Nhận diện Lâm Đồng qua chỉ số PCI
(LĐ online) - PCI là chỉ số đánh giá và xếp hạng chất lượng điều hành kinh tế của chính quyền cấp tỉnh trong việc tạo lập môi trường chính sách thuận lợi cho sự phát triển của doanh nghiệp Việt Nam. Trong bảng xếp hạng PCI 2010, Lâm Đồng đứng thứ 29 và là tỉnh thứ 4 trong danh sách 10 tỉnh có tốc độ cải thiện PCI cao nhất từ 2009-2010 (tăng 25 bậc, từ 54 lên 29) thể hiện sự chuyển biến rõ nét trong nhận thức đối với PCI của chính quyền tỉnh nhà.
(LĐ online) - PCI là chỉ số đánh giá và xếp hạng chất lượng điều hành kinh tế của chính quyền cấp tỉnh trong việc tạo lập môi trường chính sách thuận lợi cho sự phát triển của doanh nghiệp Việt Nam. Trong bảng xếp hạng PCI 2010, Lâm Đồng đứng thứ 29 và là tỉnh thứ 4 trong danh sách 10 tỉnh có tốc độ cải thiện PCI cao nhất từ 2009-2010 (tăng 25 bậc, từ 54 lên 29) thể hiện sự chuyển biến rõ nét trong nhận thức đối với PCI của chính quyền tỉnh nhà.
Chỉ số PCI Lâm Đồng 2010
Nhìn vào bảng Kết quả 9 chỉ số thành phần PCI 2009-2010 của Lâm Đồng, sẽ dễ dàng nhận thấy, hầu hết các điểm số năm 2010 đều tăng so với năm 2009 và vượt ngưỡng bình quân chung của cả nước. Chỉ duy nhất có chỉ số Chi phí gia nhập thị trường giảm. Trong đó, thành tố Thời gian đăng ký kinh doanh ở Lâm Đồng trung bình mất 14 ngày, mức bình quân chung cả nước là 10 ngày và tỉnh có số ngày đăng ký kinh doanh ngắn nhất là 7 ngày (Quảng Trị, Bình Định, Phú Yên, Sóc Trăng, Đồng Tháp, Vĩnh Long, Kon Tum, Lai Châu, Lào Cai); thời gian đăng ký kinh doanh bổ sung của Lâm Đồng trung bình là 10 ngày, nhưng mức bình quân chung là 7 ngày và nhiều tỉnh chỉ mất có 3 ngày (Lào Cai, Lai Châu, Ninh Bình, Sóc Trăng, Phú Yên, Bình Định, Quảng Trị), đặc biệt ở Trà Vinh chỉ mất trung bình 2,5 ngày. So với các tỉnh Tây Nguyên, Lâm Đồng chỉ đứng trên Đăk Nông về chỉ số này.
Nhưng, Lâm Đồng lại đứng đầu 5 tỉnh Tây Nguyên về hai chỉ tiêu Tính minh bạch và tiếp cận thông tin và Chi phí thời gian để thực hiện các quy định của Nhà nước; và đứng thứ 2 sau Kon Tum về hai chỉ tiêu Chi phí không chính thức và Tiếp cận đất đai và sự ổn định trong sử dụng đất. Cũng từ bảng Kết quả 9 chỉ số thành phần PCI 2009-2010 của Lâm Đồng, thì năm 2010, Lâm Đồng có sự bứt phá về chỉ tiêu Đào tạo lao động với 73,53% doanh nghiệp được khảo sát hài lòng với chất lượng lao động. Đây là chỉ tiêu mà hầu như tỉnh nào cũng có điểm số tăng tốt chứng tỏ công tác đào tạo tay nghề cho lao động Việt Nam đang ngày càng bài bản.
Cải thiện thứ hạng PCI chính là nâng cao năng lực cạnh tranh
PCI được sử dụng như một công cụ quan trọng để đo lường và đánh giá công tác quản lý và điều hành kinh tế của các tỉnh, thành phố Việt Nam trên các lĩnh vực có ảnh hưởng lớn đến sự phát triển của khu vực kinh tế dân doanh. Từ năm 2005 đến nay, qua 6 lần khảo sát, nhiều chỉ tiêu thành phần không còn phù hợp đã được lược bỏ và bổ sung thêm những chỉ tiêu cần thiết khác, nên bảng xếp hạng PCI được đánh giá là ngày càng phản ánh rõ nét môi trường kinh doanh của các địa phương. Cùng với bảng xếp hạng cạnh tranh toàn cầu, bảng xếp hạng PCI đã được các nhà đầu tư và các doanh nghiệp "để mắt" và tham khảo, nên thứ hạng của các tỉnh không chỉ có tác dụng để chính quyền tỉnh đó "soi" lại mình mà còn là "thước đo" để các nhà đầu tư nước ngoài đầu tư vào VN.
Trong khuôn khổ cuộc điều tra PCI 2010, bên cạnh điều tra các doanh nghiệp tư nhân trong nước, VCCI và Dự án Sáng kiến Cạnh tranh Việt Nam (USAID/VNCI) đã tổ chức cuộc điều tra các doanh nghiệp nước ngoài (FDI) đang hoạt động tại Việt Nam. Kết quả cuộc điều tra 1.155 doanh nghiệp FDI đến từ 47 quốc gia tại các tỉnh, thành phố ở Việt Nam, ngoài cung cấp “bức tranh” tương đối đầy đủ về thực trạng các doanh nghiệp FDI đang hoạt động tại Việt Nam, còn cho biết động lực nào khiến các doanh nghiệp FDI này chọn Việt Nam và tỉnh, thành phố làm địa điểm đầu tư; đánh giá cảm nhận của khối doanh nghiệp này đối với môi trường kinh doanh so với các doanh nghiệp trong nước…
Nét nổi bật qua điều tra PCI 2010 là môi trường kinh doanh cấp tỉnh thể hiện sự thay đổi tích cực trên lĩnh vực đào tạo lao động và dịch vụ hỗ trợ doanh nghiệp. Một số lĩnh vực có chuyển biến tốt dù chưa thật rõ nét là tính năng động và tiên phong của lãnh đạo tỉnh và chi phí không chính thức. Nhưng cũng có điểm đáng lo ngại ở chi phí gia nhập thị trường, tiếp cận đất đai, thiết chế pháp lý, tính minh bạch và chi phí thời gian. Điều này cho thấy gánh nặng chi phí trong việc tuân thủ các quy định của doanh nghiệp có xu hướng tăng lên và việc cải thiện tính minh bạch của môi trường kinh doanh sẽ góp phần giảm chi phí và rủi ro kinh doanh cho doanh nghiệp.
Chỉ số PCI không nhằm mục tiêu nghiên cứu khoa học đơn thuần, hay để biểu dương những tỉnh xếp hạng cao, hoặc phê bình những tỉnh xếp hạng thấp. Thay vào đó, chỉ số PCI cố gắng cung cấp những thông tin hữu ích cho lãnh đạo các tỉnh, thành phố, giúp họ xác định được lĩnh vực cẩn phải khắc phục và cách thức cải cách để điều hành kinh tế hiệu quả nhất. Kể từ khi công bố năm 2005, kết quả PCI đã góp phần thúc đẩy các địa phương nỗ lực thực hiện cải cách thủ tục hành chính. Hơn 40 tỉnh thành đã tổ chức hội thảo “chẩn đoán”, tăng cường đối thoại công – tư về các vấn đề chính, nhằm cải thiện năng lực điều hành, góp phần thúc đẩy các hoạt động quản lý điều hành của tỉnh đối với khu vực kinh tế dân doanh.
Các chuyên gia đã ví PCI giống như một cái nhiệt kế được thả vào bầu không khí, nhiệt độ môi trường như thế nào nó sẽ hiện lên như vậy. Điều quan trọng là các địa phương phải nhìn vào chiếc nhiệt kế đó để có những thay đổi "nhiệt độ" môi trường kinh doanh thích hợp. Ví dụ: Lào Cai – từ chỗ chưa được xếp hạng năm 2005, trở thành một thành viên trong nhóm các tỉnh, thành phố đứng đầu do có những nỗ lực vượt bậc trong cải cách thủ tục hành chính. Ngay năm đầu tiên được khảo sát, tỉnh đã gộp 3 thủ tục: đăng ký kinh doanh, khắc dấu, cấp mã số thuế vào một đầu mối và có trang web thật sự “sống”. Việc Lào Cai liên tục đứng trong top 10 tỉnh đứng đầu bảng xếp hạng PCI và luôn đạt thứ hạng rất cao trong hai năm gần đây (2009 xếp thứ 3 và 2010 thứ 2) thể hiện sự ổn định tốt trong môi trường kinh doanh dù chỉ là một tỉnh miền núi.
Hay, Bình Dương là tỉnh có 5 năm liền đứng ở vị trí nhất, nhì bảng xếp hạng, nhưng năm nay xuống tới vị trí thứ 5, không phải do môi trường kinh doanh có sự trì trệ mà chính là do những tỉnh khác có những thay đổi rất tốt, vượt lên ở các chỉ số gia nhập thị trường và dịch vụ hỗ trợ danh nghiệp, như Đà Nẵng, Lào Cai. Còn Hà Nội, tụt hạng liên tục hai năm liền 2009-2010 một phần được cho là do quá trình sáp nhập với HàTây – một địa phương có xếp hạng PCI thấp và chưa có nỗ lực cải thiện đáng kể.
Ông Đậu Anh Tuấn – Phó trưởng ban pháp chế VCCI cho biết: Nhìn tổng thể, cả doanh nghiệp và chính quyền các địa phương đều cùng chung một cảm nhận về sự cần thiết và tính hữu ích của PCI. Chỉ số PCI được các tỉnh quan tâm, đánh giá cao và chuyển biến tích cực sau từng năm. Nhiều tỉnh cho biết, qua công cụ này, lãnh đạo tỉnh có được sự phản ánh khách quan từ cộng đồng doanh nghiệp để nhận rõ được những điểm mạnh và điểm yếu trong môi trường kinh doanh của tỉnh, tạo sức ép và động lực cho bộ máy chính quyền các cấp trong tỉnh tiến hành những cải cách để cải thiện hơn nữa môi trường kinh doanh.
Từ chỗ coi nhẹ vai trò của PCI những năm đầu, đến nay các địa phương đã coi PCI là một công cụ để điều chỉnh, sửa đổi và cải thiện công tác hành chính, điều hành của các cấp chính quyền. Việc cải thiện các chỉ số PCI đã tạo nên một không khí thi đua ngay trong từng địa phương, cũng như với các địa phương khác. Bên cạnh đó, việc gắn kết các hoạt động chỉ số PCI với chương trình Đề án 30 về cải cách thủ tục hành chính (CCTTHC) của Chính phủ. Báo cáo PCI những năm tới dự kiến sẽ đề cập nhiều hơn về tình hình CCTTHC, cảm nhận về CCTTHC tại các địa phương trong cả nước. Bộ chỉ số PCI được cân nhắc để đưa thêm các chỉ số liên quan đến TTHC nhằm đánh giá được tiến trình cải cách thủ tục hành chính của VN.
Chỉ số PCI Lâm Đồng 2010
 |
Nhưng, Lâm Đồng lại đứng đầu 5 tỉnh Tây Nguyên về hai chỉ tiêu Tính minh bạch và tiếp cận thông tin và Chi phí thời gian để thực hiện các quy định của Nhà nước; và đứng thứ 2 sau Kon Tum về hai chỉ tiêu Chi phí không chính thức và Tiếp cận đất đai và sự ổn định trong sử dụng đất. Cũng từ bảng Kết quả 9 chỉ số thành phần PCI 2009-2010 của Lâm Đồng, thì năm 2010, Lâm Đồng có sự bứt phá về chỉ tiêu Đào tạo lao động với 73,53% doanh nghiệp được khảo sát hài lòng với chất lượng lao động. Đây là chỉ tiêu mà hầu như tỉnh nào cũng có điểm số tăng tốt chứng tỏ công tác đào tạo tay nghề cho lao động Việt Nam đang ngày càng bài bản.
Cải thiện thứ hạng PCI chính là nâng cao năng lực cạnh tranh
PCI được sử dụng như một công cụ quan trọng để đo lường và đánh giá công tác quản lý và điều hành kinh tế của các tỉnh, thành phố Việt Nam trên các lĩnh vực có ảnh hưởng lớn đến sự phát triển của khu vực kinh tế dân doanh. Từ năm 2005 đến nay, qua 6 lần khảo sát, nhiều chỉ tiêu thành phần không còn phù hợp đã được lược bỏ và bổ sung thêm những chỉ tiêu cần thiết khác, nên bảng xếp hạng PCI được đánh giá là ngày càng phản ánh rõ nét môi trường kinh doanh của các địa phương. Cùng với bảng xếp hạng cạnh tranh toàn cầu, bảng xếp hạng PCI đã được các nhà đầu tư và các doanh nghiệp "để mắt" và tham khảo, nên thứ hạng của các tỉnh không chỉ có tác dụng để chính quyền tỉnh đó "soi" lại mình mà còn là "thước đo" để các nhà đầu tư nước ngoài đầu tư vào VN.
Trong khuôn khổ cuộc điều tra PCI 2010, bên cạnh điều tra các doanh nghiệp tư nhân trong nước, VCCI và Dự án Sáng kiến Cạnh tranh Việt Nam (USAID/VNCI) đã tổ chức cuộc điều tra các doanh nghiệp nước ngoài (FDI) đang hoạt động tại Việt Nam. Kết quả cuộc điều tra 1.155 doanh nghiệp FDI đến từ 47 quốc gia tại các tỉnh, thành phố ở Việt Nam, ngoài cung cấp “bức tranh” tương đối đầy đủ về thực trạng các doanh nghiệp FDI đang hoạt động tại Việt Nam, còn cho biết động lực nào khiến các doanh nghiệp FDI này chọn Việt Nam và tỉnh, thành phố làm địa điểm đầu tư; đánh giá cảm nhận của khối doanh nghiệp này đối với môi trường kinh doanh so với các doanh nghiệp trong nước…
Nét nổi bật qua điều tra PCI 2010 là môi trường kinh doanh cấp tỉnh thể hiện sự thay đổi tích cực trên lĩnh vực đào tạo lao động và dịch vụ hỗ trợ doanh nghiệp. Một số lĩnh vực có chuyển biến tốt dù chưa thật rõ nét là tính năng động và tiên phong của lãnh đạo tỉnh và chi phí không chính thức. Nhưng cũng có điểm đáng lo ngại ở chi phí gia nhập thị trường, tiếp cận đất đai, thiết chế pháp lý, tính minh bạch và chi phí thời gian. Điều này cho thấy gánh nặng chi phí trong việc tuân thủ các quy định của doanh nghiệp có xu hướng tăng lên và việc cải thiện tính minh bạch của môi trường kinh doanh sẽ góp phần giảm chi phí và rủi ro kinh doanh cho doanh nghiệp.
Chỉ số PCI không nhằm mục tiêu nghiên cứu khoa học đơn thuần, hay để biểu dương những tỉnh xếp hạng cao, hoặc phê bình những tỉnh xếp hạng thấp. Thay vào đó, chỉ số PCI cố gắng cung cấp những thông tin hữu ích cho lãnh đạo các tỉnh, thành phố, giúp họ xác định được lĩnh vực cẩn phải khắc phục và cách thức cải cách để điều hành kinh tế hiệu quả nhất. Kể từ khi công bố năm 2005, kết quả PCI đã góp phần thúc đẩy các địa phương nỗ lực thực hiện cải cách thủ tục hành chính. Hơn 40 tỉnh thành đã tổ chức hội thảo “chẩn đoán”, tăng cường đối thoại công – tư về các vấn đề chính, nhằm cải thiện năng lực điều hành, góp phần thúc đẩy các hoạt động quản lý điều hành của tỉnh đối với khu vực kinh tế dân doanh.
Các chuyên gia đã ví PCI giống như một cái nhiệt kế được thả vào bầu không khí, nhiệt độ môi trường như thế nào nó sẽ hiện lên như vậy. Điều quan trọng là các địa phương phải nhìn vào chiếc nhiệt kế đó để có những thay đổi "nhiệt độ" môi trường kinh doanh thích hợp. Ví dụ: Lào Cai – từ chỗ chưa được xếp hạng năm 2005, trở thành một thành viên trong nhóm các tỉnh, thành phố đứng đầu do có những nỗ lực vượt bậc trong cải cách thủ tục hành chính. Ngay năm đầu tiên được khảo sát, tỉnh đã gộp 3 thủ tục: đăng ký kinh doanh, khắc dấu, cấp mã số thuế vào một đầu mối và có trang web thật sự “sống”. Việc Lào Cai liên tục đứng trong top 10 tỉnh đứng đầu bảng xếp hạng PCI và luôn đạt thứ hạng rất cao trong hai năm gần đây (2009 xếp thứ 3 và 2010 thứ 2) thể hiện sự ổn định tốt trong môi trường kinh doanh dù chỉ là một tỉnh miền núi.
Hay, Bình Dương là tỉnh có 5 năm liền đứng ở vị trí nhất, nhì bảng xếp hạng, nhưng năm nay xuống tới vị trí thứ 5, không phải do môi trường kinh doanh có sự trì trệ mà chính là do những tỉnh khác có những thay đổi rất tốt, vượt lên ở các chỉ số gia nhập thị trường và dịch vụ hỗ trợ danh nghiệp, như Đà Nẵng, Lào Cai. Còn Hà Nội, tụt hạng liên tục hai năm liền 2009-2010 một phần được cho là do quá trình sáp nhập với HàTây – một địa phương có xếp hạng PCI thấp và chưa có nỗ lực cải thiện đáng kể.
Ông Đậu Anh Tuấn – Phó trưởng ban pháp chế VCCI cho biết: Nhìn tổng thể, cả doanh nghiệp và chính quyền các địa phương đều cùng chung một cảm nhận về sự cần thiết và tính hữu ích của PCI. Chỉ số PCI được các tỉnh quan tâm, đánh giá cao và chuyển biến tích cực sau từng năm. Nhiều tỉnh cho biết, qua công cụ này, lãnh đạo tỉnh có được sự phản ánh khách quan từ cộng đồng doanh nghiệp để nhận rõ được những điểm mạnh và điểm yếu trong môi trường kinh doanh của tỉnh, tạo sức ép và động lực cho bộ máy chính quyền các cấp trong tỉnh tiến hành những cải cách để cải thiện hơn nữa môi trường kinh doanh.
Từ chỗ coi nhẹ vai trò của PCI những năm đầu, đến nay các địa phương đã coi PCI là một công cụ để điều chỉnh, sửa đổi và cải thiện công tác hành chính, điều hành của các cấp chính quyền. Việc cải thiện các chỉ số PCI đã tạo nên một không khí thi đua ngay trong từng địa phương, cũng như với các địa phương khác. Bên cạnh đó, việc gắn kết các hoạt động chỉ số PCI với chương trình Đề án 30 về cải cách thủ tục hành chính (CCTTHC) của Chính phủ. Báo cáo PCI những năm tới dự kiến sẽ đề cập nhiều hơn về tình hình CCTTHC, cảm nhận về CCTTHC tại các địa phương trong cả nước. Bộ chỉ số PCI được cân nhắc để đưa thêm các chỉ số liên quan đến TTHC nhằm đánh giá được tiến trình cải cách thủ tục hành chính của VN.
Lê Hoa