Niềm tự hào một thời
Cách đây 60 năm - năm 1960, Nhà máy Cobovina Bạch Tuyết - tiền thân của Công ty cổ phần Bông Bạch Tuyết được thành lập. Đây là nhà máy của tư nhân chuyên sản xuất các sản phẩm bông y tế và băng vệ sinh phụ nữ.
Sau đó, Nhà máy đổi tên thành xí nghiệp Quốc doanh Bông Bạch Tuyết vào năm 1979. Năm 1992 tiếp tục đổi tên thành Công ty Bông Bạch Tuyết. Đây cũng là thời điểm đánh dấu những bước phát triển mạnh mẽ khi Công ty trở thành doanh nghiệp tiên phong nhập khẩu dây chuyền sản xuất băng vệ sinh dán về Việt Nam. Cải tiến công nghệ, tung sản phẩm mới chiếm lĩnh thị trường, sản phẩm của Bông Bạch Tuyết nhanh chóng bao phủ khắp thị trường cả nước.
Chỉ sau hơn 1 năm, riêng dây chuyền này đã tạo ra lợi nhuận và chiếm khoảng 1/3 doanh số của Bông Bạch Tuyết bên cạnh sản phẩm chủ lực là bông y tế. Công nghệ hiện đại, thị trường hoàn toàn rộng mở và hầu như không có đối thủ, Bông Bạch Tuyết “nổi như cồn” và trở thành thương hiệu Việt đình đám thời điểm đó.
Ngay cả khi những lãnh đạo cũ, những người có công giữ và phát triển thương hiệu Bông Bạch Tuyết nghỉ hưu, “cỗ xe” Bông Bạch Tuyết vẫn chạy bon bon về phía trước. Thậm chí năm 1997, khủng hoảng tài chính khu vực nổ ra ở châu Á lại mang đến một cơ hội mới cho Công ty này. Khi đó, giá bông thế giới sụt giảm mạnh, Bông Bạch Tuyết tận dụng nguồn lực tài chính dồi dào, mạnh dạn nhập khẩu một lượng bông lớn, đủ sản xuất cho cả năm. Không lâu sau, giá bông đã tăng vùn vụt trở lại, tạo ra lợi nhuận khổng lồ và Bông Bạch Tuyết trở thành thương hiệu thân thiết với hầu hết phụ nữ thời điểm ấy.
Bông Bạch Tuyết được cổ phần hóa vào tháng 11/1997 với vốn điều lệ 11,4 tỷ đồng, trong đó Nhà nước nắm giữ 30% vốn. Mô hình hoạt động mới đưa sản phẩm bông y tế của Bông Bạch Tuyết chiếm 90% thị phần cả nước, còn sản phẩm băng vệ sinh chiếm 30%. Vốn cổ phần được tích lũy từ lợi nhuận hằng năm đã lên đến hơn 80,58 tỷ đồng (tại thời điểm tháng 1/2003). Năm 2002, Công ty đăng ký tăng vốn điều lệ lên 68,4 tỷ đồng bằng nguồn vốn tích lũy và sau khi cân đối lại các quỹ.
Thành công này đưa cổ phiếu của Bông Bạch Tuyết lên sàn chứng khoán TP HCM tháng 3/2004 và nhanh chóng trở thành một trong những cổ phiếu “hot” trong mắt các nhà đầu tư. Nhưng cũng từ đây hoạt động kinh doanh của Bông Bạch Tuyết đi xuống.
Theo đó, mặc dù có ưu thế, lợi thế lớn như trên nhưng thương hiệu Bông Bạch Tuyết cũng không tránh khỏi cái chết khi đối mặt với cạnh tranh. Trước sự cạnh tranh của các đối thủ lớn, trong đó có các đối thủ nước ngoài như Kotex, Diana..., Bông Bạch Tuyết lao vào cuộc đầu tư tốn kém cho công nghệ mới và coi đó như một cứu cánh.
 |
| Các sản phẩm của Công ty Cổ phần Bông Bạch Tuyết |
Năm 1996, Công ty nhập khẩu dây chuyền sản xuất băng vệ sinh có cánh được coi là hiện đại nhất thời điểm đó của Nhật nhưng tình hình kinh doanh chẳng sáng sủa. Đến đầu năm 2000, họ tiếp tục đầu tư dây chuyền sản xuất bông y tế, băng vệ sinh công nghệ châu Âu giá gần 100 tỷ đồng với kỳ vọng trong vòng 5 năm sẽ thu hồi được vốn. Thế nhưng, kết quả không như kỳ vọng.
Cụ thể, năng lực sản xuất băng vệ sinh thời điểm đó vào khoảng 2 triệu gói/tháng, gấp 10 lần năng lực bán hàng. Bởi xu hướng tiêu dùng lúc đó đã chuyển sang băng vệ sinh mỏng, mềm thì các sản phẩm mới của Bông Bạch Tuyết lại dày, cứng nên không còn được ưa chuộng. Hàng chất đầy kho, không bán được khiến Bông Bạch Tuyết chỉ còn vốn cố định, không còn vốn lưu động và phải phụ thuộc vào hạn mức tín dụng của ngân hàng.
Song thay vì nghiên cứu thị trường để tìm hiểu thị hiếu của khách hàng với sản phẩm, Công ty lại đẩy mạnh hoạt động marketing cho sản phẩm băng vệ sinh. Kết quả là chi phí tăng rất cao nhưng hàng bán không được đã đẩy Bông Bạch Tuyết vào con đường thua lỗ kéo dài, thậm chí dừng hoạt động từ tháng 7/2008. Năm 2008, báo cáo tài chính 2006 của Bông Bạch Tuyết bỗng nhiên được điều chỉnh từ lãi thành lỗ. Lúc này, cổ đông ngỡ ngàng khi kết quả thanh tra phát hiện Công ty thực ra đã thua lỗ liên tục ngay từ năm 2004.
Công ty bị thiếu vốn lưu động trầm trọng, không còn tài sản thế chấp để vay vốn. Năm 2007, tổng nợ phải trả của Công ty là hơn 47 tỷ đồng, trong khi tài sản ngắn hạn chỉ gần 25 tỷ, nợ phải thu khó đòi là gần 2 tỷ.
Ngày 7/8/2009, mã cổ phiếu Bông Bạch Tuyết bị hủy niêm yết theo yêu cầu của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước do không đáp ứng được điều kiện về vốn điều lệ thực góp. Trước đó, Bông Bạch Tuyết từng bị tạm ngừng giao dịch do lỗ lũy kế 2 năm liên tiếp và do không công bố thông tin theo đúng quy định. Như vậy, chỉ sau 3 năm góp mặt trên sàn chứng khoán, Bông Bạch Tuyết báo lỗ tổng cộng 14 tỷ đồng cùng hàng loạt khoản nợ quá hạn thanh toán cho ngân hàng và các bên liên quan.
Trở lại đường đua từ vạch xuất phát
Sau khi bị hủy niêm yết 1 tháng, Công ty mới bắt đầu hoạt động trở lại trong tình trạng tài chính kiệt quệ, nhà xưởng và máy móc thiết bị xuống cấp và người lao động bỏ đi khá nhiều. Đáng lo ngại hơn là thị phần của Công ty đã bị các đối thủ cạnh tranh chiếm lĩnh hoàn toàn, những khách hàng lớn của Công ty cũng ra đi.
Qua những vấp váp, tuy vẫn tiếp tục chật vật trong giai đoạn 2010 – 2013 nhưng mức thua lỗ giảm dần theo từng năm và đến năm 2014, Công ty bắt đầu có những tín hiệu hồi sinh. Năm 2016 đánh dấu Công ty có lãi 3 năm liên tiếp. Doanh thu thuần năm 2017 đạt trên 92 tỷ đồng, tăng 15% so với năm 2016. Hai năm liên tiếp 2016 và 2017, Công ty cùng báo lãi trên 14 tỷ đồng.
Theo đó, Bông Bạch Tuyết cũng trở lại niêm yết trên Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội với tổng cộng 6,84 triệu cổ phiếu trên UPCoM vào tháng 6/2018. Cổ đông lớn nhất hiện tại của Bông Bạch Tuyết là Công ty Cổ phần Dệt may Gia Định nắm 30% vốn. Hiện vốn điều lệ của doanh nghiệp là 68,4 tỷ đồng.
 |
| Bông Bạch Tuyết trở lại niêm yết trên Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội |
Bắt đầu lại từ con số 0, đến thời điểm hiện tại, Bông Bạch Tuyết vẫn phải tiếp tục “cày cuốc” để trả nợ vay cho ngân hàng và nhiều doanh nghiệp khác với cả vốn lẫn lãi gần 50 tỷ đồng. Công ty hiện chỉ tập trung đầu tư cải tiến sản phẩm bông y tế theo hướng đa dạng theo nhu cầu thị trường, mặt khác phát triển thêm các sản phẩm gạc y tế. Công ty còn đầu tư thêm dây chuyền sản xuất xử lý màng bông. Riêng sản phẩm băng vệ sinh vẫn chưa thể khôi phục lại được do tình hình tài chính còn nhiều khó khăn.
Nỗ lực vượt khó của Bông Bạch Tuyết thời gian qua là đáng ghi nhận. Công ty đã chi trả một phần nợ gốc cho các chủ nợ như Maritime Bank, Bibica, Ngân hàng Quân đội... và đang đàm phán để tái cấu trúc các khoản nợ còn lại. Đồng thời, rút kinh nghiệm từ bài học sai lầm trước đây, việc tái cấu trúc nhân sự cũng sẽ đảm bảo yếu tố hài hòa và sự kế thừa nền văn hóa của Công ty.
Có thể nói, nếu công cuộc tái cấu trúc tài chính, nhân sự được thực hiện quyết liệt hơn nữa thì với thương hiệu và năng lực sản xuất sẵn có, Bông Bạch Tuyết có lẽ sẽ đủ sức để quay trở lại đường đua.
