Trong nhiều Nghị định Chính phủ cũng đã thể hiện rất rõ những ưu đãi đối với (HTX) về đất đai, đào tạo bồi dưỡng cán bộ, tín dụng, khoa học kỹ thuật… Theo ông Đào Xuân Cần - Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam (VCA), nhìn chung quy định pháp luật tương đối đầy đủ, nhưng quan trọng nhất là chưa đi “vào” được HTX:
- Ví như, Nghị quyết số 13/NQ-CP của Chính phủ về việc thực hiện một số chính sách thuế, nhằm tháo gỡ khó khăn cho tổ chức và cá nhân đã rất hiệu quả, cụ thể số doanh nghiệp (DN) quay trở lại hoạt động
đã tăng lên, nhìn chung có tác dụng tốt.
Tuy nhiên, riêng đối với HTX, thành công này cũng chỉ ở mức độ nhất định, vì số HTX có thuế thu nhập doanh nghiệp không nhiều, lợi nhuận của HTX rất nhỏ. Cá biệt, có những Cục thuế đã không vận dụng chính sách này đối với HTX, coi HTX không giống như DN. Chỉ đến khi Liên minh HTX các tỉnh, thành phố có kiến nghị thì các Cục thuế mới đi đến thống nhất HTX cũng thuộc đối tượng miễn giảm. Điều này cho thấy, nhận thức về chính sách pháp luật cũng không thống nhất trong cả nước.
 |
| Hình minh họa |
- Thời gian qua có rất nhiều DN phải tạm ngừng hoạt động hoặc tuyên bố phá sản do gặp phải khó khăn, vậy còn các HTX thì ra sao, thưa ông?
- HTX phá sản không nhiều, vì quy mô HTX nhỏ, quan hệ tín dụng không lớn, cho nên các HTX phá sản hoặc đổ vỡ không đáng kể, nhưng hoạt động thì găp khó khăn hơn, hiệu quả sản xuất kinh doanh có kém đi. DN có những điểm khác so với HTX như: tỉ lệ quan hệ với các tổ chức tín dụng lớn hơn so với vốn điều lệ, vốn chủ sở hữu; hàng hóa bị ảnh hưởng từ thị trường.
Trong khi đó, thị trường của HTX lại chính là các hộ xã viên, xã viên đồng thời là khách hàng, quan hệ thị trường cung ứng ra bên ngoài cũng hạn chế hơn DN. Tuy nhiên, những HTX dịch vụ, tiểu thủ công nghiệp… có khối lượng hàng hóa đưa ra bên ngoài thị trường lớn thì cũng bị ảnh hưởng, nhưng ít đổ vỡ hơn.
- Tính đến hết tháng 7/2012, đã có khoảng 208.250 lượt DN được gia hạn số thuế GTGT phải nộp các tháng 4,5,6/2012, với tổng số tiền thuế gia hạn gần 10.000 tỷ đồng. Theo ông, sự tác động này ảnh hưởng như thế nào đến các HTX?
- Điều này có tác động rất tốt đối với các HTX công nghiệp, dịch vụ, thủ công nghiệp có quy mô, khối lượng hàng hóa ra ngoài thị trường lớn. Ví dụ, với Saigon Coop việc giãn, miễn giảm thuế thu nhập DN có tác động rất tốt đối với Liên hiệp HTX Thương mại này, giúp cho HTX có thêm điều kiện tham gia vào chương trình bình ổn giá trên thị trường TP. HCM. Có thể năm nay Saigon Coop chỉ tăng trưởng 20%, không đạt được tốc độ tăng trưởng như kế hoạch đã đề ra, nhưng trong điều kiện khó khăn như hiện nay thì đây cũng là điều rất đáng mừng.
- Theo ông Chính phủ hay Quốc hội cần có chính sách gì để hỗ trợ riêng đối với HTX?
- Những HTX hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp, tiểu thủ công nghiệp là những người “yếu thế” như vốn ít, kinh nghiệm quản trị kinh doanh hạn chế, hiểu biết phát luật còn giới hạn… cho nên cần phải tập hợp nhau lại và có người điều hành để từng hộ gia đình, từng cá nhân tăng cao mức thu nhập hơn nữa. Quốc gia nào cũng có chính sách hỗ trợ đối với khu vực HTX, kể cả những nước phát triển.
Việt Nam có rất nhiều chính sách hỗ trợ HTX nhưng đến nay vẫn chưa “vào” với HTX. Đào tạo có nhưng phân tán, nội dung đào tạo chưa thiết thực, đào tạo cho chủ nhiệm HTX phải là những công việc hàng ngày, vì phần lớn những “ông chủ nhiệm” sống ở khu vực nông thôn, họ quan tâm đến việc lập dự án, đề án ra sao, thủ tục vay vốn tín dụng thế nào, thủ tục xin đất, giao đất gồm những gì…
Nguyễn Việt (thực hiện)
