40 năm qua, bước chân của Cựu chiến binh Mai Xuân Lụa (thương binh 3/4, trú tại phường Hương Chữ - thị xã Hương Trà) vẫn bền bỉ qua nhiều vùng đất - nơi từng là chiến địa ác liệt để tìm hài cốt của đồng đội. Dù nhiều nơi vẫn là rừng núi hoang vu hay đã thành đường sá, cầu cống hay đất ở ven đô thì cũng không ngăn bước được người Cựu chiến binh hơn 70 tuổi này.
Ông Mai Xuân Lụa cho hay: “Tôi tham gia cách mạng năm 1968. Chúng tôi từng dẫn anh em bộ đội đi đánh địch hoặc tham gia tiếp tế lương thực, làm công tác cơ sở. Quá trình chiến đấu, chúng tôi biết một số anh em đã hy sinh nên sau khi hòa bình lập lại thì cố gắng đi tìm kiếm, đưa các anh về nghĩa trang liệt sĩ”.
Cách đây 3 năm, tại một khu đất tại đường Kim Trà (Phường Tứ Hạ, thị xã Hương Trà), ông Mai Xuân Lụa đã tìm ra hài cốt liệt sĩ Trần Văn Bòng (quê Đô Lương, Nghệ An).
Nhớ lại sự kiện này, ông Lụa cho biết: khu vực này có một giao thông hào, nơi các chiến sĩ của ta tập kết để đánh vào đồn Tứ Hạ thuộc Trung đoàn 3 của địch. Rất nhiều chiến sĩ ta đã hy sinh ở đây. Nhưng không chỉ dựa vào trí nhớ, tôi còn tìm được các anh do có cả linh tính. Các anh đã ngã xuống vì độc lập, tự do cho đất nước nên chúng tôi luôn có tâm niệm, khi đã biết ở đâu thì chúng tôi đến đó để tìm kiếm, sớm đưa các anh về với gia đình”.
Đa số các liệt sĩ còn nằm lại ở chiến trường vùng ven phía Bắc thành phố Huế này đều hy sinh trong chiến dịch Mậu Thân 1968. Là tiểu đội trưởng du kích dân quân xã ở thời điểm đó, ông Lụa nhớ rất nhiều các địa điểm hy sinh của bộ đội quanh cứ điểm An Hòa và đồn Hương Chữ.
 |
| Cựu chiến binh Mai Xuân Lụa ấp ủ kế hoạch vào những vùng rừng xa xôi phía Tây Bắc Hương Trà để tìm hài cốt đồng đội. |
Nỗi ám ảnh khôn nguôi về việc đồng đội phải nằm nơi đồng không mông quạnh cứ thôi thúc ông Lụa lên đường. Từ những năm 1980 đến nay, ông đã tìm được hơn 120 hài cốt liệt sĩ (quê quán ở Nam Định, Gia Lai, Hưng Yên, Nghệ An, Thanh Hóa, Hà Tĩnh). Đặc biệt nhất là lần tìm kiếm kéo dài suốt hai năm để xác định được 16 bộ hài cốt chiến sĩ đặc công tại một ruộng lúa ở Hương Trà.
Trung tá Hồ Đắc Quốc - Chỉ huy trưởng Ban Chỉ huy quân sự thị xã Hương Trà - đánh giá: “Đồng chí Mai Xuân Lụa rất tích cực trong việc tìm kiếm và tri ân đồng đội, đồng chí của mình, đặc biệt là tại các vị trí như Khe Trái, Khe Rờn, Khe Mè Tré…”.
Còn ông Hoàng Tú Nam - Phó trưởng Phòng Lao động - Thương binh - Xã hội thị xã Hương Trà - thì cho biết: “Thương binh, cựu chiến binh Mai Xuân Lụa rất tâm huyết trong công tác tìm kiếm mộ liệt sĩ. Dù người hy sinh là đồng đội cùng đơn vị hay khác đơn vị thì ông cũng tham gia tìm kiếm hài cốt với tất cả trách nhiệm của mình”.
Trong thời gian tới, người thương binh, cựu chiến binh hơn 50 năm tuổi Đảng Mai Xuân Lụa lại lên kế hoạch vào những vùng rừng xa xôi phía Tây Bắc Hương Trà vì nơi ấy vẫn còn nhiều đồng đội của ông chưa trở về.
