Như PLVN đã phản ánh trong số báo trước, khu đất công 11,1 ngàn m2 tại 414 đường Nơ Trang Long (quận Bình Thạnh, TP HCM) vị trí đắc địa 3 mặt tiền; bị Cty Song Thanh (nay của bà Trần Uyên Phương, cổ đông nắm giữ gần 30% vốn góp Cty TNHH TM – DV Tân Hiệp Phát (THP)) “ôm” từ 2009 tới nay rồi bỏ hoang. Thế nhưng, trước sai phạm phải thu hồi đất, TP HCM vẫn bỏ qua.
Vì sao TP chấp nhận cả đề nghị thiếu thuyết phục của Song Thanh?
Hơn nửa năm sau UBND TP, lần thứ hai công nhận Song Thanh làm chủ đầu tư cao ốc 414, ngày 3/4/2015, Sở Quy hoạch – Kiến trúc cấp Giấy phép quy hoạch số 40/GPQH cho dự án.
Ngày 12/8/2015, lần thứ ba, Phó Chủ tịch UBND TP Nguyễn Hữu Tín (nay là phạm nhân trong nhiều vụ án sai phạm quản lý, sử dụng đất tại TP - NV), ký Quyết định 3948/QĐ-UBND chấp thuận đầu tư dự án 414 do Song Thanh làm chủ đầu tư; quy mô 24 tầng, 1022 người, 380 căn hộ, tổng mức đầu tư 998 tỷ, tiến độ tháng 8/2018 hoàn thành.
Bất thường đầu tiên, trong các văn bản chấp thuận đầu tư dự án, thường có thời hạn, tiến độ thực hiện dự án. Nhưng trong Quyết định 3948 không ghi các nội dung này.
Ít ngày sau, 9/12/2015, vẫn ông Tín ký Quyết định 6556/QĐ-UBND, thu hồi khu đất Sơn Bạch Tuyết sử dụng, giao Song Thanh đầu tư dự án 414, “thời hạn 50 năm, người mua nhà ở gắn liền với QSDĐ được SDĐ ổn định lâu dài”.
Hai ngày sau, Sở TN&MT đã có phiếu chuyển thông tin địa chính xác định nghĩa vụ tài chính khu đất. Song Thanh bất ngờ có văn bản xin gia hạn. Rồi tháng 4/2016, Song Thanh có văn bản đề nghị TP tạm ngưng việc xác định giá đất, lý do “Sơn Bạch Tuyết chưa bàn giao khu đất”.
Lý do trên là thiếu thuyết phục, không phù hợp pháp luật, vì UBND TP đã có quyết định thu hồi đất giao Song Thanh. Phải chăng nguyên nhân thực sự là cuộc “hôn phối” giữa các bên cho ra đời “đứa con” dự án 414 chỉ nhằm mục đích chuyển nhượng dự án bán lấy tiền và thời điểm đó đã có sự “rạn nứt” giữa các bên hôn phối?
Còn lý do khác, là cùng thời điểm đó, ngày 2/11/2016, sau khi nhận định “việc khai thác, huy động nguồn lực từ tài sản công hiệu quả chưa cao; nhiều trường hợp thất thoát, lãng phí, nhất là với đất đai, trụ sở làm việc”, Thủ tướng ra Chỉ thị 31/CT-TTg, yêu cầu các địa phương “xử lý dứt điểm các vi phạm, tồn tại phát hiện qua sắp xếp tài sản nhà đất; xử lý trách nhiệm tổ chức, cá nhân để xảy ra vi phạm”; “khẩn trương sửa đổi, hoàn thiện cơ chế sắp xếp lại nhà, đất thuộc sở hữu nhà nước, cơ chế tài chính phục vụ di dời các cơ sở gây ô nhiễm môi trường”.
Ngày 29/11/2016, Văn phòng Chính phủ (VPCP) ra Công văn 10285/VPCP-ĐMDN, yêu cầu các địa phương “rà soát việc SDĐ của các DN cổ phần hóa (CPH), trường hợp DN chuyển mục đích SDĐ thì bán đấu giá QSDĐ”.
Phải chăng vì các đối tượng nhận thấy sắp “có biến” nên dự án mới “nín thở”?
 |
Khu đất công nhiều năm nay là “trụ sở” Cty Song Thanh, bị các đối tượng THP sử dụng làm “bình phong”, đi thực hiện các vi phạm khác như đấu giá kiểu “quân xanh, quân đỏ”. |
TP HCM đã thực hiện chỉ đạo của VPCP ra sao?
Thực hiện chỉ đạo của VPCP, TP HCM rà soát việc SDĐ của các DN CPH, trong đó có dự án 414. Ngày 10/7/2017, theo Văn bản 10066/SXD-PTĐT của Sở Xây dựng, dự án 414 “đang thực hiện nghĩa vụ tài chính về đất”, nghĩa là chưa nộp tiền chuyển mục đích SDĐ.
Tới lúc này, khu đất công đã bị bỏ hoang 10 năm. Sau khi được ra quyết định giao đất 1,5 năm, Song Thanh vẫn không thực hiện thủ tục, không nộp tiền chuyển mục đích SDĐ. Theo khoản 1 Điều 64 Luật Đất đai 2013: “Đất được Nhà nước giao, cho thuê thực hiện dự án đầu tư mà không được sử dụng trong 12 tháng liên tục”, phải thu hồi.
Tới lúc này, tất cả quyết định công nhận chủ đầu tư, giấy phép quy hoạch của dự án 414 cũng đều đã hết hiệu lực.
Thế nhưng, Sở Xây dựng vẫn “đề xuất UBND TP báo cáo kiến nghị Thủ tướng cho phép Song Thanh tiếp tục thực hiện các thủ tục đầu tư”.
Sau khi cơ quan chức năng TP HCM lờ đi các sai phạm nghiêm trọng tại dự án 414, Sơn Bạch Tuyết - R.E.E chào bán cổ phần (CP) Cty Song Thanh, chủ đầu tư dự án 414.
 |
| Một trong hàng trăm văn bản của UBND TP HCM và cơ quan chức năng TP liên quan Dự án 414. |
Theo biên bản họp Đại hội đồng cổ đông (ĐHĐCĐ) ngày 16/4/2018, ba cổ đông mới của Song Thanh là bà Trần Uyên Phương, sở hữu 20,168 triệu CP Cty (99,99% vốn điều lệ); Cty TNHH Xây dựng & Quản lý Tài sản TARRYD do ông Vũ Anh Tuấn đại diện, sở hữu 1000 CP (0,005% vốn điều lệ); Cty TNHH Đầu tư & Phát triển OKY SAIGON do ông Nguyễn Quốc Việt đại diện, sở hữu 1000 CP (0,005% vốn điều lệ).
Tại “cuộc họp”, các cổ đông còn thống nhất ông Lê Công Sương (SN 1987) làm Giám đốc, người đại diện Song Thanh.
Sự thật thì chủ sở hữu Cty TARRYD chính là bà Phương. Cty OKY SAIGON cũng có các cổ đông là các Cty bà Phương góp vốn. Ông Tuấn là Trưởng phòng Ngân quỹ THP, cấp dưới bà Phương. Ông Việt, nhân viên bà Phương. Ông Sương cũng là nhân viên bà Phương tại THP, còn làm Giám đốc, người đại diện nhiều Cty khác do bà Phương làm chủ sở hữu hoặc góp vốn. Ông Sương đã nghỉ việc, đang bị Bộ Công an mời làm việc điều tra trong vụ lừa đảo chiếm đoạt tài sản liên quan ông Trần Quí Thanh, hai con gái Trần Ngọc Bích, Trần Uyên Phương… mà C01 đã khởi tố vụ án.
Nhiều ý kiến cũng cho rằng trong sự việc khu đất 414, cơ quan chức năng cũng cần xem xét dấu hiệu tội hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản, khi bên mua CP Song Thanh tự ý cho người phá nhà xưởng là tài sản Nhà nước trên khu đất 414; và xem xét các đối tượng về tội vi phạm các quy định về sử dụng đất đai, khi đã “ôm” đất công giá trị cao rồi bỏ hoang nhiều năm trời.
Theo điều tra của PLVN, sau khi mua Cty Song Thanh, bên mua cho người phá dỡ toàn bộ nhà xưởng cũ của Sơn Bạch Tuyết trên khu đất. Từ sau thời điểm mua Song Thanh, THP “lấn sân” sang bất động sản, liên tiếp vướng tố tụng, bị Cty Kim Oanh Đồng Nai và ông Trần Phước Lộc (ngụ quận Bình Tân) tố cho vay tiền nhưng bắt ký hợp đồng giả cách “chuyển nhượng” để chiếm đoạt các dự án, nhà đất tại Đồng Nai, TP HCM; vướng nghi án chuyển mục đích SDĐ sai quy định tại danh thắng Núi Nhỏ (Vũng Tàu)…
Cũng từ khi mua Cty Song Thanh, người trong THP đã lợi dụng pháp nhân Song Thanh để làm “quân xanh, quân đỏ” đi đấu giá đất. Trong vụ ông Thanh, bà Phương, Bích, Võ Thị Khánh Chi, ông Nguyễn Thành Đạt… bị Công an Bà Rịa – Vũng Tàu kết luận thông đồng dìm giá khi đấu giá khu đất 8ha tại Côn Đảo; bà Chi và ông Đạt thực tế là làm cho THP, nhưng trên giấy tờ là làm cho Song Thanh, được Cty Song Thanh đóng BHXH...
Người tính không bằng… Quốc hội tính
Thế nhưng, người tính không bằng… Quốc hội tính. Hai tháng sau khi người THP mua Cty Song Thanh, Quốc hội ra Nghị quyết 60/2018/QH14, nêu rõ “công tác quản lý tài chính trong quá trình CPH, xác định giá trị DN còn bất cập và có một số vi phạm, nhất là xác định giá trị quyền SDĐ”. Quốc hội yêu cầu “quản lý chặt chẽ, tăng cường giám sát, thanh kiểm tra việc SDĐ của DN sau CPH”, “tăng cường thanh kiểm tra, giám sát kịp thời phát hiện vi phạm và có biện pháp xử lý, khắc phục”.
Chính phủ lập tức ban hành Nghị quyết 73/NQ-CP chương trình hành động triển khai Nghị quyết 60.
Tại TP HCM, hàng loạt sai phạm trong quản lý sử dụng đất công đã được Bộ Công an vào cuộc phát giác. Nguyễn Hữu Tín, Nguyễn Thành Tài, Đào Anh Kiệt và hàng loạt cán bộ phải lãnh án vì đã có các sai phạm khi tham mưu chỉ đạo sắp xếp nhà đất công sai quy định. Tuy nhiên, đứng ở góc độ báo chí, dấu hiệu sai phạm của các ông Tín, Tài, Kiệt và các đối tượng tại khu đất 414, đến nay mới bị PLVN phát hiện.
Dự án 414 hiện trong tình trạng “đầu Ngô, mình Sở”. TP HCM đã thu hồi đất của Sơn Bạch Tuyết giao Song Thanh; nhưng Song Thanh chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính nên Sơn Bạch Tuyết vẫn đứng tên thuê, trả tiền thuê hàng năm (số tiền thuê khu đất năm 2016 Sơn Bạch Tuyết phải nộp là 1,85 tỷ đồng). “Oái oăm” hơn nữa ở chỗ Sơn Bạch Tuyết đã bán toàn bộ CP trong Song Thanh cho người trong THP.
Một LS thuộc Đoàn LS TP HCM nhận xét: “Dự án 414 là điển hình cho tệ trạng sắp xếp xử lý lại tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí mà Chỉ thị 31/CT-TTg đã chỉ ra. Theo Quyết định 09 của Thủ tướng, thì khu đất này phải thu hồi bán đấu giá. Giá thị trường một số khu đất mặt tiền Nơ Trang Long hiện có giá 110 – 150 triệu đồng/m2. Trường hợp TP HCM cấp “sổ đỏ” khu đất cho Song Thanh theo Quyết định 6556/QĐ-UBND hồi năm 2015, thì Nhà nước thất thoát hàng ngàn tỷ đồng”.
Tuy nhiên, áp dụng đúng quy định pháp luật, thì khu đất 414 vẫn đang đứng tên Nhà nước. Thực tế các quyết định của dự án cao ốc 414 đã hết hạn, hết hiệu lực; nên Cty Song Thanh trên giấy tờ vẫn tồn tại, nhưng không có nghĩa dự án 414 vẫn tiếp tục thực hiện, không có nghĩa khu đất trên là của Song Thanh.
Một LS thuộc Đoàn LS TP HCM nhận xét: “Trong số các dự án liên quan đất công có dấu hiệu sai phạm tại TP HCM, đây là một trong những trường hợp dễ xử lý nhất, vì đã quá đủ điều kiện để thu hồi đất, thu hồi dự án và tài sản Nhà nước chưa bị các đối tượng “tiêu hóa” kịp”.
Dư luận đề nghị các cơ quan Trung ương cần lập tức vào cuộc kiểm tra điều tra sự việc, thu hồi khu đất công giá trị rất cao về cho Nhà nước, xử lý đúng quy định pháp luật với những đối tượng sai phạm.
Ở thời điểm 2011, TP HCM áp dụng Quyết định 86 của Thủ tướng với khu đất, là có phù hợp pháp luật hay không? Ngoài việc vi phạm tại dự án 414, người trong Tân Hiệp Phát và Tân Hiệp Phát còn có vi phạm tương tự với những khu “đất vàng” nào khác? PLVN sẽ tiếp tục cập nhật thông tin.
Bất chấp quy định về nhà ở xã hội
Trước đó, trong Văn bản 1354/UBND-QLĐT ngày 24/7/2014, UBND quận Bình Thạnh đề nghị, theo luật, thực hiện dự án này, Song Thanh phải dành 10% căn hộ làm nhà ở xã hội phục vụ cán bộ công chức quận, hoặc chuyển thành tiền đầu tư công cộng; và đóng góp cho quận số tiền đầu tư công cộng tương ứng số dân tăng thêm. Nhưng Quyết định 3948 của UBND TP vẫn ghi dự án “không có nghĩa vụ đóng góp của chủ đầu tư với Nhà nước, địa phương”; chỉ “bán 38 căn hộ tái định cư”.
