Trong những ngày đông giá lạnh của miền Bắc Việt Nam, đặc biệt là những ngày rét đậm, rét hại, bộ sưởi ấm trên ôtô được phát huy hiệu quả. Là một hệ thống sử dụng đơn giản, nhưng không phải ai cũng thành thạo trong mọi tình huống phát sinh.
Autonet đã có dịp đăng tải thông tin về hệ thống máy lạnh ô tô cùng những thắc mắc cơ bản. Xin vui lòng xem trên link: http://autonet.com.vn/channel/4641/2009/05/1909860/. Mới đây, tổng đài Autonet Care của tạp chí lại nhận được một số câu hỏi của độc giả liên quan đến hệ thống sưởi ấm, mối liên hệ giữa hệ thống máy lạnh và sưởi ấm trên, chúng có giống như hệ thống điều hòa 2 chiều trong gia đình hay không…
Để đáp ứng mong mỏi của quý độc giả, Autonet đã có buổi làm việc với anh Ngô Quốc Nghĩa – Quản đốc cơ sở 1 – Công ty TNHH Kỹ nghệ lạnh Ôtô Trần Quang. Là người có thâm niên trong lĩnh vực này, anh Nghĩa sẽ giúp chúng ta hiểu thêm những vấn đề cơ bản về hệ thống sưởi ấm, cũng như giải đáp những băn khăn trong quá trình sử dụng hệ thống này trên ôtô.
Cấu tạo của hệ thống sưởi ấm
Hệ thống sưởi ấm là 1 hệ thống tuần hoàn khép kín và hoạt động được nhờ vào nước làm mát của động cơ. Hệ thống sưởi ấm gồm các bộ phận sau:
 |
| Hệ thống sưởi ấm là một hệ thống tuần hoàn, hoạt động nhờ nước làm mát động cơ |
- Két nước nóng lắp trong hộp chia gió trong cabin và được lắp sau dàn lạnh theo chiều quạt gió → dàn lạnh → két nóng → cửa gió (Trong hộp chia gió giữa dàn lạnh và két nóng có vách ngăn độc lập và vách ngăn này sẽ đóng mở khi điều khiển công tắc).
- Bộ ống dẫn nước có 2 ống đi từ cổ xả và cổ hút của bơm nước trên động cơ đến két nóng tạo 1 dòng nước tuần hoàn song song với két nước của động cơ.
- Van khóa nước nằm trên đường ống từ cổ xả của bơm nước đến đầu vào của két nóng nhằm mục đích chặn không cho dòng nước lưu thông qua két nóng khi không có nhu cầu sử dụng gió nóng và ngược lại (1 số xe không dùng van này mà sử dụng duy nhất tấm lái gió trong hộp chia gió,van khóa nước và tấm lái gió sẽ hoạt động khi có lệnh từ công tắc điều khiển).
- Hộp chia gió nằm trong cabin và là trung tâm để điều phối lượng gió đến các vị trí như kính – chân – mặt và trộn gió nóng và lạnh dưới tác động của bộ công tắc điều khiển.
- Công tắc điều khiển được bắt trên táp-lô cạnh hoặc liền với công tắc của máy lạnh.
Như vậy, về cơ bản thì hệ thống sưởi ấm khá độc lập với hệ thống máy lạnh cả về cấu tạo và hoạt động. Tuy nhiên, cả hai hệ thống này đều có chung các cửa gió, nhiều xe còn có chung núm điều khiển cho cả hai hệ thống, nên nhiều người dễ lầm tưởng về sự ràng buộc giữa chúng với nhau. Chúng ta cùng xem sự khác biệt trong quá trình sử dụng ở mục dưới.
 |
| Hệ thống máy lạnh và sưởi ấm có chung một núm điều khiển trên táp-lô |
Sử dụng hệ thống sưởi ấm
Do két nóng được lắp song song với két nước (két làm mát cho động cơ) nên hệ sưởi ấm trong cabin chỉ hoạt động được một cách hiệu quả thực sự khi nhiệt độ của động cơ tăng. Điều đó có nghĩa là khi mới nổ máy, động cơ còn nguội thì hệ thống sưởi ấm chưa có tác dụng mà chỉ có tác dụng khi động cơ nóng dần lên nhiệt độ của cửa gió phụ thuộc nhiệt độ của động cơ.
Trong trường hợp độ ẩm môi trường và trong khoang xe lớn thì nên sử dụng hệ thống sưởi ấm song song với hệ thống lạnh. Lý do là vì hệ thống lạnh xử lý độ ẩm trong xe khá tốt, tránh tình trạng hấp hơn dẫn đến mờ kính khi cabin bị đóng kín (chỉnh nhiệt độ nóng lạnh theo nhu cầu và ấn công tắc AC điều khiển lốc cho lốc hoạt động).
Những thắc mắc thường gặp
Sử dụng hệ thống sưởi ấm có làm tốn xăng như khi sử dụng hệ thống máy lạnh?
Hoàn toàn không tốn thêm xăng. Hệ thống sưởi ấm hoạt động được là nhờ lấy nhiệt từ nước làm mát của động cơ trong quá trình vận hành chứ không cần đến một thiết bị hay cơ cấu riêng biệt và cần năng lượng để vận hành như hệ thống làm lạnh.
Bật hệ thống sưởi ấm khi xe khởi hành nhưng 10 - 15 phút sau mới thấy gió nóng thổi vào cabin.
Điều đó là bình thường, bởi hệ thống sưởi ấm không thể sưởi ấm tức thì như hệ thống làm mát, mà phụ thuộc vào hoạt động của động cơ. Máy nóng thì hệ thống sưởi ấm mới làm việc hiệu quả. Còn khi mới nổ máy, động cơ còn nguội thì hệ thống sưởi ấm chưa phát huy tác dụng.
Xe không có hệ thống sưởi ấm thì có thể lắp thêm không?
Có thể lắp thêm bộ sưởi ấm cho các loại xe chưa được trang bị tiêu chuẩn hệ thống này khi xuất xưởng. Tuy nhiên, việc này cần có chuyên gia kỹ thuật nhiều kinh nghiệm tiến hành cẩn thận, để tránh những rủi ro như xử lý các zoăng không kín gây rò rỉ nước làm mát. Chi phí cho việc lắp thêm bộ sưởi ấm khoảng 3 – 5 triệu đồng tùy loại xe.
Khoang xe có mùi nồng nồng khó chịu khi bật hệ thống sưởi ấm
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này. Thường thì do các cửa gió hoặc lọc gió của hệ thống điều hòa bị bụi bẩn bám lâu ngày gây bốc mùi. Chủ xe cần chú ý và vệ sinh định kỳ các chi tiết này. Bên cạnh đó, cabin xe bị bẩn, ẩm ướt hay ố mốc cũng gây phát sinh mùi. Trường hợp hiếm là két nước nóng bị thủng hay hở, gây rò rỉ nước làm mát, bốc mùi, đồng thời nước làm mát động cơ bị hao.
(Bài viết được hoàn thành với sự giúp đỡ của Điện lạnh Ôtô Trần Quang, cơ sở 1. Địa chỉ: 9/538 đường Láng, Hà Nội).
