Tờ Guardian ngày 14/4 dẫn thông tin một bài báo công bố trên tạp chí Science cho biết, nghiên cứu khoa học kết luận rằng việc phong tỏa một lần sẽ không đủ để đưa đại dịch Covid-19 vào tầm kiểm soát và các đỉnh thứ cấp có thể lớn hơn mức hiện tại.
Một kịch bản dự đoán sự hồi sinh của đại dịch có thể xảy ra trong tương lai đến năm 2025 nếu không có vắc-xin hoặc điều trị hiệu quả.
Marc Lipsitch, giáo sư dịch tễ học tại Đại học Harvard và đồng tác giả của nghiên cứu, cho biết: Bệnh dịch lây lan khi có hai điều: người nhiễm bệnh và người dễ mắc bệnh. Điều đấy chỉ không xảy tra trừ khi có một số lượng miễn dịch lớn hơn rất nhiều so với nhận biết của chúng ta về phần lớn dân số vẫn còn dễ mắc bệnh.
“Dự đoán về sự kết thúc của đại dịch vào mùa hè (năm 2020) không phù hợp với những gì chúng ta biết về sự lây lan của bệnh dịch” – ông nói.
Trong các cuộc họp giao ban hàng ngày, chính phủ Anh đã không vạch ra các kế hoạch vượt quá các hạn chế hiện tại, nhưng bài báo mới nhất bổ sung cho sự đồng thuận khoa học rằng khoảng cách vật lý có thể được yêu cầu lâu hơn đáng kể để giữ số lượng ca bệnh trong khả năng chăm sóc của bệnh viện.
Các bài báo được công bố bởi nhóm cố vấn khoa học của chính phủ cho các trường hợp khẩn cấp (Sage) vào tháng 3 cho thấy, Vương quốc Anh sẽ cần phải xen kẽ giữa các giai đoạn của các biện pháp giãn cách xã hội nghiêm ngặt và ít nghiêm ngặt hơn trong một năm để có cơ hội hợp lý trong việc giữ số lượng các trường hợp chăm sóc đặc biệt phù hợp với năng lực của hệ thống y tế..
Viễn cảnh về giãn cách không liên tục đặt ra những câu hỏi khó về hướng dẫn nào sẽ được đưa ra cho các nhóm có nguy cơ cao, bao gồm những người trên 70 tuổi và những người có hệ thống miễn dịch bị tổn thương?
Có thể điều chỉnh các biện pháp xa cách định kỳ trong khi duy trì các trường hợp trong một số lượng mà các dịch vụ y tế có thể đối phó, nhưng nguy cơ sức khỏe nghiêm trọng đe dọa bị nhiễm bệnh đối với một số người sẽ vẫn tồn tại như vậy cho đến khi có vắc-xin hoặc phương pháp điều trị hiệu quả cao.
Theo các bài báo trên Science, các phương pháp điều trị mới, vắc-xin hoặc tăng năng lực chăm sóc đặc biệt quan trọng có thể làm giảm nhu cầu về giãn cách vật lý nghiêm ngặt. Tuy nhiên, trong trường hợp không có những điều này, sự giám sát và khoảng cách không liên tục có thể cần được duy trì vào năm 2022, các tác giả kết luận.
Tổng số ca mắc bệnh trong 5 năm tới, và mức độ xa cách cần thiết, được xác định phụ thuộc rất nhiều vào mức độ dịch bệnh hiện tại và liệu tất cả những người bị nhiễm có được miễn dịch hay không, trong bao lâu. Các tác giả cảnh báo rằng đây là những ẩn số lớn và không thể dự đoán chính xác về dài hạn.
Nếu khả năng miễn dịch là vĩnh viễn, Covid-19 có thể biến mất trong 5 năm hoặc hơn sau lần bùng phát đầu tiên, bài báo cho biết. Nếu mọi người có miễn dịch trong khoảng 1 năm, như đã thấy đối với một số loại virus corona lưu hành khác, một chu kỳ bùng phát hàng năm sẽ là kết quả rất có thể xảy ra.
Được yêu cầu suy đoán về những kịch bản nào có khả năng xảy ra hơn, ông Lipsitch nói: Những dự đoán hợp lý là có thể có sự bảo vệ một phần trong gần 1 năm. Về lâu dài, có thể là một vài năm được bảo vệ tốt. Nó thực sự phụ thuộc vào thời điểm này.
Tuy nhiên, trong tất cả các kịch bản được xem xét, các mô hình nhận thấy rằng việc phong tỏa một lần sẽ dẫn đến sự hồi sinh sau khi các hạn chế được dỡ bỏ.
Các khảo sát huyết thanh học, đánh giá tỷ lệ dân số mang kháng thể bảo vệ, sẽ rất quan trọng để xác định liệu mọi người có miễn dịch lâu dài hay không.
Các nhóm khác đã tìm thấy bằng chứng cho thấy phản ứng miễn dịch khác nhau ở mọi người, với những người chỉ bị nhẹ hoặc không có triệu chứng cho thấy phản ứng yếu hơn nhiều.
Giáo sư Marion Koopmans, Trưởng Khoa virus học tại Trung tâm Y tế Đại học Erasmus ở Rotterdam, thuộc nhóm nghiên cứu đang nghiên cứu phản ứng kháng thể của những người bị nhiễm bệnh, cho biết bảo vệ hoàn toàn và vĩnh viễn sẽ là bất thường đối với virus đường hô hấp.
“Những gì bạn mong đợi sẽ thấy - hy vọng sẽ thấy - là những người đã từng mắc bệnh này một lần, bệnh sẽ nhẹ hơn”, cô nói trước khi bài báo mới nhất được phát hành.
Mark Woolhouse, Giáo sư dịch tễ bệnh truyền nhiễm tại Đại học Edinburgh, cho biết: Đây là một nghiên cứu xuất sắc sử dụng các mô hình toán học để khám phá động lực học của Covid-19 trong một vài năm, trái ngược với các nghiên cứu được công bố trước đây tập trung vào những tuần hoặc tháng tới.
Một điều quan trọng là phải nhận ra rằng đó là một mô hình, nó phù hợp với dữ liệu hiện tại nhưng dù sao cũng dựa trên một loạt các giả định - ví dụ về khả năng miễn dịch thu được - vẫn chưa được xác nhận. Do đó, nghiên cứu nên được coi là đề xuất các kịch bản có thể xảy ra thay vì đưa ra dự đoán chắc chắn.
