Nhà ở xã hội: Từ chính sách đến thực thi

Luật Nhà ở (sửa đổi) được Quốc hội (QH) khóa XV thông qua ngày 27/11/2023. Chương VI của Luật đã quy định đồng bộ các cơ chế để phát triển nhà ở xã hội (NƠXH), trước hết là nhằm thực hiện Chương trình phát triển tối thiểu 1 triệu căn NƠXH trong giai đoạn 2021 - 2030 với nhiều chính sách nổi bật.

Tại Tọa đàm, các đại biểu đã tập trung thảo luận các quy định mới về NƠXH trong Luật Nhà ở (sửa đổi); đánh giá các tác động của những quy định mới này đến chủ trương phát triển nhà ở cho người dân của Đảng và Nhà nước ta, đặc biệt là nhà ở cho người thu nhập thấp và người nghèo.

Ông Hà Quang Hưng - Phó Cục trưởng Cục Quản lý nhà và Thị trường bất động sản, Bộ Xây dựng cho biết, Luật Nhà ở (sửa đổi) đã bổ sung thêm một số hình thức phát triển NƠXH. Về quỹ đất để phát triển NƠXH, Luật quy định rõ UBND cấp tỉnh phải bố trí đủ quỹ đất dành để phát triển NƠXH theo chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở cấp tỉnh đã được phê duyệt.

Đặc biệt, Luật Nhà ở (sửa đổi) sẽ tác động sâu rộng nhất đến đối tượng và điều kiện thụ hưởng chính sách về NƠXH. Theo đó, Luật đã mở rộng, bổ sung thêm 3 đối tượng được thụ hưởng chính sách về NƠXH, trong đó đối tượng hộ nghèo, hộ cận nghèo ở khu vực nông thôn và hộ nghèo, hộ cận nghèo ở khu vực thường xuyên bị thiên tai ở vùng nông thôn có thể được mua, thuê mua NƠXH. “Quy định như vậy sẽ tác động đến nguồn cầu NƠXH và từ đó tác động đến nguồn cung”, ông Hưng nói.

Về điều kiện được hưởng chính sách về NƠXH, để mua, thuê mua NƠXH, nhóm đối tượng thụ hưởng được cắt bớt điều kiện về cư trú, chỉ còn điều kiện về diện tích nhà ở và điều kiện về thu nhập. Ngoài ra, Luật cũng đã có các quy định về ưu đãi chủ đầu tư dự án đầu tư xây dựng NƠXH cùng các quy định nhằm khắc phục những bất cập về giá bán, giá thuê NƠXH trước đây.

Theo ông Hưng, quy định ưu đãi như vậy chưa hẳn đã đáp ứng được kỳ vọng của các chủ đầu tư, các doanh nghiệp nhưng cũng phản ánh đúng thực chất và về mặt nguyên tắc có cao hơn so với quy định hiện hành. Qua đó, khuyến khích, thu hút chủ đầu tư tham gia xây dựng nhiều NƠXH hơn so với giai đoạn trước đây.

Đánh giá cao chất lượng của Luật Nhà ở (sửa đổi), ông Phan Đức Hiếu - Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội nhấn mạnh, với các quy định tại Luật Đất đai (sửa đổi), Luật Nhà ở (sửa đổi), gần như sẽ bảo đảm quỹ đất để phát triển NƠXH. Ông Phan Đức Hiếu cho rằng, những quy định phù hợp với thực tiễn, đồng bộ với hệ thống pháp luật của Luật sẽ thúc đẩy quá trình thực hiện chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước trong việc phát triển nhà ở cho người dân.

Tổng Biên tập Báo Đại biểu nhân dân Phạm Thị Thanh Huyền đánh giá cao việc Luật quy định cho phép các tổ chức tín dụng do Nhà nước chỉ định được cho vay ưu đãi với các đối tượng được mua, thuê mua NƠXH. “Luật cũng quy định đối tượng thuê NƠXH không phải đáp ứng điều kiện về nhà ở và thu nhập, như vậy rất hợp tình, hợp lý với người lao động”, bà Huyền nói.

Luật Nhà ở (sửa đổi) có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2025. Tại Tọa đàm, các đại biểu kỳ vọng các cơ quan liên quan sẽ đẩy nhanh tiến độ xây dựng các văn bản hướng dẫn, bảo đảm chất lượng, khả thi để trên cơ sở đó, Chính phủ sẽ trình QH cho phép thi hành Luật Nhà ở (sửa đổi) từ tháng 7/2024, cùng với Luật Đất đai (sửa đổi) và Luật Kinh doanh nhà ở (sửa đổi). Từ đó, sớm đưa những chính sách tốt đẹp về nhà ở nói chung và NƠXH nói riêng đi vào cuộc sống.