Việc tòa án binh Mỹ ngày 6/8/2013 đồng ý giảm mức án tối đa mà binh nhì Bradley Manning có thể nhận vì tội tiết lộ tài liệu mật của quân đội Mỹ từ 136 năm tù xuống còn 90 năm đã khiến những người chỉ trích luật sư David Coombs nhìn anh với con mắt khác.
 |
| Luật sư David Coombs |
Thoát chết với số lượng tội danh khủng
Việc giảm án này được xem là thắng lợi lớn của luật sư bào chữa dù mức án mà David Cooms đề nghị là tối đa 80 năm tù.
Còn nhớ hồi đầu năm, trước khi phiên toà được mở ra, không ít đồng nghiệp đã đánh giá việc David Cooombs quyết định cho Manning chủ động nhận 10 trong số 32 tội danh bị truy tố trong vụ án nhân viên phản gián này đã tiết lộ 700.000 trang tài liệu mật của Mỹ cho trang WikiLeaks, là một bước liều, một phương án đầy rủi ro.
Cho dù anh chàng binh nhì 25 tuổi này có ngồi tù cả phần đời còn lại trong nhà tù tại Fort Leavenworth, Kansas thì dù sao anh ta cũng thoát được bản án tử hình hoặc chung thân nhờ những bước đi khôn khéo của luật sư.
Bradley Manning bị phía công tố truy tố theo 31 tội danh, trong đó có tội làm gián điệp và phản quốc. Theo cáo trạng, Manning đã gửi cho trang web WikiLeaks hơn 700.000 tài liệu mật trong lúc làm nhân viên phân tích tình báo tại Iraq vào năm 2010 việc làm này của anh ta bị xem là đã vi phạm nhiều điều luật của quân đội Mỹ, từ luật lệ về gián điệp, đánh cắp thông tin của quân đội, cho đến chuyển giao bất hợp pháp các bức điện mật ngoại giao, các ghi chép mật về những tù nhân ở Guantanamo.
Manning cũng bị cáo buộc đã bất tuân quy định của quân đội, gian lận tin học khi đưa một phần mềm không phép vào hệ thống vi tính của quân đội, né tránh cơ chế bảo đảm an ninh của hệ thống này và lưu trữ bất hợp pháp các thông tin bí mật.
Manning thừa nhận đã truy cập trái phép 2 cơ sở dữ liệu quân sự quan trọng liên quan đến cuộc chiến Iraq và Afghanistan. Ngoài ra, binh sĩ này còn thừa nhận đã dùng sai mục đích số dữ liệu liên quan đến nhà tù Vịnh Guantanamo lấy được từ Bộ tư lệnh miền Nam của Mỹ, tài liệu từ Trung tâm Tình báo Quân đội Mỹ, hồ sơ từ một chiến dịch quân sự ở tỉnh Farah (Afghanistan) và nhất là 250.000 bức điện được viết bởi các nhà ngoại giao Mỹ khắp thế giới.
Manning khai ban đầu tìm cách cung cấp số tài liệu trên cho báo The Washington Post, nhưng một phóng viên ở đó lừng chừng. Sau đó, anh liên lạc với báo The New York Times nhưng không nhận được phản hồi. Anh ta cũng có ý định đến văn phòng của báo Politico nhưng kế hoạch bị hủy vì thời tiết xấu. Cuối cùng, Manning quyết định cung cấp tài liệu cho WikiLeaks.
Tuy nhiên, Manning nói anh ta tiết lộ tài liệu mật là do muốn phanh phui những việc làm sai trái của quân đội và giới ngoại giao Mỹ, đồng thời khẳng định số tài liệu trên không hề làm hại quân nhân cũng như an ninh quốc gia Mỹ.
Anh nói : “Tôi tin rằng nếu công chúng có thể tiếp cận những thông tin mật thì có thể dẫn đến một cuộc tranh luận trong nước về vai trò của quân đội và chính sách ngoại giao nói chung”.
Trong một bước đi đầy táo bạo, hôm 28/2/2013, tức là chỉ vài hôm trước khi phiên toà xét xử được mở ra, luật sư David Coombs đã để cho Manning nhận một loạt 10 tội danh liên quan đến việc cung cấp tài liệu mật cho WikiLeaks, nhưng bác bỏ cáo buộc nghiêm trọng nhất là thông đồng với kẻ thù. Thẩm phán tòa án binh Denise Lind đã chấp nhận việc nhận tội nói trên theo thỏa thuận giữa bị cáo và công tố viên.
Nhận định về quyết định của Bradley Manning và luật sư David Coombs, một số người đánh giá rằng nó đầy rủi ro vì khi nhận 10 tội ít quan trọng hơn, David Coombs đã không đòi hỏi một cam kết “có đi có lại” nào với bên công tố.
Các luật sư Mỹ gọi đây là kiểu “nhận tội trơn” – naked plea. Hiển nhiên, David Coombs hy vọng các thẩm phán sẽ “nới tay” với Manning. Theo Coombs, việc Manning phải lãnh án là hiển nhiên, vấn đề là làm sao để tránh cho anh ta khỏi những tội danh sẽ bị kết án chung thân hoặc có thời hạn nhưng không được phép ân giảm về sau.
Tuy nhiên, vì không nhận được cam kết nào từ phiá công tố cho nên, Manning có thể bị công tố viên cáo buộc thêm các tội khác, chẳng hạn tội trợ giúp kẻ thù, để anh ta phải chịu án chung thân.
 |
| Binh nhì Bradley Manning |
Tuy nhiên, tòa án đã nhận định Manning chỉ phạm 20 trong số 22 tội mà anh ta bị cáo buộc. Thật may, Manning đã được thoát tội “trợ giúp kẻ thù” vốn có thể buộc anh ta ngồi tù chung thân suốt đời không được giảm án.
Tiếp đó, luật sư David Coombs và nhóm của ông tiếp tục thuyết phục thẩm phám chấp nhận sát nhập tội, chẳng hạn Manning bị cáo buộc 2 tội trong nhóm tội danh làm gián điệp, 2 tội trong nhóm tội danh đánh cắp thì nay ghép lại thành một tội và như vậy binh nhì này có thể chỉ phài ngồi tù 116 năm thay vì 136 năm.
Người luật sư của quân nhân
Những diễn biến mới nhất của vụ án khiến Manning thêm tin tưởng vào sự lựa chọn của … bà cô mình. Số là khi phải đối mặt với những tội danh tày trời có thể chôn vùi cả cuộc đời trong nhà lao, gia đình Manning đã đôn đáo chạy tìm một luật sư có kinh nghiệm.
Bà cô của Manning vốn cũng là một luật sư cùng với các cựu binh Mỹ và những người ủng hộ hành động của anh ta đã chọn trong danh sách các luật sư quân đội có tiếng tăm và đề cử David Coombs. Lúc đó, tức vào năm 2010, vị luật sư này mới “chân ướt chân ráo” rời quân đội và trong giới luật sư dân sự, David Coombs hầu như chẳng có tiếng tăm gì.
David Coombs có 12 năm phục vụ trong khối quân pháp, đã từng đứng ở vị trí luật sư quân đội và công tố viên của toà án binh. Trong những năm 2006-2009 vị luật sư này cũng từng là giáo sư luật tại trường luật của ngành quân pháp Mỹ đóng tại Charlottesville, Virginia. David Bradley cũng dạy tại Trường luật Roger Williams ở Rhode Island (New York) nơi vợ anh là Tanya Monestier cũng đang là giảng viên. Trong một lần nói chuyện trước khi bắt đầu xét xử, thẩm phán Denise Lind có nói rằng dường như năm ngoái Coombs có dạy một lớp về thông tin mật tại trường quân pháp.
Từ năm 2003 đến 2005, David Coombs là một trong 4 luật sư tham gia vụ xét xử trung sĩ Hasan Akbar kẻ từng ném lưụ đạn vào lều đóng quân của binh sĩ Mỹ thuộc quân đoàn không vận 101 làm 2 người chết 14 người bị thương. Trước toà, các luật sư quân đội, trong đó có David Coombs nại rằng Akbar rơi vào tình trạng rối loạn tâm thần do mất ngủ và chiến tranh, tuy nhiên tháng 4/2005 tòa án binh tuyên án tử hình đối với Akbar. Hiện hắn đang chờ được xét lại bản án ở cấp cao nhất
Năm 2009 Coomb rời quân ngũ và hiện đang hành nghề luật sư dân sự và chuyên bảo vệ cho quân nhân Mỹ. Từ năm 2010, David Coombs nhận bảo vệ cho Bradley Manning. David Coombs bào chữa cho Bradley Manning nhưng nhận thù lao từ một tổ chức ủng hộ hành động của anh ta có tên Courage to Resist. Đến đầu năm 2013, tổ chức này quyên góp được 1,2 triệu USD từ khoảng 20.000 người , chủ yếu là những người phản đối chiến tranh Iraq, và đã chi 265.000 USD cho các luật sư tính tới tháng 5/2013.
Chưa có tên tuổi trong giới luật sư dân sự, xuất hiện trước tòa với mái tóc hớt ngắn – dấu vết của thời binh nghiệp – không khoa trương, vung chân múa tay hùng hồn như các luật sư dân sự - nhưng các đồng nghiệp cũ của David Coombs đánh giá cao anh.
“Anh ta là một trong những luật sư có kỷ luật nhất mà tôi từng gặp. Tôi đảm bảo là anh ta đọc hết từng chữ một trong hồ sơ chứng cứ. Một vài luật sư khác sẽ bỏ qua nhưng anh ta không thuộc loại đó”, Jonathan Crisp – một luật sư từng là đồng nghiệp với David Coombs trong quân đội kể.
Theo lời một cựu đồng nghiệp, trước khi rời quân ngũ, David Coombs đã từ chối đề nghị trở thành phẩm phán quân đội – một dấu hiệu cho thấy sự công nhận của quân đội đối với tài năng của anh.
Quang Hòa
