Nhân kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ (7/5/1954-7/5/2024) và 70 năm ngày ký Hiệp định Geneva về đình chỉ chiến sự ở Việt Nam, Trung tâm Lưu trữ quốc gia III giới thiệu tài liệu lưu trữ liên quan đến những sự kiện về Chiến thắng Điện Biên Phủ và Hiệp định Geneva.
Chiến thắng Điện Biên Phủ góp phần quyết định kết thúc thắng lợi cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp của quân và dân ta. Với chiến thắng đó, dân tộc Việt Nam đã đánh bại hoàn toàn ý chí xâm lược, những nỗ lực cuối cùng của thực dân Pháp và can thiệp Mỹ, buộc Pháp phải ký Hiệp định Geneva, cam kết chấm dứt chiến tranh, tôn trọng độc lập, chủ quyền của 3 nước Việt Nam - Lào - Campuchia. Cả thế giới nhắc đến “Việt Nam - Hồ Chí Minh, Việt Nam - Điện Biên Phủ” với sự yêu mến, khâm phục.
 |
Trung tâm Lưu trữ quốc gia III mong muốn quảng bá những khối tài liệu có giá trị, đồng thời được sưu tầm, bổ sung các tài liệu, hình ảnh về những sự kiện lịch sử quan trọng của đất nước (Ảnh: Thùy Dương). |
Chiến thắng Điện Biên Phủ là một “thiên sử vàng” và “đã được ghi vào lịch sử dân tộc như một Bạch Đằng, một Chi Lăng, hay một Đống Đa của thế kỷ 20" (2). Đây là kết quả của nhiều yếu tố hợp thành, mà ngọn nguồn sâu xa chính là bản lĩnh, trí tuệ và chủ nghĩa anh hùng cách mạng Việt Nam trong thời đại Hồ Chí Minh. Bản lĩnh, trí tuệ và chủ nghĩa anh hùng cách mạng Việt Nam in đậm dấu ấn trong những quyết định đúng đắn, sáng tạo của Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh, Tổng Tư lệnh Võ Nguyên Giáp và ý chí quyết chiến, quyết thắng cao độ, tinh thần dũng cảm, kiên cường vượt mọi gian khổ, hy sinh của cả dân tộc để đưa Chiến dịch Điện Biên Phủ tới thắng lợi hoàn toàn.
Về khối tài liệu lưu trữ về chiến dịch Điện Biên Phủ, Trung tâm Lưu trữ quốc gia III đang bảo quản một khối lượng lớn hồ sơ, tài liệu tái hiện về hoàn cảnh lịch sử, quá trình chỉ đạo, sự chuẩn bị chiến dịch; Diễn biến và kết quả, ý nghĩa của chiến dịch; quá trình quân dân cả nước phối hợp cùng chiến trường Điện Biên Phủ; dư luận và tình cảm bạn bè quốc tế về chiến dịch; công tác hậu cần chiến dịch; chính sách của Chính phủ Việt Nam Dân chủ cộng hòa với các thương bệnh binh và với các hàng binh; tài liệu về tinh thần lạc quan chiến đấu và phục vụ chiến đấu của quân và dân ta trong chiến dịch… phản ánh về sự lãnh đạo tài tình, những quyết sách, chiến lược nhạy bén của Đảng và của Chính phủ và Quân đội nhân dân Việt Nam, về sức mạnh đoàn kết, đồng lòng của toàn dân, toàn quân quyết tâm chiến thắng trong đấu tranh bảo vệ độc lập dân tộc; về vai trò của Đại tướng Võ Nguyên Giáp - Tổng Chỉ huy chiến dịch…
Tài liệu lưu trữ về Hội nghị Geneva về lập lại hòa bình ở Đông Dương năm 1954 gồm những tài liệu, hình ảnh về hoàn cảnh lịch sử, diễn biến, kết quả Hội nghị Geneva, tác động và quá trình thực thi hiệp định; dư luận thế giới đối với Hội nghị Geneva… Đặc biệt, nhiều bản tuyên bố về lập trường, quan điểm của các bên tham gia Hội nghị, về sự ủng hộ của bạn bè quốc tế đối với Việt Nam… phản ánh một cách sinh động về diễn biến của Hội nghị Geneva.
Các tài liệu, tư liệu, hình ảnh về chiến dịch Điện Biên Phủ và về Hội nghị Geneva bảo quản tại Trung tâm Lưu trữ quốc gia III là minh chứng hết sức quan trọng góp phần phục vụ nghiên cứu khoa học về các sự kiện lịch sử, về quân sự, ngoại giao... và về lịch dân tộc Việt Nam, đồng thời có giá trị ý nghĩa to lớn góp phần thiết thực vào việc nghiên cứu, giáo dục truyền thống yêu nước, đoàn kết đấu tranh bảo vệ độc lập dân tộc của nhân dân ta.
Các tài liệu về các sự kiện được hình thành trong quá trình của các cơ quan tổ chức nhà nước thuộc các phông: Phủ Thủ tướng, Quốc hội, Bộ Lao động, Bộ Nội vụ, Ủy ban Kháng chiến Hành chính Liên khu III, Ủy ban Hành chính Khu tự trị Tây Bắc, Ủy ban Kháng chiến Hành chính khu Tả Ngạn, Nha Giao thông, Tài liệu ảnh thời kỳ kháng chiến chống Pháp (1946-1954), tài liệu ảnh phông Bộ Ngoại giao…; tài liệu, tư liệu, sách, báo có nguồn gốc cá nhân thuộc các phông: Đặng Thai Mai; Đại tá Đại sứ Hà Văn Lâu…
Tài liệu, tư liệu, hình ảnh về chiến dịch Điện Biên Phủ và Hội nghị Geneva được chỉnh lý, sắp xếp khoa học và được bảo quản an toàn và phục vụ các nhu cầu khai thác của đông đảo công chúng. Trong thời gian qua, những khối tài liệu này đã được Trung tâm Lưu trữ quốc gia III, Cục Văn thư và Lưu trữ nhà nước tổ chức phát huy giá trị dưới nhiều hình thức: viết bài, trưng bày, triển lãm, xuất bản sách, xây dựng phim...
Nhân dịp này, Trung tâm phối hợp với Bảo tàng Lịch sử Quân sự, Sở Nội vụ tỉnh Bắc Giang, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội tổ chức các hoạt động trưng bày, triển lãm, xuất bản sách. Đặc biệt, Trung tâm đang phối hợp Lưu trữ Quốc gia Pháp, Bộ Ngoại giao, Đại sứ quán Pháp tại Việt Nam tổ chức Triển lãm “Quan hệ Việt Nam - Pháp: Từ Điện Biên Phủ đến đối tác chiến lược” từ nguồn tài liệu của nhiều cơ quan, tổ chức.
Trung tâm mong muốn tiếp tục được phối hợp với các cơ quan, tổ chức để quảng bá những khối tài liệu có giá trị, đồng thời được sưu tầm, bổ sung các tài liệu, hình ảnh về những sự kiện lịch sử quan trọng của đất nước, góp phần lưu giữ và giáo dục truyền thống cho thế hệ trẻ mai sau.
