Nguy cơ tiềm ẩn từ các thiết bị ...

Chưa bao giờ các lái xe có nhiều thứ ở trong xe thu hút sự chú ý như hiện nay, khiến mắt họ sao nhãng việc nhìn đường và tay rời khỏi vô lăng khi đang chạy xe.

Nói chuyện điện thoại và nhắn tin khi đang gửi xe là những việc bị cấm tại nhiều bang của Mỹ. Tuy nhiên hiện các nhà sản xuất ô tô vẫn muốn phát triển và cho ra đời những mẫu xe giống như một phòng khách di động trên đường. Họ đang nỗ lực để biến những sản phẩm xe hơi của mình thành một ngôi nhà tiện nghi với hệ thống thông tin và giải trí hiện đại nhất.

Một số lái xe trang bị cho chiếc xe của mình hệ thống định vị vệ tinh, đầu DVD và thậm chí cả máy in, bàn phím máy vi tính.

Thượng nghị sỹ New York – ông Carl L. Marcellino khi đi taxi đã tận mắt chứng kiến lái xe vừa điều khiển xe vừa theo dõi trận đấu đấm bốc trên màn hình tivi gắn tại táp lô điều khiển. Và ông đã đề nghị bang thông qua đạo luật cấm tất cả các thiết bị hiển thị được bố trí trong tầm nhìn của lái xe. Ông phát biểu “Tôi có thể hiểu được việc bố trí màn hình ở dãy ghế phía sau nhưng việc đặt màn hình ở phía trước cho lái xe xem là điều không thể chấp nhận. Ngoài việc tập trung điều khiển xe, lái xe không nên làm bất kỳ việc gì khác”. New York đã ban hành luật cấm đặt TV ở dãy ghế phía trước của xe.

Người lái xe luôn bị cuốn vào những việc tiềm ẩn nguy cơ cao như ăn bánh sandwich, tranh luận với người bạn đời của mình, trang điểm hay nghiên cứu bản đồ khi đang lái xe. Theo ước tính, 80% các vụ tai nạn xe hơi và 65% các tình huống nguy hiểm trên đường đều bắt nguồn từ sự phân tán tập trung của lái xe. Nhiều vụ tai nạn nghiêm trọng xảy ra do nguyên nhân này chính là lời cảnh báo đối với các nhà sản xuất xe hơi và cả các lái xe. Có thể kể đến vụ tai nạn dẫn tới cái chết của 5 cô gái tuổi teen khi lái xe về nhà ở New York trong kỳ nghỉ. Cảnh sát đã điều tra và phát hiện ra nguyên nhân dẫn tới tai nạn này là do một cô gái vừa lái xe vừa gửi tin nhắn trên điện thoại. Số lượng ngày càng tăng của những vụ tai nạn từ nguyên nhân này đã khiến các nhà nghiên cứu về các thiết bị đảm bảo an toàn cho ô tô phải ớn lạnh. Ông Clarence M. Ditlow – Giám đốc điều hành Trung tâm An toàn ô tô có trụ sở tại Washington nhấn mạnh “Nếu chúng ta không hành động, chúng ta sẽ phải đối mặt với khả năng nguyên nhân này sẽ là “đối thủ cạnh tranh” với việc lái xe khi say rượu trong việc dẫn đầu nhóm nguy cơ cao đối với các lái xe.

Các nhà sản xuất ô tô không phản ứng với luật cấm sử dụng điện thoại cầm tay khi đang lái xe bởi họ đang đẩy mạnh việc trang bị hệ thống điều khiển rảnh tay và thiết bị vệ tinh tích hợp truyền tải thông tin cho các mẫu xe mới của mình. Các hãng xe hơi cho biết họ đang đáp ứng nhu cầu của khách hàng, đó là chưa kể tới những tiện ích mà các thiết bị này mang lại. Họ muốn sản xuất ra những ngôi nhà tiện nghi di động. Ông Robert L. Nardelli - Chủ tịch Chrysler khẳng định “Ngày nay một chiếc ô tô phải trở thành phòng riêng mà bạn yêu thích nhất. Mỗi chiếc xe phải mang lại cho bạn cảm giác yên tĩnh và sự thoải mái. Thứ đến mới là việc chở bạn từ điểm A đến điểm B”. Lời phát biểu trên đã khiến bà Anne T. McCartt – Phó chủ tịch phụ trách Nghiên cứu của Học viện Bảo hiểm về An toàn trên đường cao tốc không biết phải đối đáp ra sao ngoài việc nêu ra những bằng chứng về nguy cơ do các thiết bị điện tử gây mất tập trung cho lái xe.

Kết quả cuộc nghiên cứu từ 100 chiếc xe trong 42.000 giờ lưu thông trên đường với camera và bộ cảm biến giám sát bên trong xe cho thấy sự sao lãng của lái xe do thực hiện một việc khác chính là nguyên nhân chủ yếu dẫn tới các tai nạn xe hơi. “Thủ phạm chính” là các thiết bị không dây cầm tay kết hợp với việc lái xe bấm số gọi điện hoặc nhắn tin. Bất kỳ việc gì khiến mắt của lái xe sao lãng việc quan sát đường trong 2 giây cũng có thể gây tai nạn. Các thiết bị khác có thể gây mất tập trung cho các lái xe bao gồm cả các hệ thống hướng dẫn lái xe tới trạm xăng gần nhất, rẻ nhất; và hệ thống stereo kết nối với máy MP3 bỏ túi.

Một số hãng xe hơi nhạy bén đã tuyên bố họ đang tập trung vào các tính năng an toàn cho lái xe và giới thiệu các hệ thống rảnh tay và công nghệ kích hoạt bằng giọng nói. Ví dụ điển hình là hệ thống Sync của Ford cho phép lái xe có thể quay số điện thoại bằng giọng nói, nhận tin nhắn được chuyển sang dạng tiếng và điều khiển máy nghe nhạc bằng giọng nói. Hãng này hy vọng sẽ cung cấp một triệu xe được trang bị hệ thống này vào năm 2009. Theo phản hồi của các khách hàng đã sử dụng hệ thống này, họ rất hài lòng và tập trung hơn vào việc lái xe mà không phải nhìn bàn phím để bấm đúng số cần gọi. Các hãng xe hơi đang tiếp tục trang bị cho những mẫu xe của mình thêm nhiều thiết bị điện tử mới. Tại triển lãm ô tô Chicago tuần trước, hãng Ford đã giới thiệu một mẫu pick up với máy vi tính kết nối Internet. Mới đây, General Motors đã trình làng táp lô điều khiển mới với màn hình cảm ứng thay thế  cho loại truyền thống.

Một số nhà nghiên cứu an toàn đang lo ngại rằng các nghiên cứu về sự an toàn và hành vi của lái xe sẽ luôn lạc hậu so với các công nghệ mới. Dường như thế giới đang chuyển động quá nhanh đến mức chúng ta không kịp nhận thức được các tác động tới sự an toàn cho tới khi vấn đề bắt đầu trở nên nghiêm trọng.

Ngay cả khi lái xe cố gắng tập trung vào việc điều khiển xe và quan sát đường đi thì họ vẫn phải chịu sức ép từ các thiết bị điện tử. Sức ép này đến từ các hành khách trên xe khi họ tranh nhau để xem được chương trình họ ưa thích trên màn hình DVD gắn ở dãy ghế sau. Các nhà thiết kế của xe S.U.V. đã đưa ra một biện pháp để giải phóng cho các lái xe khỏi sức ép này. Đó là một nút bấm đơn giản cho phép lái xe ngay lập tức tắt tất cả các thiết bị giải trí điện tử trên xe, kết thúc sự tranh cãi của các hành khách và trả lại cho lái xe không gian tĩnh lặng để tập trung vào việc đảm bảo an toàn cho chuyến đi. 

Ông Bruce Campbell – Phó Tổng Giám đốc của Nissan Design America cho rằng chúng ta mới chỉ đang bàn xem như thế nào là đủ trong khi việc cần làm bây giờ là khẳng định rằng “không còn thời gian để bàn nữa, chúng ta không cần thêm thiết bị giải trí nào trong xe hơi nữa”. 

Các nghiên cứu sâu hơn về những ảnh hưởng của các thiết bị điện tử tới sự tập trung của lái xe đang được tiến hành. Nhóm Virginia Tech đang thực hiện một cuộc nghiên cứu kéo dài 3 năm theo dõi hành vi của 2.500 lái xe trên khắp nước Mỹ. Kết quả nghiên cứu này sẽ được công bố vào năm 2011.

• L.D.P