Cấp sổ đỏ, rồi lập biên bản tạm giữ, thu hồi
Theo trình bày, năm 1981, mẹ của ông bà khai hoang, lập vườn trên thửa đất tại thôn Hà Lộc. Đến năm 1989, cụ làm ngôi nhà nhỏ để ở, thờ cúng người chồng liệt sĩ.
Khoảng 1990 - 1991, sau thời gian đi làm ăn xa, ông San từ Bình Thuận về sống với mẹ, khai hoang mở rộng diện tích đất, xây nhà bên cạnh nhà mẹ. Năm 2001, ông San gộp đất của mình và của mẹ rồi kê khai làm thủ tục. Hồ sơ cho thấy ông San có giấy xác nhận của hàng chục người tại địa phương với nội dung: “Xác nhận ông San đã về ở tại địa phương vào tháng 6/1991”.
Từ căn cứ này, UBND xã trình UBND huyện ra Quyết định 123/2003/QĐ-UB ngày 17/1/2003 cấp sổ đỏ cho ông San thửa đất 54, tờ bản đồ 21 diện tích 5.282m2 (gồm 200m2 đất ở, còn lại đất vườn).
Tuy nhiên, sổ đỏ ông San giữ chưa lâu thì bị UBND xã tạm giữ, lý do ghi trong biên bản “mốc thời gian sử dụng đất không đúng với thực tế (theo đơn kiến nghị của người dân thôn Hà Lộc). Việc này đã gây dư luận bất bình trong quần chúng Nhân dân, đặc biệt là Nhân dân thôn Hà Lộc”. Ngày 25/8/2003, UBND huyện ra Quyết định 1657/2003/QĐ-UB thu hồi sổ đỏ của ông San.
Một trong những căn cứ để địa phương thu hồi sổ đỏ đã cấp cho ông San, là “biên bản xác minh hộ khẩu tại Công an huyện Gio Linh, hộ ông San chuyển khẩu từ tỉnh Bình Thuận chuyển về nhập thường trú tại xã Gio Hải (nay là thị trấn Cửa Việt - NV) vào ngày 3/12/1995”.
Về phía ông San, cho rằng thực tế từ năm 1991 ông đã về quê sống, nhưng sơ suất không đăng ký nhân khẩu, mãi đến 1995 mới đăng ký nhập khẩu. Tuy nhiên, địa phương vẫn chỉ căn cứ vào mốc thời gian ông San đi đăng ký thường trú để nhận định “xét thấy việc kê khai trong đơn xin đăng ký QSDĐ của ông San là không đúng với thực tế. Việc này chứng minh ông San không thành thật trong việc kê khai”.
Ông San nêu ý kiến: “Tôi cho rằng địa phương đã ra quyết định thu hồi sổ đỏ của gia đình tôi thiếu căn cứ, chưa công bằng, chưa dân chủ. Ví dụ như khi xét cấp sổ đỏ thì tổ chức họp dân lấy ý kiến 2 - 3 lần; nhưng khi thu hồi sổ đỏ của tôi thì không thông qua họp dân để xác định chính xác. Trong biên bản tạm giữ sổ đỏ cũng chỉ ghi vì lý do tôi bị tố cáo “theo đơn kiến nghị của người dân thôn Hà Lộc” là rất mơ hồ, chung chung”.
UBND tỉnh nhiều lần có chỉ đạo
 |
Bà Bi bên căn nhà mẹ mình tạo lập từ những năm 1989. (Ảnh: Quỳnh Nga) |
Cho rằng việc huyện ra quyết định thu hồi sổ đỏ vì cho rằng ông “không thành thật trong việc kê khai” là trái luật, ảnh hưởng quyền lợi hợp pháp của mình, ông San khiếu nại, rồi khởi kiện hành chính, đề nghị hủy quyết định thu hồi, trả lại sổ đỏ đã cấp cho ông. Tháng 1/2004, TAND huyện xử sơ thẩm, bác yêu cầu của ông. Tháng 3/2004, TAND tỉnh xử phúc thẩm, giữ nguyên quyết định của cấp sơ thẩm. Ông San sau đó lặn lội ra Hà Nội tới TAND tối cao đề nghị kháng nghị giám đốc thẩm vụ án và được hướng dẫn liên hệ TAND cấp cao tại Đà Nẵng để giải quyết. Tuy nhiên, đề nghị của ông San đến nay vẫn chưa được xem xét.
Trong lúc khiếu nại về việc thu hồi sổ đỏ chưa chấm dứt, thì ngày 19/8/2005, UBND huyện ra Quyết định 2217/QĐ-UBND thu hồi đất tại xã Gio Hải xây dựng cơ sở hạ tầng kĩ thuật Khu Dịch vụ - Du lịch Cửa Việt. Theo đó, ông San bị thu hồi toàn bộ đất vườn với diện tích 5.082m2, chỉ còn 200m2 đất. Thực tế, dự án đã “treo” đến nay 19 năm chưa thực hiện và ông San đang sử dụng đất nhưng không có sổ đỏ.
Cho rằng địa phương thu hồi sổ đỏ của mình chỉ xuất phát từ một tố cáo mơ hồ và dựa vào căn cứ chưa thuyết phục, nên từ đó đến nay, ông San lặn lội đi nhiều nơi gửi đơn. Tháng 1/2007, Ủy ban Kinh tế & Ngân sách Quốc hội khóa XI có Văn bản 3231/UBKTNS-DN gửi UBND tỉnh, đề nghị giải quyết sự việc và báo cáo kết quả. Tháng 1/2009, UBND tỉnh có Văn bản 41/UBND-NC gửi Chủ tịch UBND huyện, Thanh tra tỉnh, cho biết nội dung ông San khiếu nại đã được UBND tỉnh chỉ đạo huyện giải quyết từ tháng 1/2007, nhưng đến 2009 (nghĩa là 2 năm sau - NV) mà huyện vẫn chưa có báo cáo kết quả giải quyết. Năm 2010, 2011, UBND tỉnh cũng liên tiếp có Văn bản 1495/UBND-NC, 1884/UBND-NN giao UBND huyện “báo cáo kết quả giải quyết vụ việc”.
Về phía đại diện UBND thị trấn Cửa Việt, trả lời PLVN, cho biết trước đây “Phòng Nông nghiệp Địa chính (nay là Phòng TN&MT - NV) yêu cầu ông San đến các cơ quan để (được) hướng dẫn lập lại hồ sơ cấp lại sổ đỏ. Tuy nhiên, từ đó đến nay ông San không thực hiện”.
Về phía ông San, cho rằng do ông không gian dối từ khi kê khai QSDĐ, thực hiện đúng và đầy đủ trình tự, thủ tục; sổ đỏ năm 2003 cấp cho ông là chính xác; nên ông đề nghị cơ quan chức năng hủy quyết định thu hồi, trả lại sổ đỏ đã cấp cho ông.
Luật sư Nguyễn Ngọc Trâm (Đoàn Luật sư TP HCM) đánh giá, với sự việc này, có căn cứ để giám đốc thẩm bản án. Ông San cần liên hệ VKSND cấp cao, TAND cấp cao tại Đà Nẵng để đề nghị xem xét lại bản án.
