Trong tháng 10, lễ trao giải Nobel sẽ được diễn ra. Giải Nobel Văn học là một trong ít giải thưởng uy tín hàng đầu thế giới, được trao hàng năm cho tác giả có cống hiến lớn cho văn học nhân loại, nên việc giành giải là rất khó, cạnh tranh cao. Chính vì vậy, dù có nhiều nhà văn được độc giả thế giới biết đến, nhưng vẫn chưa giành được giải thưởng danh giá này.
Murakami Haruki
Murakami Haruki sinh năm 1949 tại Nhật Bản, là nhà văn nổi tiếng thế giới. Murakami Haruki chủ yếu viết tiểu thuyết và truyện ngắn. Tiểu thuyết được cho là mang lại tên tuổi trên toàn cầu cho ông. Tại Nhật Bản, Murakami Haruki được đánh giá là "nhà văn được yêu thích", "nhà văn bán chạy nhất", "nhà văn của giới trẻ". Các tác phẩm của ông được dịch ra khoảng 50 thứ tiếng trên thế giới.
Murakami bắt đầu sự nghiệp viết văn khi tuổi không còn trẻ, lúc đó 29 tuổi. Do bận công việc nên cuốn sách đầu tay không được viết liền mạch, tạo thành nhiều khúc rời rạc. Nhưng chính cuốn sách đầu tay lại mang cho ông giải nhất trong một cuộc thi tại Nhật Bản. Cuốn sách và giải thưởng là sự thôi thúc ông tiến sâu hơn vào con đường văn học.
Hiện tại, Murakami có rất nhiều tác phẩm được bạn đọc thế giới biết đến và được coi là những cuốn văn học kinh điển: Rừng Na Uy; 1Q84; Tazaki Tsukuru không màu và những năm tháng hành hương; Phía nam biên giới, phía tây mặt trời; Biên niên ký chim vặn dây cót; Kafka bên bờ biển; Nhảy nhảy nhảy…
Đặc biệt với cuốn Rừng Na Uy, ngay khi vừa ra mắt đã bán được hàng triệu bản. Văn phong Murakami Haruki được đánh giá là hài hước, châm biếm, siêu thực, mang nỗi cô đơn… Có ý kiến cho rằng, văn ông bình dân. Tuy nhiên, nói gì đi nữa, thì hiện tại Murakami Haruki vẫn là nhà văn được yêu thích ở nhiều nước trên thế giới.
Murakami Haruki giành được nhiều giải thưởng quốc tế, và nhiều năm liền được đem ra cá cược sẽ thắng giải Nobel Văn học. Tuy nhiên, hết lần này đến lần khác, tên ông vẫn chưa được xướng lên. Nếu năm nay (2021), Murakami Haruki được nhận giải Nobel Văn học, thì ông được coi là nhà văn Nhật Bản thứ 3 giành giải thưởng danh giá này, sau Kawabata Yasunari và Oe Kenzaburo.
Tuy nhiên, có vẻ “ngôi sao sáng” của văn đàn Nhật Bản dường như không mặn mà với các giải thưởng, khi ông từng tâm sự: “Tôi chẳng mấy quan tâm đến bất kỳ giải thưởng nào. Giải thưởng đích thực của tôi là độc giả, những độc giả đang mong chờ tác phẩm kế tiếp của tôi. Tôi rất trân trọng sự quan tâm và thủy chung của họ. Tôi đã nỗ lực suốt nhiều năm trời để nắm được tư tưởng họ, tâm hồn họ, và dường như tôi đã nắm được tư tưởng, tâm hồn độc giả, nhiều độc giả”.
Diêm Liên Khoa
 Nhà văn Diêm Liên Khoa. |
Diêm Liên Khoa là nhà văn nổi tiếng người Trung Quốc, sinh năm 1958 tại tỉnh Hà Nam. Ông nổi tiếng là nhà văn viết tiểu thuyết, truyện ngắn, tản văn… Nhưng nổi tiếng nhất là tiểu thuyết. Tác phẩm của ông được dịch ra nhiều thứ tiếng trên thế giới, trong đó có Việt Nam. Năm 2019, Diêm Liên Khoa từng sang Việt Nam và có những buổi nói chuyện sâu sắc về văn học và đời sống hiện nay.
Các tác phẩm tiêu biểu của ông: Phong Nhã Tụng, Người tình phu nhân sư trưởng, Nàng Kim Liên ở trấn Tây Môn, Kiên ngạnh như thủy, Đinh Trang mộng, Tứ Thư… Những tác phẩm này đã được dịch ra tiếng Việt, và được bạn đọc cũng như các chuyên gia văn học Việt Nam ca ngợi. Nội dung tác phẩm của ông thường mang tính châm biếm. Trong các bút pháp ông sử dụng, có người đánh giá ông là bậc thầy chủ nghĩa hiện thực huyền ảo.
Hầu như các tác phẩm nào của ông ra đời đều gây chấn động văn đàn Trung Quốc. Trong nhiều giải thưởng uy tín thế giới mà ông nhận được, có giải thưởng Kafka năm 2014. Trong bài viết “Diêm Liên Khoa thắp ánh sáng từ bóng tối”, Minh Thương cho rằng: “Diêm Liên Khoa chọn đứng trong bóng tối, đứng về phía những gì bé nhỏ, đáng thương bị cuộc đời ruồng rẫy, lãng quên, để từ đó viết nên những tác phẩm chấn động”.
Về sự nổi tiếng tại Trung Quốc, có ý kiến cho rằng, Diêm Liên Khoa được giới nhà văn Trung Quốc đánh giá là một trong các nhà văn có hy vọng nhất được trao giải Nobel Văn sau Mạc Ngôn (đạt giải Nobel Văn học 2012). Có người đánh giá, về sức văn, Diêm Liên Khoa còn vượt nhà văn Mạc Ngôn.
Milan Kundera
 |
Nhà văn Milan Kundera. |
Milan Kundera là nhà văn Pháp gốc Cộng hòa Czech (Séc), sinh năm 1929. Milan Kundera nổi tiếng thế giới với lối viết châm biếm, phê phán, và giành được một số giải thưởng lớn, như giải Jerusalem, Giải thưởng lớn Văn học của Viện Hàn lâm Pháp… Giai đoạn đầu của ông viết bằng tiếng Séc, từ năm 1993, ông chuyển sang viết bằng tiếng Pháp. Ông được biết đến là nhà văn viết tiểu thuyết, kịch, tiểu luận… Dù viết ở dạng nào, chất triết học kiểu Milan Kundera luôn hiển hiện ra.
Ở Việt Nam, Milan Kundera được biết đến bởi các tác phẩm được dịch ra tiếng Việt: Điệu Valse giã từ, Màn, Lễ hội của vô nghĩa, Những mối tình nực cười, Đời nhẹ khôn kham, Sự bất tử, Sách cười và lãng quên... Dịch giả Ngân Xuyên (Phạm Xuân Nguyên) là người “để ý”, dịch và đánh giá cao Milan Kundera. Ngân Xuyên đã dịch 4 cuốn sách của Milan Kundera ra tiếng Việt: Sự bất tử, Chậm rãi, Bản nguyên, Sách cười và lãng quên.
Ngân Xuyên từng chia sẻ rằng, Milan Kundera có điều đặc biệt, đó là sách của Milan Kundera không được ghi bất cứ thông tin nào của tác giả, hay các lời đánh giá ở trên các trang bìa, trang trong. Văn phong Milan Kundera được cho là bị ảnh hưởng bởi nhiều nhà văn, triết gia vĩ đại, như bị ảnh hưởng bởi Friedrich Nietzsche, François Rabelais, Giovanni Boccaccio, Laurence Sterne, Henry Fielding, Denis Diderot, Robert Musil, Witold Gombrowicz, Hermann Broch, Franz Kafka, Martin Heidegger.
Có tin đồn nhà văn Milan Kundera từng được đề cử giải Nobel Văn học. Tuy nhiên đến nay, mặc dù rất nổi tiếng, nhưng Milan Kundera vẫn chưa phải là chủ nhân của giải thưởng danh giá này.
Adonis
 Nhà thơ Adonis. |
Adonis là nhà thơ nổi tiếng người Syria, có tên đầy đủ là Ali Ahmad Said Esber, sinh năm 1930. Adonis đồng thời là nhà viết tiểu luận và dịch giả. Ông từng được đánh giá là “nhà thơ sống vĩ đại nhất của thế giới Ả Rập”.
Adonis tiếp xúc thơ ca từ thiếu thời, và học thuộc lòng nhiều bài thơ. Khi còn nhỏ tuổi, ông từng đọc thơ cho Tổng thống Syria Shukri al-Kuwatli nghe, khi ngài Tổng thống về địa phương, nơi ông ở. Ông được coi là nhà cách tân thơ ca Ả Rập hiện đại. Trong thơ ông luôn nói lên tiếng nói nội tâm của chính mình, không bị khách quan xô lệch, táo bạo, phóng khoáng. Ông cũng có những bài thơ viết về tín ngưỡng lâu đời với ý đả phá.
Nhà thơ Adonis được cha dạy kinh Qu’ran từ nhỏ. Sau này lớn lên, Adonis từng vào quân đội, học Cử nhân luật và triết. Adonis được phong hàm giáo sư văn học vào năm 1970 tại Ả Rập, sau đó ông được mời giảng dạy tại nhiều trường đại học ở Pháp, Thuỵ Sĩ, Mỹ… Được biết, hiện Adonis đang sống tại Pháp.
Adonis từng đạt giải International Nâzim Hikmet Poetry Award, giải Syria-Lebanon Best Poet Award, giải International Poem Biennial tại Brussels, giải văn học Goethe tại Đức. Nhiều năm liền, Adonis được coi là ứng cử viên sáng giá cho giải Nobel Văn học. Tuy nhiên, cũng như một số nhà văn, nhà thơ nổi tiếng thế giới khác, Adonis vẫn chưa được nhận vinh dự này.
