Hiện TAND tỉnh Thanh Hóa đã ra quyết định thành lập Hội đồng Thi hành án nhưng chưa có kế hoạch thi hành án tử hình đối với tử tù Lê Văn Mạnh.
Trước đó, nhiều luật sư (LS) đã có đơn kiến nghị tạm hoãn thi hành án khẩn cấp lên Chủ tịch nước và các cơ quan chức năng.
Không hài lòng về luật sư chỉ định
Bản án sơ thẩm và phúc thẩm (lần 1) từng tuyên Mạnh tử hình nhưng đã bị cấp giám đốc thẩm tuyên hủy và yêu cầu xét xử lại. Tuy nhiên, khi xét xử lại lần 2, TAND tỉnh Thanh Hóa vẫn tuyên tử hình đối với Mạnh và Tòa Phúc thẩm TANDTC tại Hà Nội đã y án mặc dù tại các phiên tòa, Mạnh đều kêu oan.
Đơn kiến nghị của các LS và đơn kêu oan của bà Nguyễn Thị Việt (mẹ Mạnh) cho biết: bản thân Mạnh và gia đình chỉ tin tưởng LS Phạm Việt Hoa - người đã bào chữa cho bị án trong quá trình xét xử sơ thẩm vụ án (lần 1).
Tuy nhiên, vì lý do khách quan, LS Hoa không thể tiếp tục tham gia bào chữa cho Mạnh. Bởi vậy, TAND tỉnh Thanh Hóa đã chỉ định một LS khác tham gia bào chữa cho Mạnh ở giai đoạn sơ thẩm (lần 2). Nhưng, gia đình và bị án Mạnh cho rằng vị LS này đã không tích cực bào chữa.
Đến giai đoạn xét xử phúc thẩm, Tòa án lại tiếp tục chỉ định LS này bào chữa cho bị cáo Lê Văn Mạnh. Bị cáo Mạnh không đồng ý với quyết định này nên đã từ chối và yêu cầu để tự mình bào chữa. Nhưng yêu cầu của Mạnh đã không được Tòa án chấp nhận và LS đó vẫn tiếp tục bào chữa cho bị án tại phiên tòa phúc thẩm (lần 2).
“Việc bị án đã từ chối người bào chữa vì lý do LS không tích cực, muốn được tự bào chữa lẽ ra phải được Tòa án xem xét, tạo điều kiện để gia đình và bị án mời LS khác vì nó ảnh hưởng trực tiếp đến quyền sống của bị án, ngay cả vì điều đó mà phải hoãn phiên tòa”- LS Trần Thu Nam nêu quan điểm.
Còn theo LS Lê Văn Luân, trong các bản án sơ thẩm cũng như phúc thẩm không có chứng cứ nào khác ngoài lời nhận tội của bị cáo, mà chính bị cáo phủ nhận toàn bộ tại phiên tòa. Điều này đã vi phạm quy định tại Khoản 2 Điều 72 Bộ luật Tố tụng Hình sự (TTHS) “Không được dùng lời nhận tội của bị can, bị án làm chứng cứ duy nhất để kết tội”.
Quá trình tố tụng có minh bạch?
Được biết, bà Nguyễn Thị Việt và chị Lê Thị Nhài (chị gái của Mạnh) là những người biết rõ Mạnh có bằng chứng ngoại phạm và xác nhận Mạnh không có mặt tại hiện trường khi xảy ra vụ án. Tuy nhiên, cơ quan điều tra chỉ tiến hành lấy lời khai của chị Lê Thị Nhài mà không triệu tập bà Nguyễn Thị Việt để lấy lời khai. Việc thực nghiệm điều tra không khách quan, không phù hợp về mặt thời gian và hiện trường gây án…
Ngoài ra, trong các bản án sơ thẩm và phúc thẩm (lần 2) không hề đề cập đến những lời khai có lợi này cho bị cáo. Ngược lại, cơ quan điều tra lại lấy lời khai của em gái Mạnh – Lê Thị Lệ, sinh năm 1995 (thời điểm lấy lời khai, Lệ mới 9 tuổi).
Theo quy định tại Khoản 5 Điều 135 Bộ luật TTHS thì: “Khi lấy lời khai của người làm chứng dưới 16 tuổi phải mời cha mẹ hoặc người đại diện hợp pháp khác hoặc thầy giáo, cô giáo của người đó tham dự”. Tuy nhiên, theo gia đình bị án thì gia đình, người giám hộ của Lệ không hề được mời có mặt khi lấy lời khai của Lệ.
Theo bản án, vào lúc 17 giờ ngày 21/03/2005, cháu Hoàng Thị Loan ra bờ sông Cầu Chày thuộc địa phận xã Yên Thịnh đi vệ sinh. Đến tối, gia đình phát hiện cháu Loan mất tích liền tổ chức đi tìm nhưng không thấy. Đến 13 giờ ngày 22/03/2005, phát hiện xác nạn nhân tại bờ sông Cầu Chày thuộc xã Xuân Minh, huyện Thọ Xuân, Thanh Hóa. Cơ quan giám định pháp y kết luận cháu Loan chết do bị thắt cổ, trên người nạn nhân có dấu hiệu ngạt nước, bị hiếp dâm.
Ngày 20/04/2005, Mạnh bị bắt tại nhà theo Lệnh bắt tạm giam số 01 ngày 14/04/2005 của Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Bình Dương do hành vi cướp tài sản và bỏ trốn (không liên quan vụ án trên). Ngày 23/04/2005, Lê Văn Mạnh từ trong trại giam gửi một bức thư cho bố, có nội dung nhận tội mình là người đã hiếp, giết cháu Loan. Cơ quan Công an đã thu giữ bức thư này và tiến hành điều tra. Sau đó, CQĐT đã kết luận Lê Văn Mạnh thực hiện hành vi hiếp dâm và giết cháu Loan.
Sau khi bị cấp giám đốc thẩm trả hồ sơ yêu cầu xét xử lại, ngày 29/07/2008 TAND tỉnh Thanh Hóa xét xử sơ thẩm và ngày 25/11/2008 Tòa Phúc thẩm TANDTC tại Hà Nội đã xét xử phúc thẩm vụ án trên, tuyên y án tử hình đối với Mạnh về tội danh: “Giết người”; “Hiếp dâm trẻ em” và “Cướp tài sản”.
Ngày 14/10/2015, Chánh án TAND tỉnh Thanh Hóa ra Quyết định thi hành án số 02/QĐ – CA đối với bị án Lê Văn Mạnh.
