Người thầy đáng kính ấy tên là Lê Văn Nam, 60 tuổi, ở phường Phú Đông (TP Tuy Hòa, Phú Yên). Bị liệt hai chân khi mới năm tuổi. Năm 14 tuổi lại mồ côi cha, thầy bắt đầu sự nghiệp gieo chữ khi vừa bước vào tuổi 19. Và cái lớp học tình thương ấy của thầy Nam duy trì từ đó đến nay.
Xóm Rớ là làng chài nghèo ven biển ở phường Phú Đông với nhiều ngôi nhà lụp xụp, xiêu vẹo. Cuộc sống người dân phụ thuộc vào những chuyến đi biển bấp bênh. Trước kia ngư dân ai cũng sinh nhiều con, đặc biệt là con trai, để có người đi biển. Gánh nặng đông con, ăn còn không đủ, nên chẳng ai dám mơ đến việc cho con đi học. Do đó những đứa trẻ xóm Rớ đa phần đều chẳng học hành đến nơi đến chốn.
Cuộc đời của thầy Nam đầy bất hạnh. Lên 5 tuổi bị sốt dẫn đến bại liệt hai chân. Không vì thế mà cậu bé chùn bước, dù tật nguyền nhưng vẫn đam mê với con chữ, cắp sách lết tới trường. Đến năm 14 tuổi, chàng thiếu niên phải bỏ giấc mơ học lên cao vì ba mất, thế nhưng vẫn đau đáu chuyện con chữ. Đời mình đã thế, chẳng lẽ đời lũ trẻ cũng như vậy sao?
Sau bao lần trăn trở, năm 1979, khi mới 19 tuổi, chàng trai mở lớp dạy chữ cho những trẻ em nghèo. “Thời đó, ngư dân những làng chài ven biển miền Trung, trong đó có xóm Rớ này, ít ai quan tâm đến chuyện học hành. Nhìn cảnh bọn nhóc suốt ngày lang thang vơ vẩn ngoài bãi, tôi rất xót xa nên quyết tâm đem cái vốn chữ ít ỏi của mình để truyền dạy cho chúng”, thầy Nam hồi ức.
Lớp học của thầy Nam tạm bợ trong căn nhà tranh. Chiếc bảng là tấm ván do hàng xóm cho, còn bàn ghế thì xin gỗ vụn từ những chiếc thuyền đã hỏng về làm. Giáo án thầy Nam dạy do thầy tự tìm tòi và đúc kết. “Học phí” ở lớp học đặc biệt này thì tùy tâm phụ huynh, đa phần đều miễn phí, bởi hầu như ai cũng nghèo. Sau mỗi chuyến đi biển, bà con ngư dân lại mang đến cho thầy con cá, bó rau, củ sắn. Vậy là đủ. Hoặc cũng có người góp công vào việc tu sửa lớp học sau mỗi trận bão.
Ở lớp học của mình, thầy Nam không chỉ dạy chữ mà còn tâm sự, chia sẻ với các em về những câu chuyện trong vùng quê nghèo khó của mình, về cuộc sống cơ cực của ngư dân, mong các em chăm chỉ học hành. Nhờ vậy, các em nhỏ đều thích thú đến lớp và siêng năng học tập.
Chị Nguyễn Thị Lan, một phụ huynh ở xóm Rớ, nói: “Thầy Nam dạy rất hay. Con tôi mới bốn tuổi nhưng đã có thể đọc chữ và biết làm toán cộng trừ. Anh nó cũng từng học thầy Nam, khi lên lớp Một học rất tốt, được các thầy cô ở trường tiểu học đánh giá cao”.
Năm gần 30 tuổi, thầy nên duyên với một phụ nữ cùng xóm và sinh được 3 người con. Thời gian cứ thế trôi qua, thầy Nam miệt mài đứng lớp hơn 40 năm nay, hết lớp này đến lớp khác, danh sách học trò của thầy cứ tăng theo thời gian. “Số lượng bây giờ gần 100 em, tôi phải chia ra làm hai buổi dạy sáng và chiều. Không chỉ những em ở phường Phú Đông mà còn có những em ở các phường lân cận được phụ huynh đưa đến học”, thầy chia sẻ.
 |
| Thầy Nam khiêm tốn: “Tôi có học qua trường lớp sư phạm nào đâu người dân ở đây thương tôi nên họ gọi tôi là thầy” |
Hơn 40 năm gieo những con chữ đầu đời cho trẻ nghèo làng biển, bản thân thầy giáo Nam cũng không nhớ mình đã dạy cho bao nhiêu học trò. Thầy chia sẻ: “Dù không được học sư phạm, không như một người thầy đúng nghĩa, nhưng cứ đến ngày 20/11 hay lễ, tết nhiều em thường đến thăm tôi. Có những em nay đã là giám đốc, kỹ sư… Đó là niềm an ủi và khích lệ lớn trong cuộc đời “gõ đầu trẻ” của tôi”.
Không ít học trò của thầy Nam giờ đã thành tài và cái ơn thầy Nam trong họ vẫn chưa bao giờ phai nhạt. Anh Nguyễn Nguyễn Thành Thuật (một du học sinh Nhật) nói: “Có được những gì hôm nay, tôi không quên ơn thầy. Không chỉ là người thầy đầu tiên, thầy Nam còn như người cha đỡ đầu giàu tình nghĩa với những đứa trẻ vùng biển chúng tôi”.
Hiện lớp học của thầy Nam đã được xây lại tương đối khang trang trước sân nhà thầy bằng số tiền thầy gom góp bấy lâu nay và sự giúp sức của bà con. Cuộc sống gia đình thầy Nam được ổn định nhờ nguồn thu nhập từ máy ép nước mía và tiền công đan lưới của người vợ.
Một năm mới nữa lại đến, những lứa học sinh lại nối tiếp bước vào lớp thầy Nam để học những con chữ đầu đời. Vùng biển xóm Rớ vẫn vậy, vẫn ầm ào sóng gió, khắc nghiệt nắng mưa, thầy giáo làng Lê Văn Nam vẫn tiếp tục âm thầm viết nên câu chuyện gieo chữ cho những đứa trẻ ở làng biển nghèo để chúng tự tin bước vào trường học, vào trường đời.
