Tuần qua, sau trường hợp đuối nước của 3 nữ sinh viên tình nguyện là đến những cái chết thương tâm của 5 em học sinh ở Bắc Giang cùng bị chết đuối. Rất nhiều trường hợp học sinh chết đuối đã đặt ra một câu hỏi về sự rèn luyện kỹ năng sống, vấn đề ở đây là học bơi trong trường học. dường như nhà trường đã vô can trong chuyện học sinh của mình chết đuối vì họ làm “đúng quy trình”, đảm bảo chương trình học tập chính khóa và ngoại khóa.
Cái chết của 4000 trẻ em bị đuối nước trong một năm dường như đã không làm các nhà giáo dục thể chất quan tâm?
Cũng rất đúng quy trình khi một phó chủ tịch thành phố đang có sai phạm nhưng vẫn được bổ nhiệm lại với số phiếu cao. Càng đúng quy trình hơn khi những cán bộ hưởng lương Nhà nước ở tổng công ty đầu tư và kinh doanh vốn Nhà nước có mức lương trung bình 100 triệu/tháng.
Họ được hưởng thêm từ thù lao của các công ty có vốn nhà nước mà họ phụ trách. Điều này có cái gì đó không ổn, nếu cứ thù lao “đúng quy trình” như vậy thì các công chức đang đảm nhiệm chức vụ lãnh đạo ở các tổng công ty khác chẳng thấy mình thiệt thòi lắm hay sao.
Đúng quy trình mà gây ra bất công, bất ổn xã hội và biểu hiện đặc quyền, đặc lợi thì liệu có nên duy trì cái quy trình đó?
Tương tự, các vị trí lãnh đạo và nhân viên ở các ngành độc quyền, sử dụng vốn Nhà nước luôn kêu thua lỗ nhưng lương của họ thì luôn luôn cao ngất ngưởng. Cái đúng quy trình này chỉ đúng với một số ít người còn sai với toàn xã hội thế mà nó mặc nhiên tồn tại nhiều năm nay.
Khi bổ nhiệm một ai đó vào vị trí lãnh đạo theo kiểu “đi tắt, đón đầu”, dư luận thắc mắc và đưa ra những chứng cứ về việc anh ta còn thiếu tiêu chuẩn này khác theo luật định. Thanh tra vào cuộc và kết luận chẳng có gì sai, đều đúng quy trình và người đó nghiễm nhiên tại vị.
Sai so với pháp luật nhưng lại đúng quy trình, cái định đề nảy sinh trong quản lý xã hội, không một nhà bác học nào trong lĩnh vực này có thể giải được!
Từ xả nước thủy điện gây lũ lụt, thiệt hại hoa màu, gia súc đến bê tông trên cầu lót mảnh xốp, từ việc vi phạm luật giải quyết khiếu nại tố cáo của cán bộ lãnh đạo địa phương đến phá rừng có hệ thống đều được những người có trách nhiệm giải thích là mọi việc diễn ra theo “đúng quy trình”.
Người ta đã biến một từ kỹ thuật thuần túy thành “bùa hộ mệnh” trong nhiều trường hợp khiến từ này mang một ý nghĩa khác, khi đề cập một chuyện gây bức xúc, đáng chê trách mà giải thích vòng vo, thiếu trách nhiệm, dân gian lại dùng đến thuật ngữ đầy vẻ mỉa mai là “đúng quy trình”.
Đã có việc đúng quy trình mà gây thiệt hại lớn. Như Tập đoàn Dầu khí thoái vốn tám trăm tỷ mà không thu lại được đồng nào, huống chi những việc làm sai, thậm chí trái pháp luật nhưng cứ biện bạch “đúng quy trình”. Rồi hàng trăm giáo viên hợp đồng bị cắt giảm cũng “đúng quy trình” chẳng biết kêu ai.
Một quy trình khoa học, hợp lý được thực hiện chặt chẽ ắt hẳn khác rất nhiều so với những cái mà người ta gọi là “đúng quy trình” như thế.