Một đôi nam nữ tay trong tay, một vận động viên bóng rổ, một thai phụ còn mang trong mình nguyên một hình hài bé nhỏ, thậm chí là một thi thể bị chẻ đôi…Thoạt nhìn qua, những thi thể này trông giống như làm từ cao su, có kích thước và độ chi tiết thật đến từng milimet. Tuy nhiên, thực chất tất cả các thi thể này đều là xác người thật và được đem đi nhựa hóa.
“Phát minh” độc đáo…
Tiến sĩ người Đức Gunther von Hagens chính là cha đẻ phát minh ra quy trình nhựa hóa cơ thể người bằng công nghệ Plastination.
Gunther Von Hagens sinh ngày 10/1/1945 ở Skalmierzyce - nay thuộc miền tây Ba Lan và lớn lên ở miền đông nước Đức. Là người bị chứng máu khó đông nên từ nhỏ Hagens thường xuyên phải ra vào bệnh viện, do đó khi trưởng thành, Hagens quyết định theo đuổi lĩnh vực y khoa, theo học Đại học Jena (Đức).
Đến năm 1975, Hagens lấy bằng tiến sĩ y khoa tại Đại học Heidelberg. Năm 1977, ông phát minh ra phương pháp nhựa hóa để bảo quản tử thi và từ đó chuyển sang theo đuổi lĩnh vực giải phẫu tạo hình, sáng tạo ra Viện Phẫu thuật tạo hình nhựa hóa ở Heidelberg năm 1993.
Nhựa hóa thi thể người là một quá trình thay nước và chất béo trong cơ thể bằng một số loại nhựa nhất định, tạo ra các mẫu vật có thể chạm vào, không mùi, không bị phân hủy và giữ lại hầu hết đặc tính của mẫu ban đầu. Quá trình ướp, mổ, và nhựa hóa một xác người hoàn chỉnh tiêu tốn khoảng 1.500 giờ công và thường mất khoảng 1 năm để hoàn thiện.
Các mẫu vật mang nhiều tư thế khác nhau, có thể là đứng, ngồi, cưỡi ngựa, ném bóng, hút thuốc, đọc báo... Vì lớp da bên ngoài đã bị lột đi nên người xem có thể thấy từng thớ thịt, mạch máu, dây thần kinh, bộ não cũng như các cơ quan nội tạng khác.
Ban đầu, bí nhựa hóa thi thể người được giữ bí mật tuyệt đối, người ta vẫn nghĩ rằng thi thể ở các cuộc triển lãm được làm từ silicon chứ không phải là thi thể người thật sự. Chính Hagens còn tuyên bố rằng toàn bộ thi thể đều là nhân tạo.
Hagens còn tự hào nói rằng, phát minh của ông cực kỳ thành công đối với giới y khoa khi các giảng viên, sinh viên và nhà khoa học chỉ có thể sử dụng các mẫu vật ngâm trong formaldehyde để phục vụ cho các nghiên cứu và bài giảng. Hẳn nhiên, Hagens đã đem một làn gió mới, một sự thay đổi tích cực cho ngành giải phẫu học của nền y học hiện đại.
 |
“Tôi là người làm đẹp cho các thi hài và biến chúng thành vật có ích. Nhờ đó, chúng có thể trở thành bất tử. Những cuộc triển lãm giúp khách tham quan hiểu rõ hơn về cơ thể mình và biết cách sống khỏe mạnh. Bạn có thể thấy sự khác nhau giữa một lá gan khỏe mạnh và một lá gan bệnh tật của một người nghiện rượu hay giữa một lá phổi lành lặn với một lá phổi bị ám khói. Với trẻ nhỏ, đây quả thật là hình thức giáo dục trực quan và sinh động hơn bao giờ hết”, Hagens nói.
...hay vô nhân đạo?
Phát minh này nghe có vẻ hay ho nhưng thực sự đây là một phát minh vô nhân đạo. Với tham vọng của mình, năm 1999, Hagens đến Trung Quốc và nhân rộng phát minh của mình lên thành quy mô công nghiệp.
Tháng 8/1999, chính quyền thành phố Đại Liên đã phê chuẩn cho Hagens đầu tư 15 triệu USD thành lập một doanh nghiệp tư nhân nước ngoài một thành viên có tên là Công ty Nhựa hóa Đại Liên Von Hagens tại Khu công nghệ cao Đại Liên.
Gần đây tại Hàn Quốc, một người đàn ông họ Lý – người gốc Triều Tiên đến từ Trung Quốc, đã phơi bày một số thông tin nội tình đáng sợ trong quá trình ông đã từng làm công việc này trong công ty Đại Liên một năm rưỡi. “Tất cả nhân viên đều tốt nghiệp từ đại học y, nếu không phải là tốt nghiệp trường y sẽ không bao giờ được nhận, bởi những người bình thường sẽ không thể chịu nổi những gì diễn ra ở đây”, ông Lý nói.
Vẫn lời ông Lý: “Bạn có biết không? Có những xác chết là phụ nữ đang mang thai. Có một phân xưởng xử lý tử thi, ở đây thực hiện việc ngâm xác. Họ không hề có ý niệm tôn trọng con người. Họ cũng không biết thế nào là sự tôn nghiêm của một con người và đặc biệt là sự tôn nghiêm đối với một người đã chết. Thi thể người ở đó bị ngâm vào trong một chiếc bồn như heo, toàn là dung dịch formalin.Sau khi ngâm xong sẽ được mang bị hút mô mỡ, toàn bộ lượng nước và mỡ trong cơ thể bị hút ra hết, sau đó bị bôi chất hóa học lên”.
“Mỗi một bồn lớn có thể ngâm tới 4-5 người một lần, nhưng tiêu bản nào tốt là chỉ được ngâm 2 người trong một bồn. Đến giai đoạn cuối từ bán thành phẩm đến thành phẩm hoàn chỉnh, lúc này các thi thể nhìn không còn giống người nữa mà giống như một tác phẩm điêu khắc, vô hồn, không màu không vị”.
“Toàn bộ những xác chết này đều được vận chuyển một cách phi pháp. Những người ở ngoài nhà máy đều không được phép vào, tất cả đều giới nghiêm. Điện thoại di động đều phải giao nộp lại, họ sợ bác sĩ làm việc ở đây sẽ dùng điện thoại di động đa chức năng để chụp hình trộm, sợ bị lộ bí mật. Nhà máy tử thi này thực sự đã vi phạm nhân quyền”.
Triển lãm khắp nơi trên thế giới
Khi có trong tay số lượng kha khá các xác chết được nhựa hóa, Hagens đã tổ chức cuộc triển lãm cơ thể người đầu tiên ở Nhật Bản vào năm 1995. Trong vòng 2 năm tiếp theo, ông mở rộng quy mô các cuộc triển lãm, đặt cho nó cái tên Body Worlds, trong đó trưng bày nhiều cơ thể người chết đã được nhựa hóa, được đặt trong các tư thế khác nhau giống như trong đời thật, mô phỏng lại nhiều hoạt động của đời sống con người.
 |
Những thi thể này phần lớn được báo cáo là do hiến tặng và sẽ được lưu giữ tại Plastinarium Guben - viện bảo tàng do Hagens sáng lập tại thị trấn Guben, sát biên giới Đức - Ba Lan.
Kể từ đó, triển lãm đã xuất hiện trên hơn 50 thành phố ở khắp thế giới, thu hút nhiều người quan tâm đồng thời làm dấy lên những phản ứng kịch liệt về đạo đức và tính nhân đạo. Các nhóm tín ngưỡng đã gay gắt phản đối triển lãm của Von Hagens, cho rằng ông không tôn kính người đã khuất.
Một triển lãm cơ thể người khác có tên “Real Bodies: The Exhibition” diễn ra vào đầu tháng 4/2018 vừa qua tại Sydney, Úc cũng vấp phải sự phản đối mạnh mẽ từ dư luận nước này. Các nhóm các luật sư, học giả và các nhà hoạt động nhân quyền tại Úc đã kêu gọi chính phủ liên bang đóng cửa triển lãm vì nghi ngờ nguồn gốc của các thi thể đang trưng bày.
Biết được nguồn gốc thực sự của các thi thể người nhựa hóa, không chỉ các cuộc triển lãm cơ thể người của tiến sĩ này vấp phải nhiều phản đối từ công chúng, Bản thân Hagens cũng gặp những rắc rối về mặt pháp lý như vận chuyển và giải phẫu thi thể người trái phép.
Năm 2002, Hagens từng phải ra tòa làm chứng cho vụ xét xử nhà nghiên cứu người Nga Vladimir Novosylov do liên quan đến việc vận chuyển và buôn bán trái phép 56 tử thi tại Nga sang Đức.
Tiếp đó, năm 2003, Hagens tiếp tục bị cáo buộc giải phẫu trái phép các thi thể trong những nhà tù, bệnh viện ở Kyrgyzstan mà không báo trước cho thân nhân của những người này... Ngoài ra, còn có hàng loạt những các buộc khác nữa. Với liên tiếp những sai phạm liên quan đến pháp lý và chuẩn mực đạo đức, có người ví von Hagens là “Bác sĩ tử thần”.
Gặp phải nhiều rắc rối về pháp lý, và mức độ chỉ trích cũng tỷ lệ thuận với mức độ phản đối. Thời báo New York vào năm 2006 cho biết: “Thế giới cơ thể người của Hagnes đã thu hút 20 triệu người trên toàn cầu và thu về hơn 200 triệu USD. Ít nhất 10 nhà máy cơ thể người ở Trung Quốc được mở ra nhằm cung cấp cho những đơn hàng triển lãm ở các quốc gia Nhật Bản, Hàn Quốc, Mỹ...
Hagens thường xuyên xuất hiện trên nhiều tờ báo, tạp chí, kênh truyền hình của Anh, Mỹ, Đức... và cho đến nay các cuộc triển lãm Body Worlds 2, 3 và 4 của Hagens vẫn đón nhận hơn 26 triệu khách tham quan trên toàn thế giới. Thậm chí, hiện tại có hơn 9.000 người đăng ký hiến tặng xác cho bảo tàng Plastinarium Guben, trong đó có cả Hagens và những người thân.
