Cục Kiểm ngư thuộc Tổng cục Thủy sản được thành lập và đi vào hoạt động từ ngày 28/12/2012. Đến ngày 15/4/2014, lực lượng Kiểm ngư Việt Nam chính thức ra mắt tại Đà Nẵng. Sau đó, Cục Kiểm ngư được nâng địa vị pháp lý lên trực thuộc Bộ NN&PTNT, được bổ sung chức năng, nhiệm vụ quản lý nhà nước về bảo tồn, bảo vệ, phát triển nguồn lợi thủy sản và thường trực Ban Chỉ đạo Quốc gia (BCĐQG) về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không khai báo và không theo quy định (IUU).
Với vai trò là cơ quan thường trực phòng, chống IUU, 10 năm qua, Cục Kiểm ngư đã tích cực, chủ động, phối hợp với các Bộ, ngành địa phương liên quan tham mưu ban hành nhiều văn bản về chống khai thác IUU. Đặc biệt, trong năm 2023 và quý I/2024, Cục Kiểm ngư đã tham mưu, trình Thủ tướng Chính phủ ban hành “Kế hoạch hành động chống khai thác IUU, chuẩn bị làm việc với Đoàn Thanh tra của Ủy ban Châu Âu (EC) lần thứ 4…; Hiện đang tiếp tục tham mưu cho BCĐQG chỉ đạo việc triển khai Chỉ thị 32-CT/TW ngày 10/4/2024 của Ban Bí thư; trình ban hành Nghị quyết của Chính phủ thực hiện Chỉ thị 32-CT/TW; Trình BCĐQG Kế hoạch làm việc với Đoàn Thanh tra của EC lần thứ 5; Báo cáo tiến độ, làm việc với EC, quyết tâm gỡ cảnh báo “thẻ vàng” tại đợt thanh tra lần thứ 5.
Theo lãnh đạo Cục Kiểm ngư, mặc dù việc chống khai thác IUU đã đạt được nhiều kết quả cơ bản, tích cực trong thời gian vừa qua, cả về thể chế pháp luật lẫn việc triển khai trên thực địa, nhưng vẫn còn một số tồn tại, hạn chế (đặc biệt là chấm dứt tình trạng tàu cá và ngư dân ta vi phạm vùng biển nước ngoài, xử lý tình trạng mất kết nối VMS) cần có thêm thời gian và nguồn lực đầu tư để giải quyết.
“Thời gian tới, lực lượng Kiểm ngư tiếp tục thực hiện tốt nhiệm vụ tham mưu, thường trực chống khai thác IUU; xác định nhiệm vụ chống khai thác IUU là nhiệm vụ thường xuyên, liên tục, lâu dài. Trước mắt là gỡ cảnh báo “thẻ vàng” của EC để giữ uy tín, vị thế, hình ảnh đất nước trên trường quốc tế, giảm thiệt hại cho nền kinh tế!” - Phó Cục trưởng Cục Kiểm ngư Dương Văn Cường nhấn mạnh.
Tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Phùng Đức Tiến nêu rõ, lực lượng kiểm ngư đóng vai trò rất quan trọng cùng các lực lượng hải quân, cảnh sát biển, bộ đội biên phòng bảo đảm môi trường pháp lý, vùng biển an toàn của bà con ngư dân khai thác hải sản trên vùng biển Việt Nam. Lực lượng kiểm ngư cũng giữ vai trò quan trọng trong nỗ lực gỡ “thẻ vàng” IUU. “Những công việc được giao đã hoàn thành nhưng phía trước đặt ra rất nhiều vấn đề đặt ra, không chỉ xóa “thẻ vàng” mà còn phát triển ngành thủy sản theo hướng bền vững, giảm phát thải, xanh hóa, chuyển đổi số, ứng dụng khoa học công nghệ” - Thứ trưởng Tiến nhấn mạnh.
Thứ trưởng Bộ NN&PTNT lưu ý, gần 7 năm chưa gỡ được “thẻ vàng” của EC đã ảnh hưởng rất lớn tới kinh tế, vị thế quốc tế của Việt Nam. Để hội nhập sâu rộng, phát huy các hiệp ước thương mại thế hệ mới, nhất định phải gỡ được “thẻ vàng” IUU.
