Ngoài tuyến Trung Lương - Mỹ Thuận đã có từ lâu, hiện đang quá tải; thì các tuyến Cao Bồ - Mai Sơn, Cam Lộ - La Sơn, La Sơn - Túy Loan đều mới đưa vào vận hành, chưa thu phí và rất ít xe qua lại nếu so với các tuyến cao tốc “đắt khách” khác.
Còn một lưu ý nữa, là cao tốc Cam Lộ - La Sơn và La Sơn - Túy Loan được nghiên cứu từ năm 2012 và trong bối cảnh ngân sách nhà nước hạn chế nên giai đoạn đầu chỉ được bố trí 2 làn xe, nghĩa là chỉ rộng ngang ngửa quốc lộ bình thường.
Đánh giá về việc một số cao tốc vừa hoàn thành đã lại tiếp tục phải mở rộng, một chuyên gia trong lĩnh vực giao thông nên quan điểm đồng cảm với thực tế “cái khó bó cái khôn”; do dự báo lưu lượng xe thấp và thiếu vốn ngân sách nên một số dự án cao tốc phân kỳ giai đoạn đầu 2 làn xe hoặc 4 làn hạn chế. Tuy nhiên, hệ lụy là càng đầu tư phân kỳ thì càng tốn kém và không bảo đảm tiêu chuẩn cao tốc.
Một chuyên gia kinh tế thì cho rằng, các đoạn cao tốc mới khai thác, chưa hết thời gian bảo hành đã phải chuẩn bị mở rộng cho thấy tầm nhìn của các đơn vị lập và thẩm định dự án còn hạn chế. Khi các tuyến cao tốc đầu tư phân kỳ sẽ bộc lộ nhiều bất cập, như thiếu làn dừng khẩn cấp gây mất an toàn giao thông và phải mở rộng sớm. Do vậy, chúng ta cần coi đây là bài học, phân bổ nguồn lực đầu tư công vào dự án thật sự cấp thiết, không đầu tư dàn trải.
Để không tái diễn tình trạng cao tốc vừa khai thác đã mở rộng, nhiều ý kiến cho rằng, ngân sách nhà nước dành để làm hoàn chỉnh các tuyến đường lưu lượng thấp, thay vì phải phân kỳ đầu tư. Ví dụ, đoạn Trung Lương - Mỹ Thuận, Cao Bồ - Mai Sơn có thể huy động PPP vì đây là các tuyến có lưu lượng phương tiện lớn, khả năng thu hồi vốn tốt. Để đồng bộ các tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017 - 2020 với 4 làn xe ở cả hai phía Bắc và Nam, thì 2 đoạn cao tốc qua miền Trung này cần được mở rộng lên 4 làn xe để không tạo thành “nút cổ chai” theo hình thức đầu tư công.
Phương thức PPP có lợi thế là với các dự án mà các nhà đầu tư giai đoạn 1 và giai đoạn 2 tổ chức thu phí chung trên tuyến đường, sẽ không phát sinh chi phí bù doanh thu theo hợp đồng dự án. Phương thức này sẽ giảm phần vốn nhà nước, đáp ứng tiến độ khai thác sớm, giảm chi phí từ ngân sách cho duy tu công trình. Phương thức đầu tư công cũng có nhiều mặt tích cực không kém, khi công trình được thực hiện rất nhanh, không cần nhiều sự tính toán thương lượng giữa nhà đầu tư và cơ quan thẩm quyền. Điều quan trọng là địa phương, Bộ GTVT, nhà đầu tư cần tính toán cân nhắc phương án nào là tối ưu nhất với từng dự án cụ thể; để trình lên cơ quan Trung ương quyết định; với mục đích quan trọng nhất là dự án phải hiệu quả, tiết kiệm, góp phần phát huy các tiềm năng kinh tế - xã hội một cách tốt nhất.
