Đến tỉnh vùng cực Nam của tổ quốc vào đầu mùa mưa nên chúng tôi bắt gặp không ít những trận mưa trắng xóa. Nhưng, những cơn mưa vẫn chưa thể giúp hạ bớt nhiệt của những "điểm nóng" mại dâm nơi này. Và hệ lụy từ đó là cuộc chiến chống HIV/AIDS của người dân nơi đây.
Thực tế buồn
Giữa khu vui chơi của TP. du lịch Rạch Giá, quán Karaoke Q kiêu hãnh nằm ven bờ biển. Len giữa những ánh đèn đủ sắc màu là những kiều nữ với thân hình gợi cảm, mời mọc… Họ ngồi la liệt ở khu vực tiền sảnh để chờ “thượng đế”.
Khách hàng ở đây đa phần là đàn ông và họ đến trong tình trạng đã ngà ngà say, không làm chủ được mình. Khu nhà vệ sinh nơi cuối hành lang lúc nào cũng nhộn nhịp và huyên náo tiếng cười đùa. Đây cũng là nơi các “em út” (chỉ các nữ tiếp viên) “tút tát” lại dung nhan và xả bia cùng những sản phẩm trong cuộc nhậu với khách hàng.
Qua những lao công làm nhiệm vụ quét dọn tại đây, chúng tôi được biết, đây chỉ là chỗ để các “thượng đế” giao lưu, chọn “hàng”. Còn “bãi đáp” của họ là những khách sạn, nhà nghỉ nằm rải rác ở khắp TP. “Em út” ở đây đủ loại. Người dân địa phương cũng có mà các tỉnh lân cận như Long Xuyên, An Giang, Cà Mau… cũng dạt về đây cũng rất đông.
Khác với vẻ nhộn nhịp ở TP Rạch Gía, các trung tâm của huyện đảo Phú Quốc có vẻ bình yên hơn, nhưng “có cầu là có cung” – một cư dân gốc của đảo này cho biết. Rồi anh bật mí, cứ quán ăn, nhà hàng nào có treo đèn màu đỏ là ở đó có “em út”.
Tất nhiên, các em không “tiếp khách” ở đó mà tìm những nhà nghỉ, khách sạn kín đáo để “tình tự”… Chính vì lý do ấy, nghề chạy xe ôm ở huyện đảo này được coi là nghề có thu nhập “khủng”. Huỳnh Thị Ngọc (người dân ở đây thường quen gọi là anh Ngọc) – một xế ôm chạy xe hơn chục năm nay ở đây cho biết, chỉ cần một “cuốc” 20.000 đồng thôi không kể xa, gần, anh đã kiếm mỗi ngày 500.000 - 1000.000 đồng. Có ngày đông khách, điện thoại anh lúc nào cũng rung, không kịp cả ăn trưa. Đã quá quen với địa bàn này, có lần anh chở liền lúc 4-5 em. Có lúc mệt quá, anh ăn cùng, ngủ cùng với khách…
90% trường hợp nhiễm HIV lây qua đường tình dục
Là tỉnh có đường biên giới tiếp giáp Campuchia và vịnh Thái Lan nên Kiên Giang đang phải chịu tác động mạnh mẽ của xu hướng dịch chuyển của đại dịch HIV/AIDS. Cụ thể, vùng biển Kiên Giang là nơi tập trung ngư dân khắp nơi đến đánh, bắt, khai thác thuỷ, hải sản, mua bán, vận chuyển hàng hóa qua đường biên giới. Các khu du lịch, danh lam thắng cảnh, hàng năm thu hút hàng triệu lượt khách trong và ngoài nước đến tham quan, du lịch; sự giao thương qua lại với các nước có chung đường biên giới ngày một phát triển, do đó làm gia tăng các nguy cơ lây lan HIV và tăng số người nhiễm HIV/AIDS.
Theo báo cáo của Sở Y tế Kiên Giang, trường hợp nhiễm HIV đầu tiên được phát hiện ở TP Rạch Giá vào tháng 07/1993. Hiện nay, số người nhiễm đã phát hiện 15/15 huyện, thị và thành phố, gần 90% các xã, phường, thị trấn. Thống kê hàng năm cho thấy, lứa tuổi nhiễm nhiều nhất là 20-39 tuổi.
Đặc biệt, có tới gần 90% số ca nhiễm HIV được xác định là lây nhiễm qua quan hệ tình dục. Tỉ lệ nhiễm HIV ở phụ nữ đang tăng dần hàng năm. Đây là một trở trăn lớn đối với lãnh đạo địa phương nói chung và những người làm công tác phòng chống HIV/AIDS Kiên Giang nói riêng.
Vẫn lắm chông gai…
Xác định được nguồn lây nhiễm chủ yếu, với sự tài trợ của Ngân hàng Thế giới (WB), từ năm 2006 Kiên Giang đã triển khai ngay can thiệp trong nhóm đối tượng phụ nữ bán dâm, người nghiện chích ma túy và những người dễ có hành vi nguy cơ cao như: Ngư phủ, công nhân xây dựng, làm đường…, trong đó can thiệp giảm tác hại trong nhóm phụ nữ bán dâm (PNBD) được đặt lên hàng đầu.
Theo anh Bùi Anh Đức, Cán bộ chương trình của Dự án Phòng chống HIV/AIDS tỉnh Kiên Giang, nhóm PNBD được can thiệp trên địa bàn 10/12 huyện của dự án. Giai đoạn 2006-2009, dự án triển khai can thiệp cho nhóm PNBD trực tiếp và gián tiếp tại các cơ sở dịch vụ vui chơi, nhà hàng, khách sạn… Năm 2010 đến 2012 tiếp tục duy trì và mở rộng thêm nhóm này đến các điểm dịch vụ vui chơi giải trí, massege, hớt tóc thanh nữ, nhà nghỉ, quán bar…
Nhờ sự đồng thuận và hỗ trợ từ phía lãnh đạo địa phương, công tác truyền thông, can thiệp giảm tác hại được thực hiện có hiệu quả và phủ sóng.
Tuy nhiên, Ban quản lý dự án đang e ngại về tính bền vững của chương trình. Thêm vào đó, cán bộ làm công tác truyền thông và dự phòng HIV còn ít, chủ yếu là kiêm nghiệm nên khó có thể đảm đương công việc. Đặc biệt, với sự phát triển nhanh chóng của vùng biển đảo với sự bùng nổ của các dịch vụ vui chơi, giải trí có “em út” và sự tập trung đông các ngư dân; sự giao lưu, giao thương giữa dân cư nước ta với nước bạn ngày càng phát triển như hiện nay, chắc chắn nguy cơ lây nhiễm HIV qua đường tình dục trên địa bàn sẽ còn rất lớn.
Hồng Trà
