Nhớ sấu

Những câu thơ của Lê Giang  lại nhắc người ta nhớ về cái vị chua đặc trưng đã trở thành một phần nét đẹp của Hà Nội. Sấu giống như một thứ quà quen thuộc của người dân nơi đây. Quả không sai khi nhà văn Băng Sơn nói rằng: “Trong máu người Hà Nội có vị chua của sấu”.

Sấu non là vào khoảng tháng 5, tháng 6. Sang tháng 7 thì sấu đã già. Còn khi sấu chín nghĩa là Hà Nội đã sang thu. Quả sấu còn non chỉ nhỏ như đầu ngón tay, màu xanh mướt, hột còn mềm, vị chua nhè nhẹ. Sấu khi đã già thì gắt hơn, sậm màu và có đốm thâm. Vị chua của nó khiến cho bất cứ ai cũng phải nhăn mặt. Còn sấu chín lại chuyển sang màu vàng đậm, không còn vị chua chát mà thay vào đó là vị ngọt thanh, một chút chua nhẹ rất dễ chịu. Sang tháng 8, trên phố phường Hà Nội, những quả sấu chín đã xuất hiện trên đôi quang gánh của cô bán hàng rong. Dạo qua những con phố Phan Đình Phùng, Hoàng Diệu, Tràng Thi… đã có thể ngửi thấy hương thơm thoang thoảng và man mát. Những quả sấu chín vàng óng ả như gom hết nắng từ đầu hè vào trong vỏ, khiến cho ta nhìn thôi cũng phải chảy nước miếng thòm thèm. Sấu chín như một nét duyên của ẩm thực mùa thu Hà Nội, làm cho người ta thêm nhung nhớ mảnh đất này.

Quả sấu chín không thể dùng để nấu canh chua hay ngâm đường như sấu xanh mà thường được dầm với muối ớt, tạo nên vị chua ngọt khó quên. Sấu chín vàng được cạo vỏ rồi cắt xoáy trôn ốc khéo léo, sau đó thì ngâm trong nước muối một chút, vớt ra  để thật ráo. Hỗn hợp gia vị gồm đường, muối ớt được nêm vào cùng sấu rồi trộn thật đều. Chỉ khoảng nửa giờ sau, nước sấu cùng đường sẽ chảy ra, hòa quyện lại tạo thành một thứ nước màu cam ngọt ngọt, chua chua hấp dẫn. Cắn một miếng, ta có thể cảm nhận được cái sần sật ngấm đủ mọi vị chua, cay, mặn, ngọt trên đầu lưỡi. Từng quả sấu ngấm đều gia vị nhưng vẫn rất giòn và giữ được vị chua đặc trưng. Cái hương vị mê say ấy càng ăn lại càng đưa miệng. Ăn một quả rồi lại muốn ăn thêm một quả nữa. Vừa ăn vừa xuýt xoa vì cay và cũng vì chua nữa.

Nếu có ai chưa từng được thưởng thức thứ quả này thì hãy thử một lần. Chắc chắn sẽ bị nó làm cho mê muội. Cái vị chua ngọt ngấm vào vị giác khiến ta không thể quên được. Những ngày thu, được ngồi ở ven Bờ Hồ, nhâm nhi những quả sấu chín thì thật bình dị mà thân thương làm sao! Hương vị của quả sấu chín gắn liền với những con người sinh ra và lớn lên ở Hà Nội. Nó chứa đựng những kỉ niệm thuở ấu thơ, những ngày được cùng nhau nhặt quả mỗi độ thu về. Nó khiến cho người đi xa vẫn luôn nhớ về Hà Nội với những điều giản dị như thế. Vị sấu chín dịu dàng gọi mùa thu, gọi người đi xa sớm trở về.