bộ. Tự kỷ được biểu hiện ra bên ngoài bằng những khiếm khuyết về tương tác xã hội, khó khăn về giao tiếp ngôn ngữ và phi ngôn ngữ. Trẻ em mắc tự kỷ thường sống thu mình, ngại tiếp xúc, nếu không can thiệp, điều trị đúng cách và kịp thời có thể ảnh hưởng đến cuộc sống của trẻ sau này.

Tin cùng chuyên mục

Thầy giáo Phạm Quốc Việt thường xuyên kiểm tra kiến thức học sinh.

Thầy giáo Phạm Quốc Việt thầm lặng cống hiến trên vùng sâu Tu Mơ Rông

(PLVN) - Nhiệt huyết, sáng tạo trong giảng dạy; truyền ngọn lửa say nghề đến đội ngũ giáo viên; thương yêu, miệt mài truyền thụ tri thức cho bao thế hệ học sinh, thầy giáo Phạm Quốc Việt, Bí thư Chi bộ, Hiệu trưởng Trường phổ thông dân tộc bán trú Tiểu học -Trung học cơ sở (PTDTBT TH-THCS) xã Đăk Sao đã và đang góp sức vào sự nghiệp giáo dục ở huyện vùng sâu Tu Mơ Rông, tỉnh Kon Tum.

Đọc thêm

Thiêng liêng và đẹp đẽ - tình thầy trò…

Thầy giáo Nguyễn Quang Thọ và cô giáo Nguyễn Thị Dung chia sẻ câu chuyện xóa mù chữ cho đồng bào Mông trong chương trình “Thay lời tri ân” 2024. (Ảnh: MOET)

(PLVN) - Mỗi chúng ta đều có một vài người thầy sẽ ở trong tim suốt hành trình về sau này của cuộc đời. Có thể đó là những người thầy đã nắm tay bạn vượt qua những ngã rẽ bất ngờ, hoặc đó chỉ giản đơn là những người thầy trong miền thơ ấu trong veo, ăm ắp kỷ niệm. Bởi thế, mỗi chúng ta luôn có một nơi để trở về, thiêng liêng và đẹp đẽ, được viết nên bởi tình thầy trò…

Giải pháp để giáo dục Việt Nam thăng hạng quốc tế

GS. Võ Xuân Vinh. (Ảnh: Thảo Nguyên)
(PLVN) - Mới đây, tại cuộc gặp mặt đại diện nhà giáo, cán bộ quản lý ngành giáo dục nhân kỷ niệm 42 năm ngày Nhà giáo Việt Nam (20/11/1982 - 20/11/2024), Tổng Bí thư Tô Lâm có phát biểu, ngành Giáo dục Việt Nam cần phấn đấu thăng hạng trên bản đồ giáo dục khu vực và quốc tế. Theo mục tiêu, đến 2030, Việt Nam nằm trong 3 nước đứng đầu ASEAN về số lượng các công bố quốc tế và chỉ số ảnh hưởng của các công trình nghiên cứu khoa học, có trường ĐH lọt top 100 hàng đầu trên thế giới.

Người 'gieo mầm' tri thức bằng sự tận tâm và sáng tạo ở Bắc Ninh

Cô Đỗ Thị Chuyên - giáo viên dạy môn Sinh học, trường THCS Từ Sơn. (Ảnh: NVCC).
(PLVN) - Trong lớp học, tiếng giảng bài của cô giáo Đỗ Thị Chuyên (trường THCS Từ Sơn, TP Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh) vang lên nhẹ nhàng nhưng đầy nhiệt huyết, như truyền đi niềm đam mê và sự tận tuỵ, dẫn dắt học sinh bước vào hành trình khám phá tri thức, để những ước mơ của các em được ươm mầm và lớn lên từng ngày...

Đừng vội quy kết 'vi phạm liêm chính' khi bài báo khoa học bị rút: Hoàn thiện quy định để tạo điều kiện cho nhà khoa học cống hiến

Một chuyên gia cho rằng đang có “lỗ hổng” pháp lý trong xử lý sự việc bị rút bài báo khoa học. (Vẽ minh họa: DAD)
(PLVN) - Sau khi Báo Pháp luật Việt Nam (PLVN) có một số bài viết phản ánh về vấn đề rút bài báo khoa học, nhiều ý kiến cho rằng cần có một bộ quy tắc ứng xử chuẩn mực đạo đức, liêm chính cho các nhà khoa học; trong đó quy định chặt chẽ những điều được và không được phép làm, hướng xử lý khi có sai phạm, đặc biệt với các đề tài nghiên cứu có sử dụng ngân sách nhà nước.

Người thầy tâm huyết với công tác trẻ em

Trong vai trò Ủy viên Hội đồng Đội Trung ương, thầy Đặng Tất Dũng đã đồng hành cùng trẻ em trong quá trình chuẩn bị hai Phiên họp giả định Quốc hội trẻ em trong 2 năm 2023 - 2024. (Ảnh: NVCC)
(PLVN) - Là Phó Trưởng khoa Luật Hành chính - Nhà nước, Trường Đại học Luật TP HCM, đồng thời cũng là Ủy viên Hội đồng Đội Trung ương, thành viên Ban Chủ nhiệm Câu lạc bộ tư vấn, trợ giúp trẻ em cấp Trung ương nên TS. Đặng Tất Dũng còn được biết đến là người dành nhiều thời gian, tâm huyết cho trẻ em. Nhân dịp Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11 sắp tới, phóng viên Báo Pháp luật Việt Nam đã có dịp trò chuyện cùng thầy về những câu chuyện liên quan đến trẻ em.

Chuyện của những người thầy đặc biệt

Học sinh Trường Giáo dưỡng số 4. (Ảnh: K.O)
(PLVN) - Họ là những thầy cô đã từng dạy học phổ thông, rồi cơ duyên vào trường giáo dưỡng, nơi những học trò đã từng là “tội phạm nhí”. Và họ đã dạy dỗ học sinh của mình bằng chính sự yêu thương, tận tụy, kiên nhẫn để mỗi ngày, gần hơn, uốn các em về phía mặt trời, những thiện lành bình dị trong cuộc đời. Đó là những thầy cô trường giáo dưỡng được tuyên dương trong Chương trình Chia sẻ cùng thầy cô dịp 20/11 năm nay…

Thầy cô giáo thời kỳ 4.0: Vượt qua thách thức, nắm bắt cơ hội

Một buổi học về tình cảm cha con, học sinh được xem phim về bố trong lớp học của cô giáo Nguyễn Thị Thủy Tiên. (Nguồn: NVCC).
(PLVN) - Bước vào thời đại công nghệ phát triển, học sinh không còn thụ động tiếp thu kiến thức từ các thầy, cô giáo ở trên lớp. Giờ đây, mỗi bài giảng của giáo viên cần sự đầu tư về cả kiến thức, công nghệ, vốn hiểu biết xã hội để đem đến cho các em những bài học hấp dẫn nhất. Đây vừa là một thách thức, vừa là cơ hội cho giáo viên tiếp tục học hỏi, thay đổi vì một nền giáo dục hiện đại.

Lớp học đặc biệt của các cô giáo U80

Bà Nguyễn Thị Hồng Hạnh (tạp dề vàng) cùng các học viên. (Ảnh: NVCC)
(PLVN) - Ở độ tuổi U80, khi nhiều cụ ông, cụ bà đang tận hưởng những năm tháng an nhàn của tuổi già, thì vẫn có những người tiếp tục cống hiến hết mình cho sự nghiệp dạy học. Dù là lớp học làm bánh hay lớp học “xoá mù chữ”, điểm chung của những lớp học này là hoàn toàn miễn phí và được khởi nguồn từ tấm lòng nhân ái, tận tụy của các cô giáo đã bước qua tuổi xế chiều.

Tâm lý học đường - Chuyện không của riêng ai

Tình trạng bạo lực học đường gia tăng khiến học sinh cảm thấy lo âu. (Ảnh minh họa)
(PLVN) - Tâm lý học đường không chỉ là vấn đề của riêng học sinh, mà còn là trách nhiệm của cả gia đình, nhà trường và xã hội. Khi học sinh được chăm sóc và hỗ trợ tốt về tinh thần, các em sẽ có cơ hội phát triển toàn diện, đóng góp cho cộng đồng và trở thành những công dân có ích trong tương lai.

Cô Điêu Thị Ngọc Hoa - một nhà giáo tiêu biểu năm 2024

Cô Điêu Thị Ngọc Hoa - một nhà giáo tiêu biểu năm 2024
(PLVN) - Tự hào lan tỏa khắp Trường THPT Chuyên Hùng Vương (tỉnh Phú Thọ) khi cô giáo Điêu Thị Ngọc Hoa, giáo viên môn Hóa học, được Bộ Giáo dục và Đào tạo vinh danh trong danh sách 251 nhà giáo, cán bộ quản lý cơ sở giáo dục tiêu biểu năm 2024.

'Chia sẻ cùng thầy cô' - Tôn vinh những hy sinh thầm lặng

Đại úy Nguyễn Đình Thông giảng dạy các em nhỏ ở lớp học tình thương. (Ảnh: NVCC)
(PLVN) - Tối 15/11 tại Hà Nội đã diễn ra Lễ tuyên dương 60 nhà giáo tiêu biểu trong chương trình “Chia sẻ cùng thầy cô” năm 2024. Chương trình nhằm ghi nhận những cống hiến bền bỉ, không ngừng nghỉ của đội ngũ thầy, cô giáo, những người đã dành nhiều thời gian, công sức và tâm huyết vượt qua nhiều khó khăn, gian khổ, đóng góp cho sự nghiệp giáo dục và bồi dưỡng thế hệ trẻ.

Hà Nội nỗ lực xây dựng hệ thống giáo dục toàn diện và hạnh phúc

Khốc liệt tuyển sinh đầu cấp ở Hà Nội, hơn 5.500 học sinh thi để giành 270 suất vào lớp 6 Trường Nguyễn Tất Thành năm 2024. (Ảnh: PV)

(PLVN) - Trường học phải là nơi người học được bảo đảm an toàn, không có bạo lực học đường, không có nói tục, chửi bậy, không có ép buộc học thêm. Ở đó hiện hữu một môi trường học đường văn hóa tiêu biểu. Ởđó, con người ứng xử với nhau bằng tình yêu thương và trách nhiệm...