Những người "hôi của" sẽ bị xử lý hình sự?

Bà Ng. phải đối diện với tòa án lương tâm khi tận mắt thấy hành vi không đẹp của mình lọt vào ống kính.
Bà Ng. phải đối diện với tòa án lương tâm khi tận mắt thấy hành vi không đẹp của mình lọt vào ống kính.
(PLO) - Không chỉ phẫn nộ trước hành vi “hôi của” từ góc nhìn đạo đức, nhiều luật gia đã phân tích hành vi này trên quan điểm pháp lý, để thấy rằng “hôi của”  hoàn toàn có thể bị xử phạt hành chính, thậm chí nặng hơn là cấu thành tội hình sự.
Xử phạt hành chính là điều đương nhiên
Thuật ngữ “hôi của” chỉ  là cách nói chung về nạn lợi dụng sơ hở khi người khác gặp nạn để nhặt nhạnh, cướp, lấy đi tài sản. Việc gọi đúng tên sẽ giúp nhận diện được bản chất hành vi để tùy từng trường hợp cụ thể mà cần xử phạt hành chính hay xử lý hình sự. 
Hay nói như TS Nguyễn Duy Hưng - Trưởng Khoa Luật ĐH Thủ Dầu Một, Bình Dương, nhiều vụ “hôi của” đã xảy ra nhưng vì không ai bị xử lý nên tình trạng này cứ tái diễn. 
Việc không xử lý này có nguyên nhân từ xã hội, các cơ quan chức năng chưa nhận định được chính xác bản chất của hành vi. Theo TS Nguyễn Duy Hưng, việc lợi dụng  người bị tai nạn bị ngã, choáng, ngất, thậm chí chết hoặc đơn độc không thể quản lý được tài sản để nhặt, lấy đồ đạc, tiền bạc…là  có dấu hiệu vi phạm pháp luật, tùy từng trường hợp cụ thể mà cần xử phạt hành chính hay xử lý hình sự.
Nếu trong trường hợp hành vi “hôi của” chưa đến mức truy cứu trách nhiệm Hình sự hoặc chưa thỏa mãn đầy đủ các dấu hiệu của cấu thành tội phạm theo Bộ luật Hình sự thì cơ quan có thẩm quyền vẫn có thể xử phạt hành chính người vi phạm theo Điểm b Khoản 1 Điều 18 của Nghị định số 73 ngày 12/7/2010 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh và trật tự, an toàn xã hội: 
“hành vi công nhiên chiếm đoạt tài sản của người khác nhưng chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự thì bị phạt tiền từ 1 triệu đồng đến 2 triệu đồng và phải bồi thường toàn bộ thiệt hại do hành vi vi phạm gây ra”.
“Hôi của” hay công nhiên chiếm đoạt tài sản?
Đó là câu hỏi được nhiều người đặt ra sau khi thông tin về vụ lấy bia ở Đồng Nai được truyền thông rộng rãi. Theo Luật sư Nông Thị Hồng Hà (Công ty Luật Hồng Hà) thì tùy từng trường hợp cụ thể, người có hành vi “hôi của” có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội “Công nhiên chiếm đoạt tài sản” hoặc tội “Trộm cắp tài sản”. 
Cụ thể, trường hợp nạn nhân có khả năng nhận biết tài sản của mình bị chiếm đoạt nhưng không có điều kiện ngăn cản vì đau, chấn thương… do tai nạn giao thông thì người “hôi của” có thể bị truy cứu trách nhiệm Hình sự về tội “Công nhiên chiếm đoạt tài sản”. 
Trường hợp nạn nhân không có khả năng nhận biết tài sản của mình bị chiếm đoạt vì choáng, ngất … do tai nạn thì người “hôi của” có thể bị truy cứu trách nhiệm Hình sự về tội “Trộm cắp tài sản”. Ở vụ việc xảy ra ở Đồng Nai, dựa trên bản chất của hành động thì đây chính là hành vi công nhiên chiếm đoạt tài sản. 
Được biết, trong vụ việc ở Đồng Nai, khi chứng kiến cảnh người dân lao vào lấy bia, tài xế đã van xin, ngăn cản nhưng vô ích. Từ chi tiết này, Luật sư Giang Văn Quyết cho rằng đây không đơn giản chỉ là công nhiên chiếm đoạt tài sản nữa mà đã có dấu hiệu cướp tài sản. 
Đồng suy nghĩ với Luật sư Giang Văn Quyết, Luật sư Trương Anh Tú  (Văn phòng Luật sư Trương Anh Tú) cho rằng đây không phải “hôi” mà là “cướp”. “Việc lấy tài sản của người khác như thế thì sẽ cấu thành một trong ba loại hành vi phạm tội sau đây: 
Hành vi thứ nhất là hành vi công nhiên chiếm đoạt tài sản, tức là chủ xe thì có ở đấy nhưng cứ ngang nhiên ra bê,  uống, lấy bia..., không sợ chủ xe. Hành vi thứ hai là hành vi cướp, ở đây có thể xem là hành vi cướp. Hành vi thứ ba có thể xem là trộm cắp tài sản” - Luật sư Trương Anh Tú phân tích. 
Công an đã xác định được một số đối tượng tham gia “hôi của”
Thông tin từ Công an tỉnh Đồng Nai ngày 8/12 cho biết, bước đầu công an đã xác định được một số manh mối liên quan, khi đủ chứng cứ sẽ xem xét khởi tố vụ án về hành vi chiếm đoạt tài sản. 
Cụ thể, Cơ quan điều tra TP.Biên Hòa đã vào cuộc xác minh, làm việc với bị hại, lấy lời khai nhân chứng để xác định được một số người tham gia vụ “hôi của” và thu hồi lại được một số bia. 
Với những chứng cứ thu thập được, cơ quan công an có thể sẽ xem xét khởi tố vụ án về hành vi chiếm đoạt tài sản. Đối với những người có liên quan, nếu tài sản chiếm đoạt có giá trị từ 2 triệu đồng trở lên thì sẽ xử lý hình sự, nếu dưới 2 triệu đồng sẽ xử lý hành chính.

Đọc thêm

Thủ tướng Phạm Minh Chính: Sắp xếp tổ chức bộ máy phải chống lợi ích cá nhân

Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu các Bộ, ngành, cơ quan đề cao trách nhiệm, đặt lợi ích quốc gia, dân tộc lên trên hết, trước hết. (Ảnh: VGP)
(PLVN) -  Ngày 12/12, Thủ tướng Phạm Minh Chính, Trưởng Ban Chỉ đạo của Chính phủ tổng kết việc thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW của Hội nghị Trung ương 6 khóa XII “Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả” (Ban Chỉ đạo) đã chủ trì Phiên họp thứ hai của Ban Chỉ đạo.

Gỡ vướng cho các dự án điện năng lượng tái tạo

Thủ tướng Phạm Minh Chính có nhiều chỉ đạo quan trọng nhằm triển khai các giải pháp tháo gỡ cho các dự án năng lượng tái tạo. (Ảnh: VGP)
(PLVN) - Chiều 12/12, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị trực tuyến công bố và triển khai Nghị quyết của Chính phủ về chủ trương, phương hướng tháo gỡ vướng mắc, khó khăn cho các dự án điện năng lượng tái tạo (gọi tắt là Nghị quyết).

Ông Đồng Văn Thanh giữ chức Bí thư Tỉnh ủy Hậu Giang

Ông Đồng Văn Thanh giữ chức Bí thư Tỉnh ủy Hậu Giang
(PLVN) - Chiều ngày 12/12, Tỉnh ủy Hậu Giang tổ chức Hội nghị công bố Quyết định của Bộ Chính trị chuẩn y Bí thư Tỉnh ủy nhiệm kỳ 2020-2025. Dự hội nghị có ông Lê Minh Hưng, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tổ chức Trung ương.

Bảo vệ và giáo dục quyền con người được thực hiện với tất cả trách nhiệm, không hình thức

Thủ tướng phát biểu tại Hội nghị. Ảnh: Nhật Bắc
(PLVN) - "Tại Việt Nam, việc bảo vệ quyền con người và giáo dục quyền con người được thực hiện thường xuyên, xuyên suốt, được khẳng định trong đường lối, chính sách, tổ chức thực hiện với tất cả trách nhiệm, không hình thức", Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh khi phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị toàn quốc về giáo dục quyền con người, do Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh tổ chức ngày 11/12.

Tổng Bí thư Tô Lâm: Xây dựng tỉnh Đồng Tháp phát triển trong nhóm dẫn đầu vùng Đồng bằng sông Cửu Long

Tổng Bí thư Tô Lâm: Xây dựng tỉnh Đồng Tháp phát triển trong nhóm dẫn đầu vùng Đồng bằng sông Cửu Long
Sáng 11/12, Tổng Bí thư Tô Lâm cùng Đoàn Công tác của Trung ương đã thăm và làm việc với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Đồng Tháp về tình hình thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Đồng Tháp lần thứ XI, nhiệm kỳ 2020 - 2025; việc thực hiện Chỉ thị số 35-CT/TW của Bộ Chính trị về đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng.