Trước khi mất, bác vẫn đau đáu nỗi niềm muốn được nhận lại đứa con rơi và có dặn lại nhờ tôi giúp bác tiếp tục thực hiện ước nguyện đó nhưng chỉ là trăng trối bằng miệng, không lập thành văn bản. Cái khó nữa là chính người con rơi của bác vì cũng không muốn nhận nguồn gốc của mình, anh ta nói rằng bác tôi đã qua đời nên hãy khép lại chuyện cũ. Xin hỏi trong trường hợp này tôi có được phép thay bác tiếp tục có yêu cầu nhận con hay không? (Chị Thụy Anh, 42 tuổi ở Hải Phòng)
Trả lời: Về tình huống của chị, tại điều 92 Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014 có quy định việc Xác định cha, mẹ, con trong trường hợp người có yêu cầu chết. Cụ thể như sau: “Trong trường hợp có yêu cầu về việc xác định cha, mẹ, con mà người có yêu cầu chết thì người thân thích của người này có quyền yêu cầu Tòa án xác định cha, mẹ, con cho người yêu cầu đã chết.”
Như vậy, điều luật có quy định “rộng” về việc người tiếp tục thực hiện yêu cầu xác định cha, mẹ, con chỉ cần là người thân thích của người có yêu cầu (đã chết) chứ không quy định cụ thể phải là cha, mẹ, con, em; cũng không có quy định phải được sự đồng ý bằng văn bản của người có yêu cầu đã chết.
Thậm chí, người thân thích của người có yêu cầu (đã chết) có toàn quyền yêu cầu Tòa án xác định cha, mẹ, con cho người yêu cầu đã chết mà không nhất thiết việc làm này có đúng ý chí, nguyện vọng của người có yêu cầu (đã chết) hay không. Thiết nghĩ, điều luật quy định như vậy là rất nhân văn, nhằm bảo đảm về quyền được xác định cha, mẹ, con của công dân.
Việc chị băn khoăn: có thể vì không muốn xáo trộn cuộc sống, muốn quên đi quá khứ nên bản thân người con trai bị bác chị cho đi làm con nuôi hiện giờ cũng không mong muốn việc nhận lại mẹ đẻ, vậy nguyện vọng của người anh này có ảnh hưởng đến yêu cầu được nhận con của người đã khuất hay không?
Điều 91 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 quy định quyền nhận con của công dân được pháp luật bảo hệ: “Cha, mẹ có quyền nhận con, kể cả trong trường hợp con đã chết”. Như vậy, bác của chị có quyền yêu cầu nhận lại con mà không phụ thuộc vào ý chí của người con có đồng ý nhận lại mẹ hay không. Chúc chị hoàn thành được tâm nguyện của người bác.