Nhiều trẻ mơ hồ trước… nguy cơ bị lạm dụng tình dục

10001… cạm bẫy

Tình trạng hành hạ, xâm hại tình dục trẻ em ở nước ta đang ở mức báo động và ngày càng trở nên phức tạp. Ngày 27/4/2020, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về Báo cáo kết quả giám sát “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về phòng, chống xâm hại trẻ em” theo Nghị quyết số 81/2019/QH14 ngày 14/6/2019 của Quốc hội.

Báo cáo sẽ được Quốc hội thảo luận, ra Nghị quyết vào Kỳ họp thứ 9 tới đây. Đoàn giám sát của Quốc hội đã chỉ ra nhiều số liệu, nhận định cho thấy thực trạng xâm hại trẻ em đang rất đáng báo động. Theo báo cáo của Chính phủ thì giai đoạn này có 8.442 vụ xâm hại trẻ em được phát hiện, xử lý với 8.709 trẻ em bị xâm hại.

Trong đó, có 6.432 trẻ bị xâm hại tình dục; 857 trẻ bị bạo lực; 106 trẻ bị mua bán, bắt cóc, chiếm đoạt; 1.314 trẻ bị xâm hại bằng các hình thức khác. Trong đó, 2.191 trẻ bị hiếp dâm, 31 trẻ bị cưỡng dâm, 1.096 bị dâm ô, 3.114 trẻ bị giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác.

Trong các vụ xâm hại này thì phổ biến nhất, để lại hậu quả nặng nề, gây bức xúc dư luận nhất là xâm hại tình dục, chiếm 75,4% tổng số vụ xâm hại trẻ em. Nhiều địa phương, số vụ xâm hại tình dục trẻ em chiếm trên 90% như: Cần Thơ, Hậu Giang, Kiên Giang, Đồng Nai...

Vẫn theo báo cáo giám sát, gia đình vốn được xem là môi trường an toàn nhất với trẻ em, song vừa qua xảy ra nhiều vụ xâm hại trẻ em ngay tại gia đình. Nhiều địa phương, trẻ em bị xâm hại bởi chính người ruột thịt, người thân thích chiếm tỉ lệ cao như: Hà Tĩnh 67,6%, Hà Nội 51,9%, Bà Rịa - Vũng Tàu 33%...

Xâm hại trẻ em cũng không chỉ xảy ra ở những nơi vắng người qua lại, hẻo lánh, biệt lập, mà còn xảy ra tại gia đình và các khu vực công cộng, như: tại cơ sở giáo dục, trung tâm bảo trợ xã hội, nơi vui chơi của trẻ em, cầu thang máy chung cư…

Báo cáo cũng nhận định, phương thức, thủ đoạn xâm hại trẻ em ngày càng tinh vi và phức tạp hơn. Nếu trước đây, đối tượng xâm hại thường lợi dụng sự sơ hở, chủ quan của gia đình, sự non nớt của trẻ em để lừa gạt hoặc dùng vũ lực đe dọa, uy hiếp và xâm hại trẻ em, thì nay các đối tượng xâm hại còn tiếp cận, dụ dỗ, mua chuộc trẻ em; đáng lưu ý là việc lợi dụng mạng internet, mạng xã hội để tiếp cận, lừa gạt và thực hiện các hành vi xâm hại…

Theo báo cáo, các vụ xâm hại trong thời gian qua đã khiến 337 trẻ tử vong, 418 trẻ có thai do bị xâm hại tình dục, 193 trẻ bị rối loạn tâm thần; 375 trẻ bị thương tật, 180 trẻ phải bỏ học.

Trong khi đó, nhiều trường hợp trẻ em bị xâm hại nhưng chưa được phát hiện kịp thời, đầy đủ để xử lý, nhất là các hành vi bạo lực gây tổn hại về thể chất và tinh thần cho trẻ em! Đồng thời công tác theo dõi, thống kê tình hình trẻ em bị xâm hại chưa được quan tâm đúng mức dẫn đến số vụ xâm hại trẻ em được phát hiện và xử lý nêu trong các báo cáo chưa phản ánh đầy đủ tình hình thực tế.

Nhiều thanh thiếu niên ngơ ngác về xâm hại tình dục

Xâm hại tình dục ở trẻ em gây ra những tổn thương nặng nề tại bộ phận sinh dục như: Trẻ bị nhiễm trùng đường tiết niệu, chảy máu kéo dài ở bộ phận sinh dục hoặc có thể bị nhiễm các bệnh xã hội, bệnh lây truyền qua đường tình dục… những trường hợp xâm hại tình dục đi kèm với bạo lực có thể khiến trẻ tử vong.

Với các em nữ việc bị xâm hại tình dục có thể khiến các em mang thai ngoài ý muốn gây nguy hiểm cho bản thân và thai nhi vì cơ thể các em chưa phát triển hoàn chỉnh. Trẻ bị xâm hại dễ bị mặc cảm và khó hòa nhập với cộng đồng.  

Theo phân tích của các nhà chức năng, một trong những nguyên nhân dẫn đến thực trạng trẻ em bị xâm hại lại phần lớn xuất phát từ yếu tố gia đình. Thực tế hiện nay, nhiều bậc cha mẹ chưa nhận thức đầy đủ về tầm quan trọng của họ và gia đình trong bảo vệ, chăm sóc, phát triển toàn diện trẻ em.

Quy tắc 5 ngón tay.

Bản thân cha mẹ chưa dành nhiều thời gian chăm sóc, gần gũi con cái, hạn chế trong trao đổi với trẻ về các nguy cơ bị xâm hại, thiếu trách nhiệm với trẻ… do đó khi bị xâm hại tình dục đa phần các em đều có tâm lý sợ hãi, mặc cảm, tự ti, nên không dám chia sẻ, không dám tố giác kẻ phạm tội, trẻ rơi vào trạng thái hoảng sợ và cảm thấy không có lối thoát. Vì thế, sau khi bị xâm hại tình dục không ít trẻ đã rơi vào trạng thái suy sụp tinh thần, thậm chí có suy nghĩ tìm đến cái chết, kết thúc cuộc đời.

Đáng lo ngại là vậy, nhưng hiện còn rất nhiều thanh thiếu niên và trẻ em không hay biết về khái niệm và những biểu hiện của xâm hại tình dục. Nhiều thanh thiếu niên ngơ ngác khi được hỏi: “như thế nào là xâm hại tình dục?”.

Trong một cuộc tham thảo ý kiến của các bạn sinh viên có tới 80% bạn được hỏi đã trả lời là: nam giới không có nguy cơ bị xâm hại tình dục. Và họ rất chủ quan vấn đề này. Trên thực tế, cả trẻ em trai và trẻ em gái đều bị xâm hại tình dục nhưng thường gặp hơn nạn nhân là trẻ em gái. 

Trẻ em dễ trở thành nạn nhân của xâm hại tình dục, bởi vậy, vai trò bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em của gia đình là hết sức quan trọng. Các bậc cha mẹ phải tìm hiểu kiến thức và kỹ năng bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em để tạo ra sự an toàn cho con em chính mình. 

Bố mẹ không được để các con nhỏ, chưa biết bảo vệ mình ở nhà một mình, ra đường, ra chỗ vắng một mình; không được cho con tiếp xúc với những người hàng xóm, hoặc kể cả họ hàng có biểu hiện xấu, nhân cách xấu, hay uống rượu, xem phim đen, những người ở hoàn cảnh vắng vợ, độc thân, bệnh lý, hoặc những em trai đang ở tuổi dậy thì, phát dục, chưa hoàn thiện nhân cách; không để các con đi chơi, ngủ trưa, ăn mặc hớ hênh nhất là các bé đang tuổi ăn tuổi lớn, phổng phao, dễ gây tò mò, kích thích các đối tượng “bệnh hoạn”.

Bố mẹ cần dạy các con từ 4 tuổi trở lên về việc xấu, không cho làm như: “không cho ai sờ vào đây con nhé”, “không cho ai bế, ôm, hôn”, “nếu ai làm thế con thét to lên và chạy nhanh” v.v. Tâm sự để con luôn thổ lộ, “mách” những chuyện xảy ra với mình. Nói cho trẻ biết cách phản ứng xử lý với sự việc: tìm cách tránh xa, gọi người xung quanh giúp đỡ. Tốt nhất là dạy con không tiếp xúc một mình với người lạ, không đi theo họ dù vì bất cứ lý do gì.

Các bậc phụ huynh cần lưu ý những người quen biết ngắn hạn, mới xuất hiện như thợ xây nhà bên cạnh, người thuê nhà... Và cũng hết sức cẩn trọng khi trao các bé cho những người thân, vì đã có trường hợp bạn thân của chú ruột lạm dụng bé gái.

Các chuyên gia tâm lý đưa ra lời khuyên: bố mẹ cần thường xuyên quan sát, để ý các biểu hiện cơ thể và tâm lý của con mình. Trẻ bị xâm hại tình dục thường có những biểu hiện: Trẻ hay qua lại nhà của một ai đó bất thường, nhất là cùng vào những thời điểm; Trẻ giật mình vu vơ, hơi có biểu hiện “ngơ ngơ” hoặc đờ đẫn; Sợ sệt, xấu hổ khi gặp “một số” người; Đau khổ, khóc lóc, trốn tránh, nhưng lại sợ ngủ một mình, ác mộng; Cơ thể có những vết bầm tím, xây sát; Đi lại, ngồi, sinh hoạt gượng, khó khăn, đau; Có vết xây sát, sưng tấy, máu hoặc chất nhầy ở bộ phận sinh dục…