Theo Reuters, những lời chứng trên được một người tên Isaias Valdez Rios đưa ra tại phiên tòa xét xử tên Guzman, 61 tuổi - thủ lĩnh của băng nhóm buôn bán ma túy khét tiếng Mexico Sinaloa - về hàng loạt các cáo buộc từ buôn lậu cocaine, heroin và các loại ma túy khác vào nước Mỹ. Phiên tòa đang được tiến hành tại tòa án liên bang Mỹ ở quận Brooklyn, New York. Valdez Rios là nhân chứng đầu tiên ra tòa khẳng định Guzman đã trực tiếp tham gia vào các vụ giết người chứ không chỉ ra lệnh cho thuộc cấp ra tay.
Tại tòa, Rios - một cựu thành viên của lực lượng đặc nhiệm của quân đội Mexico - cho biết đã bắt đầu làm việc cho Guzman từ năm 2004, khi trùm ma túy này đang lẩn trốn ở trên núi. Rios bị bắt giữ vào năm 2014 và đang hợp tác với các công tố viên nhằm được hưởng khoan hồng. Theo lời nhân chứng, trong năm 2006 hoặc 2007, một trùm ma túy khét tiếng khác của Mexico là Ismael “El Mayo” Zambada đã bàn giao cho Guzman một thành viên của băng nhóm Arellano Felix. Guzman đã giam giữ thành viên của băng nhóm đối thủ trong vài ngày, tra khảo người này 2 lần mỗi ngày trước khi tự tay dùng súng bắn anh ta và hạ lệnh cho tay chân chôn khi người này vẫn có dấu hiệu còn sống. Vẫn theo Rios, vào một dịp khác, Guzman cũng đã tự tay bắn chết 2 thành viên của băng nhóm Zetas - một băng nhóm khác là đối thủ Sinaloa. Valdez khẳng định Guzman về sau đã ra lệnh bắt anh ta phải tự sát vì nghĩ rằng anh ta đã lấy trộm tiền của hắn.
Phiên tòa xét xử Guzman diễn ra trong 3 tháng qua đã thu hút sự chú ý của đông đảo dư luận với những tình tiết được công bố. Trước đó, tại phiên tòa diễn ra hôm 15/1, Alex Cifuentes - người tự nhận là cánh tay phải một thời của trùm ma túy – khẳng định Guzman từng hối lộ cựu Tổng thống Mexico Enrique Pena Nieto 100 triệu USD. Theo nhân chứng này, khoản hối lộ đã được trao cho ông Pena Nieto vào tháng 10/2012, khi ông Nieto còn là tổng thống đắc cử. Tuy nhiên, trước đó, cựu tổng thống Mexico từng bác bỏ chuyện nhận hối lộ.
Còn tại tòa án ngày 26/11/2018, Miguel Angel Martinez - tự nhận là cựu quản lý của băng đảng Sinaloa – xác nhận Guzman chính là trùm của băng Sinaloa. Martinez khẳng định đã cùng một số người khác thực hiện chỉ thị của “ông chủ”, hối lộ các quan chức Mexico để họ làm ngơ trước những hoạt động của băng Sinaloa đồng thời báo tin về hoạt động hàng ngày của lực lượng thực thi pháp luật cho Guzman để “ông trùm” có biện pháp đối phó.
Theo giới chức Mỹ, trong khoảng từ năm 1989 đến năm 2014, băng Sinaloa của Guzman đã trở thành tổ chức tội phạm buôn bán ma túy lớn nhất thế giới, với hàng ngàn thành viên. Trong giai đoạn này, chúng đã đưa ít nhất 154.626 kg cocaine cùng với vô số heroin, ma túy đá, cần sa với tổng giá trị ít nhất 14 tỉ USD vào Mỹ. Tạp chí Forbes vào năm 2009 thậm chí từng xếp đối tượng này vào vị trí thứ 14 trong danh sách những người giàu có nhất thế giới nhưng sau đó đã gỡ bỏ vì nguồn gốc tài sản của hắn.
Guzman cũng được cho là người đã “phát minh” ra việc đào những đường hầm để vận chuyển ma túy xuyên biên giới từ Mexico sang Mỹ. Không chỉ hoạt động ở châu Mỹ, trong một thời gian dài, băng nhóm của trùm tội phạm này cũng đã sản xuất, buôn bán và phân phối nhiều chất gây nghiện khác tới cả Đông Nam Á. Trùm ma túy này nổi tiếng với 2 lần vượt ngục như trong phim, trong đó lần gần nhất là tháng 7/2015. Hắn bị bắt lại vào tháng 1/2016 và bị dẫn độ sang Mỹ vào năm 2017.
Phiên tòa xét xử tên này diễn ra từ tháng 11/2018. Các công tố viên Mỹ cho biết họ dự kiến sẽ kết thúc phần lấy lời khai của các nhân chứng vào ngày 28/1 tới. Sau đó, các luật sư của trùm tội phạm sẽ có cơ hội mời các nhân chứng của họ đến tòa án. Hiện chưa rõ bản thân Guzman có đích thân ra làm chứng hay không.
