Nhiều người biết tên tuổi của NSND Đào Mộng Long là một trong những diễn viên kịch nói lừng danh của sân khấu Việt Nam, nhưng những chuyện tình trong đời ông thì còn ít người biết tới.
Tình đầu ngang trái
Người đàn bà đầu tiên bước vào cuộc đời ông có tên Hồng Liên, một cô đào người Huế có giọng hát hay và nhan sắc thuộc hàng “chim sa cá lặn”. Lúc này ông mới 17, đang sống ở thành phố Vinh tham gia đội cải lương. Do điển trai, lại có giọng hát tốt nên được cô Hồng Liên dạy hát. Liên hơn Long 3 tuổi nhưng vì trong lòng đã cảm mến anh chàng diễn viên trẻ nên “ăn gian tuổi”, chỉ nói hơn có 1 tuổi. Một lần sau buổi diễn mọi người liên hoan mừng thành công, Long bị chuốc rượu say, khi tỉnh dậy đã thấy mình ở nhà cô Liên. Hoá ra cô đã cho dìu cậu về nhà mình. Lúc này Liên là đào cải lương chính của gánh Hống Nhật.
Ông từng kể về cô người tình đầu tiên của mình: “Cô ấy đẹp lắm, da trắng, mắt phượng, lưng ong, ai nhìn cũng mê. Hồng Liên yêu mình lúc nào cũng đâu có biết, chỉ thấy càng ngày cô càng chăm sóc mình như mẹ lo cho con; về phần mình cũng thấy không thể thiếu cô. Lúc này, gia đình cô đang ở bên Lào nên cô cũng phải từ bỏ gánh hát Hồng Nhật để trở sang bên đó sống. Cô đi, mình ở lại Vinh như người mất hồn, đêm ngày tơ tưởng, chẳng thiết làm gì”.
Và sau đó anh chàng Long si tình đã không hề trù trừ, tính toán, bèn lao theo tiếng gọi của trái tim để sang Lào với người tình. Nhưng thật trớ trêu lại bị cả gia đình Hồng Liên ngăn cấm. “Nhà này có mày “xướng ca vô loài” chưa đủ hay sao mà lại định rước thêm một thằng nữa về bôi bác thanh danh cha mẹ”, họ tuyên bố sẽ từ con gái nếu cố tình lấy anh chàng họ Đào.
“Một tuần sau chúng mình mới lén gặp được nhau. Giữa xứ Lào, hai chúng mình ôm chặt lấy nhau, nước mắt ướt vạt áo. Mình gặng hỏi xem ý Liên định thế nào, cô chỉ khóc, mãi sau mới nghẹn ngào: “Hẹn kiếp sau ta sẽ lấy nhau””.
“Tránh vỏ dưa, gặp vỏ dừa”
Sau đó, chàng trai ôm mối hận tình trở lại Việt Nam. Đó là mùa hè năm 1933. Từ đó đến cuối đời, ông không hay biết gì về người tình đầu tiên đó nữa dù vẫn khẳng định: “Cả đời đi hát, làm diễn viên cải lương rồi kịch nói, lúc vinh cũng như lúc nhục tôi luôn nhớ tới người đàn bà đã in dấu ấn sâu đậm đầu tiên và dìu dắt tôi bước vào con đường nghệ thuật”.
Chia tay mối tình đầu, chàng trai đau khổ mất một thời gian rồi gia nhập được gánh cải lương Quảng Lạc ở Hà Nội (có rạp ở phố Tạ Hiện ngày nay). Trong gánh hát này có một cô gái học nghề tên Hiệp cũng xinh xắn, trắng trẻo. Chàng kép hát điển trai lập tức lọt vào “mắt xanh” của cô gái. Đang lúc đau buồn bởi sự đổ vỡ của mối tình cũ, tâm hồn trống trải cô đơn, lại được Hiệp quan tâm, ông đã yêu cô cô gái. Nhưng rồi “niềm vui ngắn chẳng tày gang”, Hiệp là cô gái mắc chứng nghiện ngập, cờ bạc dù Long đã khuyên nhủ hết lời. Cô ham cờ bạc đến mức mất khôn, cạn tình: Long tặng cậu em trai của cô chiếc áo mới, cô cũng bán đi để lấy tiền đánh bạc. Không thể chấp nhận, ông đành phải chia tay cô sau vài tháng.
Đào Mộng Long từng cho biết, mối tình thứ hai tuy ngắn ngủi nhưng ông và người yêu đã ăn ở với nhau như vợ chồng. Ông còn nói thêm là có thể coi Hiệp như người vợ đầu tiên trong đời. Tuy nhiên, với tính cách và tâm hồn trống rỗng, nhiều thói hư tật xấu, cô gái này đã chẳng lưu lại được gì trong ông.
Người đàn bà thứ 3 bước vào cuộc đời ông có tên Lan Phương, có dì ruột là nữ diễn viên cải lương nổi tiếng một thời. Phương vốn làm nghề bán hoa ở Hải Phòng, đến khi gia đình lập gánh hát “Liên hiệp ban” thì cô bỏ nghề bán hoa sang làm diễn viên. Lúc này chủ gánh hát mời Đào Mộng Long gia nhập gánh hát và anh chàng cùng Phương hay đóng cặp với nhau. Thế là tình yêu giữa cặp trai tài, gái sắc lại nhanh chóng xảy ra. Họ đã luôn là “cặp” trên sân khấu, bây giờ họ lại thành “cặp” giữa cuộc đời. Nhưng rồi cuộc tình này cũng chẳng duy trì được bao lâu bởi sự phản đối dữ dội của các thành viên khác trong gia đình. Giàu lòng tự trọng, Đào Mộng Long một lần nữa lại kiên quyết dứt áo ra đi, rời gánh hát để khỏi vấn vương, nặng lòng với “người tình bất thành vợ”.
Mất vợ vì… tin đồn
Sau Hồng Liên, có một người phụ nữ đã khiến ông không thể nào quên. Và sự thực người này đã chính thức là vợ ông, cùng chia sẻ cay đắng ngọt bùi qua khá nhiều ngày tháng thăng trầm, đã để lại trong ông những dư vị và dấu ấn rất sâu đậm, đến cuối đời, khi nhắc đến trái tim người nghệ sĩ già vẫn còn bồi hồi. Số là lúc ông gia nhập gánh hát Phong Thuận làm chủ, đã có một cô đào rất nổi tiếng đẹp người, hát hay tên là Thu Chung ở đây. Thấy kép mới chưa có vợ, cô bèn sắm chăn gối, màn, giường, chiếu để quyết lấy Long. Trước vẻ mặn mà của cô đào tài sắc mê hồn lại chủ động tấn công, ông đã “đổ”. Ông lại háo hức bước vào cuộc tình mới. Lần này thì họ đã nên duyên chồng vợ bởi không bị ai ngăn cản.
“Đó là những ngày mình cảm thấy rất yêu đời và gặt hái được nhiều thành quả trong nghiệp diễn, Thu Chung đã rất xứng đáng là một người bạn đời, bạn nghề lý tưởng của mình”, ông luôn luyến tiếc những ngày tháng ấy. Nhưng rồi sống giữa thời buổi loạn lạc, sau đó người vợ nhận được tin chồng đã chết. Được một người đàn ông tốt bụng cưu mang giữa lúc đang khủng hoảng, cô đã nhận lời làm vợ. Trớ trêu thay, cái tin Đào Mộng Long chết chỉ là thất thiệt. Khi ông trở về thì vợ mình đã “vui duyên mới”. Trong một đêm đi diễn kịch tại một vùng núi huyện Cẩm Thuỷ (Thanh Hoá), ông gặp lại Thu Chung lặn lội đến tìm mình. Cuộc tái ngộ ngang trái khiến cả hai nghẹn ngào, chẳng nói nên lời. Chàng nghệ sĩ hào hiệp: “Thôi, người ta dẫu sao cũng là ân nhân của em, hãy trở về với họ, không thể để người ta bất hạnh”. Đến cuối đời, ông vẫn theo dõi tình hình và biết vợ cũ của mình vẫn đang sống với người chồng đó tại một ngôi nhà ở phố Thợ Nhuộm. Ông chỉ tiếc cho bà là với tài sắc trời phú mà bà không theo đuổi con đường nghệ thuật đến cùng.
Sau ngày hoà bình (1954), khi công tác tại Đoàn kịch nói TW, ông lại nảy nở tình yêu với một cô diễn viên trẻ, kém ông tới 2 giáp, sinh trưởng trong một gia đình quyền quý, có nhiều người thành đạt. Một gia đình như vậy đã không chấp nhận cô con gái vừa mới lớn lên của họ yêu một người đàn ông hơn quá nhiều tuổi, lại đã từng có vợ. Nhưng cô gái thì quyết tâm theo đuổi tình yêu, nàng nằng nặc đòi lấy bằng được người nghệ sĩ tài danh, từng trải. Lúc này Đào Mộng Long là tác giả vở cải lương “Hận tương giao” đang được nhiều công chúng hâm mộ, kịch bản vở này còn được in thành sách. Mẹ cô gái có một của hàng sách lớn, thấy người ta hỏi mua cuốn này nhiều mới biết tác giả cuốn sách được nhiều người tìm đọc chính là anh chàng đang theo đuổi con gái mình. Rồi thì cuộc tình đầy sóng gió ấy ruốt cuộc cũng dẫn tới hôn nhân do cả 2 người quyết tâm gắn bó, vượt qua mọi trở lực, đã thuyết phục được gia đình.
Đào Mộng Long dẫn dắt, kèm cặp người vợ trẻ mỗi ngày một vững vàng hơn trong nghề nghiệp, lần luợt sinh thành hai đứa con, một trai một gái. Nhưng bản tình ca du dương ấy đã không có hồi kết mà sớm bị bỏ dở giữa chừng để rồi lại đẩy người nghệ sĩ tài ba mới ở tuổi 50 bước vào cảnh cô đơn. Người đàn bà cuối cùng bước vào cuộc đời ông, sưởi ấm ông được một chặng đường đời ngắn ngủi rồi lại hồn nhiên ra đi, hiện bà là một gương mặt sáng giá trong làng sân khấu Việt Nam.
Phút này, Đào Mộng Long đã yên nghỉ ở cõi vĩnh hằng. Ông vĩnh biệt công chúng và bạn bè lúc 12 giời 5 phút ngày 9/8/2006, hưởng thọ 92 tuổi. Mang tiếng có nhiều mối tình trong đời, nhưng ông lại là người luôn sống nghiêm túc, sâu sắc trong tình yêu, không bao giờ quan niệm lấy tình trường làm sân chơi. Bằng chứng là hơn 30 năm chăn đơn gối chiếc sau khi ly hôn, trái tim ông không chứa đựng một bóng hồng nào, mặc dù môi trường của ông đầy rẫy thuận lợi với nhiều hoa thơm, cỏ lạ. Ông không giấu giếm: “Mình từng quá sâu nặng với tình yêu trong quá khứ , nên bây giờ khó yêu”.
Theo Sơn Nữ - Pháp luật & Thời đại
Tình đầu ngang trái
Người đàn bà đầu tiên bước vào cuộc đời ông có tên Hồng Liên, một cô đào người Huế có giọng hát hay và nhan sắc thuộc hàng “chim sa cá lặn”. Lúc này ông mới 17, đang sống ở thành phố Vinh tham gia đội cải lương. Do điển trai, lại có giọng hát tốt nên được cô Hồng Liên dạy hát. Liên hơn Long 3 tuổi nhưng vì trong lòng đã cảm mến anh chàng diễn viên trẻ nên “ăn gian tuổi”, chỉ nói hơn có 1 tuổi. Một lần sau buổi diễn mọi người liên hoan mừng thành công, Long bị chuốc rượu say, khi tỉnh dậy đã thấy mình ở nhà cô Liên. Hoá ra cô đã cho dìu cậu về nhà mình. Lúc này Liên là đào cải lương chính của gánh Hống Nhật.
Ông từng kể về cô người tình đầu tiên của mình: “Cô ấy đẹp lắm, da trắng, mắt phượng, lưng ong, ai nhìn cũng mê. Hồng Liên yêu mình lúc nào cũng đâu có biết, chỉ thấy càng ngày cô càng chăm sóc mình như mẹ lo cho con; về phần mình cũng thấy không thể thiếu cô. Lúc này, gia đình cô đang ở bên Lào nên cô cũng phải từ bỏ gánh hát Hồng Nhật để trở sang bên đó sống. Cô đi, mình ở lại Vinh như người mất hồn, đêm ngày tơ tưởng, chẳng thiết làm gì”.
Và sau đó anh chàng Long si tình đã không hề trù trừ, tính toán, bèn lao theo tiếng gọi của trái tim để sang Lào với người tình. Nhưng thật trớ trêu lại bị cả gia đình Hồng Liên ngăn cấm. “Nhà này có mày “xướng ca vô loài” chưa đủ hay sao mà lại định rước thêm một thằng nữa về bôi bác thanh danh cha mẹ”, họ tuyên bố sẽ từ con gái nếu cố tình lấy anh chàng họ Đào.
“Một tuần sau chúng mình mới lén gặp được nhau. Giữa xứ Lào, hai chúng mình ôm chặt lấy nhau, nước mắt ướt vạt áo. Mình gặng hỏi xem ý Liên định thế nào, cô chỉ khóc, mãi sau mới nghẹn ngào: “Hẹn kiếp sau ta sẽ lấy nhau””.
“Tránh vỏ dưa, gặp vỏ dừa”
Sau đó, chàng trai ôm mối hận tình trở lại Việt Nam. Đó là mùa hè năm 1933. Từ đó đến cuối đời, ông không hay biết gì về người tình đầu tiên đó nữa dù vẫn khẳng định: “Cả đời đi hát, làm diễn viên cải lương rồi kịch nói, lúc vinh cũng như lúc nhục tôi luôn nhớ tới người đàn bà đã in dấu ấn sâu đậm đầu tiên và dìu dắt tôi bước vào con đường nghệ thuật”.
Chia tay mối tình đầu, chàng trai đau khổ mất một thời gian rồi gia nhập được gánh cải lương Quảng Lạc ở Hà Nội (có rạp ở phố Tạ Hiện ngày nay). Trong gánh hát này có một cô gái học nghề tên Hiệp cũng xinh xắn, trắng trẻo. Chàng kép hát điển trai lập tức lọt vào “mắt xanh” của cô gái. Đang lúc đau buồn bởi sự đổ vỡ của mối tình cũ, tâm hồn trống trải cô đơn, lại được Hiệp quan tâm, ông đã yêu cô cô gái. Nhưng rồi “niềm vui ngắn chẳng tày gang”, Hiệp là cô gái mắc chứng nghiện ngập, cờ bạc dù Long đã khuyên nhủ hết lời. Cô ham cờ bạc đến mức mất khôn, cạn tình: Long tặng cậu em trai của cô chiếc áo mới, cô cũng bán đi để lấy tiền đánh bạc. Không thể chấp nhận, ông đành phải chia tay cô sau vài tháng.
Đào Mộng Long từng cho biết, mối tình thứ hai tuy ngắn ngủi nhưng ông và người yêu đã ăn ở với nhau như vợ chồng. Ông còn nói thêm là có thể coi Hiệp như người vợ đầu tiên trong đời. Tuy nhiên, với tính cách và tâm hồn trống rỗng, nhiều thói hư tật xấu, cô gái này đã chẳng lưu lại được gì trong ông.
Người đàn bà thứ 3 bước vào cuộc đời ông có tên Lan Phương, có dì ruột là nữ diễn viên cải lương nổi tiếng một thời. Phương vốn làm nghề bán hoa ở Hải Phòng, đến khi gia đình lập gánh hát “Liên hiệp ban” thì cô bỏ nghề bán hoa sang làm diễn viên. Lúc này chủ gánh hát mời Đào Mộng Long gia nhập gánh hát và anh chàng cùng Phương hay đóng cặp với nhau. Thế là tình yêu giữa cặp trai tài, gái sắc lại nhanh chóng xảy ra. Họ đã luôn là “cặp” trên sân khấu, bây giờ họ lại thành “cặp” giữa cuộc đời. Nhưng rồi cuộc tình này cũng chẳng duy trì được bao lâu bởi sự phản đối dữ dội của các thành viên khác trong gia đình. Giàu lòng tự trọng, Đào Mộng Long một lần nữa lại kiên quyết dứt áo ra đi, rời gánh hát để khỏi vấn vương, nặng lòng với “người tình bất thành vợ”.
Mất vợ vì… tin đồn
Sau Hồng Liên, có một người phụ nữ đã khiến ông không thể nào quên. Và sự thực người này đã chính thức là vợ ông, cùng chia sẻ cay đắng ngọt bùi qua khá nhiều ngày tháng thăng trầm, đã để lại trong ông những dư vị và dấu ấn rất sâu đậm, đến cuối đời, khi nhắc đến trái tim người nghệ sĩ già vẫn còn bồi hồi. Số là lúc ông gia nhập gánh hát Phong Thuận làm chủ, đã có một cô đào rất nổi tiếng đẹp người, hát hay tên là Thu Chung ở đây. Thấy kép mới chưa có vợ, cô bèn sắm chăn gối, màn, giường, chiếu để quyết lấy Long. Trước vẻ mặn mà của cô đào tài sắc mê hồn lại chủ động tấn công, ông đã “đổ”. Ông lại háo hức bước vào cuộc tình mới. Lần này thì họ đã nên duyên chồng vợ bởi không bị ai ngăn cản.
“Đó là những ngày mình cảm thấy rất yêu đời và gặt hái được nhiều thành quả trong nghiệp diễn, Thu Chung đã rất xứng đáng là một người bạn đời, bạn nghề lý tưởng của mình”, ông luôn luyến tiếc những ngày tháng ấy. Nhưng rồi sống giữa thời buổi loạn lạc, sau đó người vợ nhận được tin chồng đã chết. Được một người đàn ông tốt bụng cưu mang giữa lúc đang khủng hoảng, cô đã nhận lời làm vợ. Trớ trêu thay, cái tin Đào Mộng Long chết chỉ là thất thiệt. Khi ông trở về thì vợ mình đã “vui duyên mới”. Trong một đêm đi diễn kịch tại một vùng núi huyện Cẩm Thuỷ (Thanh Hoá), ông gặp lại Thu Chung lặn lội đến tìm mình. Cuộc tái ngộ ngang trái khiến cả hai nghẹn ngào, chẳng nói nên lời. Chàng nghệ sĩ hào hiệp: “Thôi, người ta dẫu sao cũng là ân nhân của em, hãy trở về với họ, không thể để người ta bất hạnh”. Đến cuối đời, ông vẫn theo dõi tình hình và biết vợ cũ của mình vẫn đang sống với người chồng đó tại một ngôi nhà ở phố Thợ Nhuộm. Ông chỉ tiếc cho bà là với tài sắc trời phú mà bà không theo đuổi con đường nghệ thuật đến cùng.
Sau ngày hoà bình (1954), khi công tác tại Đoàn kịch nói TW, ông lại nảy nở tình yêu với một cô diễn viên trẻ, kém ông tới 2 giáp, sinh trưởng trong một gia đình quyền quý, có nhiều người thành đạt. Một gia đình như vậy đã không chấp nhận cô con gái vừa mới lớn lên của họ yêu một người đàn ông hơn quá nhiều tuổi, lại đã từng có vợ. Nhưng cô gái thì quyết tâm theo đuổi tình yêu, nàng nằng nặc đòi lấy bằng được người nghệ sĩ tài danh, từng trải. Lúc này Đào Mộng Long là tác giả vở cải lương “Hận tương giao” đang được nhiều công chúng hâm mộ, kịch bản vở này còn được in thành sách. Mẹ cô gái có một của hàng sách lớn, thấy người ta hỏi mua cuốn này nhiều mới biết tác giả cuốn sách được nhiều người tìm đọc chính là anh chàng đang theo đuổi con gái mình. Rồi thì cuộc tình đầy sóng gió ấy ruốt cuộc cũng dẫn tới hôn nhân do cả 2 người quyết tâm gắn bó, vượt qua mọi trở lực, đã thuyết phục được gia đình.
Đào Mộng Long dẫn dắt, kèm cặp người vợ trẻ mỗi ngày một vững vàng hơn trong nghề nghiệp, lần luợt sinh thành hai đứa con, một trai một gái. Nhưng bản tình ca du dương ấy đã không có hồi kết mà sớm bị bỏ dở giữa chừng để rồi lại đẩy người nghệ sĩ tài ba mới ở tuổi 50 bước vào cảnh cô đơn. Người đàn bà cuối cùng bước vào cuộc đời ông, sưởi ấm ông được một chặng đường đời ngắn ngủi rồi lại hồn nhiên ra đi, hiện bà là một gương mặt sáng giá trong làng sân khấu Việt Nam.
Phút này, Đào Mộng Long đã yên nghỉ ở cõi vĩnh hằng. Ông vĩnh biệt công chúng và bạn bè lúc 12 giời 5 phút ngày 9/8/2006, hưởng thọ 92 tuổi. Mang tiếng có nhiều mối tình trong đời, nhưng ông lại là người luôn sống nghiêm túc, sâu sắc trong tình yêu, không bao giờ quan niệm lấy tình trường làm sân chơi. Bằng chứng là hơn 30 năm chăn đơn gối chiếc sau khi ly hôn, trái tim ông không chứa đựng một bóng hồng nào, mặc dù môi trường của ông đầy rẫy thuận lợi với nhiều hoa thơm, cỏ lạ. Ông không giấu giếm: “Mình từng quá sâu nặng với tình yêu trong quá khứ , nên bây giờ khó yêu”.
Theo Sơn Nữ - Pháp luật & Thời đại
