Nước về hồ chứa thiếu hụt tới 60%
Theo ông Ngô Sơn Hải, Phó Tổng Giám đốc EVN, trong năm 2015 và những tháng đầu năm 2016, hiện tượng El Nino được đánh giá là khốc liệt nhất trong nhiều năm trở lại đây đã tác động xấu đến tình hình thủy văn của các hồ thủy điện trên cả nước. Hầu hết các hồ chứa từ Thanh Hóa trở vào đã không xuất hiện lũ trong cả mùa mưa năm 2015, kéo theo tổng lượng nước về thiếu hụt khoảng 40 - 60% so với trung bình nhiều năm.
Bên cạnh đó, những tháng đầu năm 2016, lượng nước về tiếp tục giảm thấp, đặc biệt là khu vực miền Trung và miền Nam. Do thiếu hụt về nguồn nước nên sản lượng phát từ thủy điện 3 tháng đầu năm 2016 chỉ đạt 6,6 tỷ kWh (xấp xỉ 84% so với kế hoạch của Bộ Công Thương phê duyệt), trong đó các nhà máy như A Vương chỉ đạt 8%, An Khê 14%, Vĩnh Sơn 22%...
Những vấn đề này đã gây ảnh hưởng lớn tới công tác vận hành hệ thống điện quốc gia cũng như khó khăn cho việc đáp ứng nước hạ du từ các hồ thủy điện.
Giải quyết tình trạng này, ông Lê Hữu Thuần, Phó Cục trưởng Cục Quản lý tài nguyên nước (Bộ TN&MT) cho biết, Cục đã tổ chức Đoàn công tác cùng với các cơ quan ban ngành, các tỉnh và chủ các hồ trên các lưu vực sông Vu Gia - Thu Bồn, Sê San thống nhất phương án điều chỉnh chế độ vận hành xả nước xuống hạ du của một số hồ theo quy định của Quy trình vận hành liên hồ chứa trong mùa cạn trên các lưu vực sông.
Bộ TN&MT đã có Văn bản số 5564 gửi UBND các tỉnh Quảng Nam, Gia Lai, Kon Tum, Phú Yên và Đà Nẵng để đôn đốc các địa phương thực hiện các giải pháp nhằm đảm bảo cân đối nguồn nước trên các lưu vực sông đến cuối mùa cạn.
Đặc biệt, trong tháng 2 và tháng 3/2016, Cục đã tổ chức nhiều đoàn công tác làm việc với các địa phương, các hồ chứa trên các lưu vực sông để thống nhất phương án vận hành cấp nước cho hạ du các hồ như: A Vương, Đắk Mi 4 và Sông Bung 4 (Vu Gia), Ialy, Sê San 4 (Sê San).
Trong quá trình kiểm tra, giám sát việc vận hành các hồ chứa, ngay sau khi nhận thấy một số hồ chứa vận hành chưa đúng với quy trình vận hành liên hồ chứa như: Hòa Bình, Thác Bà, Tuyên Quang, Bản Vẽ, Buôn Tua Srah và Srepok 3, Cục đã có văn bản chỉ đạo các hồ phải nghiêm túc thực hiện theo các quy định của Quy trình, đảm bảo cấp nước cho hạ du.
Bàn giải pháp cứu hạn
Vừa qua, đại diện lãnh đạo EVN, Cục Quản lý tài nguyên nước, Văn phòng Thường trực Ủy ban sông Mê Kông Việt Nam đã cùng nhau làm rõ một số vấn đề liên quan tới tình hình thực hiện Quy trình liên hồ của các chủ hồ chứa thủy điện cũng như việc cắt điện 2 mạch đường dây 220kV Sê San 4 - Pleiku để thi công, đấu nối và đóng điện nghiệm thu ĐZ 220kV Xekaman 1 - Pleiku 2 vào khoảng đầu tháng 04/2016.
Vấn đề xây dựng, điều chỉnh kế hoạch huy động điện của các nhà máy thủy điện đảm bảo phù hợp với thời kỳ, thời gian vận hành các hồ chứa trong mùa cạn theo quy định của Quy trình vận hành liên hồ chứa cũng được các bên cùng nhau bàn thảo.
Thứ trưởng Bộ TN&MT Chu Phạm Ngọc Hiển đã đề nghị Cục Quản lý tài nguyên nước và các đơn vị liên quan của Bộ cần tiếp tục chủ động phối hợp với EVN nghiêm túc thực hiện các quy định của Quy trình vận hành liên hồ chứa trên các lưu vực sông đã được Thủ tướng Chính phủ ban hành; xây dựng kế hoạch cụ thể về điều tiết, sử dụng tiết kiệm các nguồn nước đáp ứng tốt nhu cầu phát điện phục vụ cho đời sống sinh hoạt và sản xuất của người dân.
Đối với việc EVN dự kiến cắt điện 2 mạch đường dây 220kV Sê San 4 - Pleiku để thi công, đấu nối và đóng điện nghiệm thu ĐZ 220kV Xekaman 1 - Pleiku 2 vào khoảng đầu tháng 04/2016, Thứ trưởng Hiển đề nghị EVN cần có báo cáo cụ thể gửi Bộ TN&MT để làm căn cứ cho Văn phòng Thường trực Ủy ban sông Mê Kông thông báo với Lào và Campuchia về việc không xả nước từ các hồ chứa trong thời gian ngừng vận hành phục vụ công tác thi công đấu nối.
Dự báo, từ ngày 1/4 -5/5/2016 sẽ xảy ra tình trạng mực nước chết, do vậy ông Hiển đề nghị Cục Quản lý tài nguyên nước phối hợp với EVN thông báo, thống nhất với các tỉnh Tây Nguyên để có phương án điều chỉnh kịp thời, tránh tình trạng thiếu nước xảy ra dẫn đến ảnh hưởng tới đời sống của người dân./.
