Nhiều hình thức giúp người nghèo vươn lên thoát nghèo

Nhà nước, chính quyền địa phương luôn có những chính sách, chương trình hỗ trợ, chăm lo cho người nghèo, khó khăn. Trong bối cảnh “giá cả leo thang” như hiện nay, mức sống của các hộ nghèo, cận nghèo tại đô thị chịu ảnh hưởng, tác động không nhỏ. Tuy nhiên, tiết kiệm, cố gắng vươn lên thoát nghèo mới là cách hữu hiệu nhất, hơn là chỉ trông chờ, ỷ nại vào sự hỗ trợ.

Mở rộng hình thức hỗ trợ hộ cận nghèo

Phó chủ tịch UBND phường Quang Trung (quận Hồng Bàng) Đặng Thị Kỳ Diệu cho biết: Phần lớn những hộ nghèo và cận nghèo trên địa bàn phường là người già độc thân, bệnh tật, tàn tật, hết tuổi lao động hoặc không có khả năng lao động. Có trường hợp người già, sống độc thân, nằm trong diện hộ nghèo, không có thu nhập, không có tiền mắc điện, nước, thường phải “ghé” nhờ hàng xóm. Tuy nhiên, cũng có những trường hợp như gia đình chị Trần Thị Hải, ở số 1/63 phố Phan Bội Châu có nghề thủ công truyền thống làm mũ cối, nhưng mặt hàng này bây giờ thị trường không ưa chuộng phải chuyển đổi nghề; cả hai vợ chồng không còn trẻ, rất khó tìm việc làm phù hợp. Chị bán hàng quà buổi sáng, chồng nay làm thuê việc này, mai việc khác, nguồn thu bấp bênh. Gia đình chị nằm trong diện hộ cận nghèo, nay giá cả tăng chị phải chắt chiu chi tiêu hơn, lo cho hai con ăn học luôn là ưu tiên số một. Chị Hải mong sao, nhà nước có sự hỗ trợ, nhất là mở rộng đối tượng vay vốn học sinh, sinh viên với hộ cận nghèo.

Nhiều trường hợp trông bề ngoài khá ổn định, nhưng thiếu sự trợ giúp là rơi vào hoàn cảnh nghèo khó. Đó là những trường hợp gia đình có người thân bị bệnh hiểm nghèo, chi phí chữa bệnh chiếm phần lớn thu nhập, nhiều hộ phải bán tất cả tài sản có giá trị, kể cả nhà cửa, đất đai…Trường hợp, một gia đình trên phố Hàng Kênh (quận Lê Chân) có 6 người thì cả 6 người đều mắc bệnh hiểm nghèo: ung thư, não…

Ông Trần Văn Nghĩa, Chủ tịch UBND phường Đằng Hải (quận Hải An) cho biết: trong số 112 hộ nghèo, 38 hộ cận nghèo của phường có trường hợp hộ người già có cả sào đất mặt đường, nhưng thu nhập lại chỉ trông vào trồng mấy luống rau để bán nên khá bấp bênh. Cá biệt có hộ do hoàn cảnh khó khăn, nhiều năm trước đây phải ra bờ mương dựng nhà ở tạm, khi dự án giải tỏa, thu hồi đất không được cấp đất tái định cư, phải thuê nhà ở. Theo tiêu chí bình xét, sự chênh lệch thu nhập giữa hộ nghèo, cận nghèo không nhiều. Trong khi giá cả tăng, nhiều hộ cận nghèo thực sự khó khăn, thậm chí tái nghèo, song họ khó được hưởng các dịch vụ công và các chế độ hỗ trợ.

UBMTTQ thành phố và Tập đoàn thép Việt Nhật tặng quà các hộ nghèo huyện An Lão.

Để phù hợp với từng thời kỳ, Chính phủ ban hành chuẩn nghèo mới để rà soát hộ nghèo trên toàn quốc dựa trên một loạt tiêu chí như tình trạng việc làm bấp bênh, mức chi tiêu sinh hoạt, hạn chế tiếp cận các dịch vụ công như điện, nước, y tế, giáo dục, bảo hiểm, môi trường sống kém tiện nghi và thiếu an toàn... Đó là căn cứ để thực hiện các chính sách an sinh xã hội phù hợp với diễn biến giá cả trong từng thời kỳ. Song, tiêu chí bình xét hộ nghèo luôn đi sau giá cả. Chủ tịch UBND phường Đằng Hải (quận Hải An) Trần Văn Nghĩa khẳng định, việc bình xét hộ nghèo tại địa phương được thực hiện nghiêm túc, dân chủ từ cơ sở, thẩm tra tại chỗ. Nhà nước hiện có nhiều chính sách hỗ trợ đối với hộ nghèo. Do đó, việc bình xét hộ nghèo rất quan trọng, bảo đảm việc hỗ trợ đúng đối tượng, có ý nghĩa an sinh xã hội.

Một trong những nguyên nhân khiến nhiều hộ nghèo, cận nghèo ở đô thị chưa thoát nghèo là do họ thiếu nhân lực, thiếu vốn, thiếu kinh nghiệm buôn bán nhỏ. Nắm bắt nguyên nhân, hoàn cảnh cụ thể của từng trường hợp, các cấp Hội Phụ nữ, Hội Cựu chiến binh cùng với ban, ngành, đoàn thể phường triển khai nhiều hình thức hỗ trợ gia đình hội viên nghèo, hộ có hoàn cảnh khó khăn theo phương chân: "trao cần câu, chỉ chỗ câu và hướng dẫn cách câu" giúp xóa nghèo một cách bền vững. Chị Nguyễn Thị Phú, ở ngõ 147 Đình Đông, phường Đông Hải (quận Lê Chân) có chồng và 2 con bị bệnh tâm thần, được Hội phụ nữ tín chấp cho vay vốn mua phương tiện xay thịt, làm giò, bán bánh cuốn. Bà Phạm Thị D., ở ngõ 183 Đình Đông, khi con chết để lại cho bà một khoản nợ lớn với lãi suất cao, các chủ nợ kéo đến…, Hội Phụ nữ phường vận động bà tham gia Câu lạc bộ đồng cảm, tạo điều kiện để bà được vay vốn từ nhiều nguồn khác nhau trả nợ, đồng thời tranh thủ sự ủng hộ của các ban, ngành ở phường xếp cho bà vị trí ngồi bán hàng thích hợp. Nhiều hội viên phụ nữ và người thân trong gia đình được hướng dẫn cách bán hàng ăn buổi sáng: canh bánh đa, xôi, hoặc tạo điều kiện cho họ được vay vốn mua xe máy làm xe ôm…

Bà Ngô Thị Minh Phượng, Chủ tịch Hội Phụ nữ phường Đông Hải (quận Lê Chân) cho biết: Sau khi “trao cần câu” cho hội viên nghèo, cán bộ Hội vẫn luôn bám sát tình hình, trường hợp hội viên không phù hợp với việc làm đó, Hội cùng gia đình hội viên bàn bạc tìm công việc khác phù hợp hơn. Đến nay, 80% số hộ nghèo, 100% số hộ cận nghèo của phường được vay vốn, đi đôi với việc được phổ biến kiến thức kinh doanh, hướng dẫn sử dụng đồng vốn hiệu quả, bảo toàn nguồn vốn.

Chủ đề “an sinh xã hội” được thành phố chọn, thực hiện qua nhiều năm, mang lại những hiệu quả rõ rệt, giúp các hộ nghèo bớt khó khăn, vươn lên. Sự hỗ trợ từ Nhà nước, chính quyền địa phương là cần thiết, nhưng quan trọng nhất là các hộ không thể chỉ biết trông chờ, ỷ nại mà phải biết tự vươn lên, tiết kiệm, chi tiêu hợp lý, sử dụng đồng vốn vay để thoát nghèo.

Lê Kim