Người phát hiện, tố cáo tham nhũng được bảo vệ

Viện nói giảm, Công an lại nói tăng
Trong phiên họp thứ 13 của Ban chỉ đạo trung ương về phòng chống tham nhũng sáng qua – 8/7, ông Vũ Tiến Chiến – Chánh Văn phòng Ban chỉ đạo cho biết, trong 5 tháng đầu năm 2010 (từ 1/1 đến 31/5), các cơ quan tiến hành tố tụng đã khởi tố 81 vụ/159 bị can, giảm 30% về số vụ và 34% về số bị can so với cùng kỳ năm ngoái.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng trao đổi với các đại biểu bên lề phiên họp

Nhưng, bên cạnh số liệu có trong báo cáo, ông Vũ Tiến Chiến cũng bổ sung thêm một thông tin là theo báo cáo nhanh của Bộ Công an, trong 6 tháng đầu năm đã thụ lý 178 vụ/429 bị can, khởi tố 98 vụ/215 bị can tăng 41% so với cùng kỳ năm 2009.

Theo ông Chiến, có một số nguyên nhân khiến cho số lượng các vụ việc tham nhũng bị phát hiện, điều tra, khởi tố, xét xử giảm thời gian qua.

Đó là  việc các cơ quan tố tụng tập trung tập trung xử lý các vụ án tồn đọng; các hoạt động PCTN được đẩy mạnh, tạo ra tính răn đe cao khiến số vụ việc tham nhũng giảm; và đặc biệt, có nhiều địa phương có thể do buông lỏng công tác PCTN, không tích cực tham gia phát hiện tham nhũng nên trong một thời gian dài không xử lý được vụ việc nào (trong 6 tháng qua, các tỉnh Hưng Yên, Lào Cai, Bắc Kạn, Sóc Trăng, Hà Giang, Hải Dương, Long An, Đồng Tháp, Cần Thơ…không phát hiện, khởi tố mới vụ án tham nhũng).

Tuy nhiên, hiện có một vài địa phương theo báo cáo là “khu vực miễn nhiễm” với tham nhũng. Từ đây nảy sinh ra hai vấn đề là “miễn nhiễm ” thật hay không phát hiện được, trốn tránh.

Trách nhiệm– vẫn “nhẹ như lông hồng”
Cũng theo báo cáo của Ban chỉ đạo TƯ về PCTN, trong 6 tháng qua, mặc dù  đã có nhiều có gắng nhưng số người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị bị xử lý trách nhiệm do để xảy ra tham nhũng trong cơ quan, tổ chức, đơn vị do mình quản lý, phụ trách vẫn còn rất ít so với các vụ tham nhũng bị phát hiện, xử lý.

Báo cáo của các Bộ, ngành trung ương cho thấy, 6 tháng qua tuyệt nhiên không có trường hợp người đứng đầu nào bị xử lý; còn các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương đã xử lý trách nhiệm 22 người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị do để xảy ra tham nhũng.

Điển hình như Bắc Giang xử lý 02 trường hợp, Hậu Giang xử lý 02 trường hợp, Đắc Lắc xử lý 05 trường hợp và Bình Thuận xử lý 04 trường hợp…

Sự “nương nhẹ” này được ông Vũ Tiến Chiến “điểm mặt, chỉ tên”: Còn rất nhiều vụ việc, vụ án chưa có được sự đồng thuận trong đánh giá bản chất, thiếu sự phối hợp để để kéo dài, xử lý chậm gây  hoài nghi trong nhân dân;  các cơ quan, tổ chức, đơn vị vẫn còn rất ngại, hay nói thẳng ra là không muốn tự soi mình, để tự tìm ra  những “con sâu” tham nhũng…

Hai vụ án đặc biệt được quan tâm
Trong số 11 vụ án tham nhũng nghiêm trong, phức tạp mà Ban chỉ đạo TƯ tập trung chỉ đạo, thì hai vụ án Huỳnh Ngọc Sỹ lợi dụng chức vụ nhận hối lộ xảy ra tại BQL dự án đại lộ Đông - Tây và vụ Trần Ngọc Sương và đồng phạm lập quỹ trái phép xảy ra tại Nông trường Sông Hậu được đặc biệt quan tâm.

Theo đó, bên cạnh các phiên xét xử sơ thẩm, phúc thẩm đối với Huỳnh Ngọc Sỹ, Lê Quả vì tội lợi dụng chức vụ quyền hạn khi thi hành công vụ, thì Huỳnh Ngọc Sỹ tiếp tục bị khởi tố bị can (ngày 25/1/2010) về tội nhân hối lộ và vụ án đang tiếp tục được điều tra. Vụ án Trần Ngọc Sương do các sai lầm nghiêm trọng của TA cấp sơ thẩm và phúc thẩm nên hủy cả hai bản án để giải quyết lại từ đầu.

Tuy nhiên, theo tài liệu, việc điều tra, truy tố, xét xử Trần Ngọc Sương và đồng phạm lập quỹ trái phép theo quy định tại Điều 166 BLHS là đúng. Vụ án sẽ được xem xét lại một cách khách quan toàn bộ các dấu hiệu cố ý làm trái, lập quỹ trái phép trên cơ sở đánh giá bản chất, mức độ sai phạm để có đường lối xét xử phù hợp.

Trong số các vụ việc có dấu hiệu tham nhũng mà Ban chỉ đạo TƯ đang quan tâm  có vụ thông  tin về việc công ty Securency hối lộ Cty CFTD của Việt Nam trong cung cấp chất nền in tiền polyme và vụ thông tin Cty Nexus Hoa Kỳ hối lộ quan chức Việt Nam. Về hai vụ việc này Ban chỉ đạo đã có các ý kiến chỉ đạo tại một số văn bản trong các năm 2007,2009 và 2010.

Phát biểu kết luận phiên họp thứ 13 của Ban chỉ đạo, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, Trưởng Ban chỉ đạo TƯ về PCTN đã yêu cầu trong thời gian tới, phải tập trung điều tra, truy tố, xét xử các vụ việc, vụ án đã được nêu, vụ nào vướng phải tăng cường phối hợp xử lý, tránh tình trạng trả đi trả lại, chậm tiến độ, mất lòng tin ở nhân dân.

Đối với vụ Huỳnh Ngọc Sỹ, Thủ tướng yêu cầu điều tra đến đâu, xét xử đến đó, còn vụ tiền polyme cần kiểm tra kỹ lại thông tin từ nước ngoài. Được biết, Việt Nam đã nhiều lần gửi công văn yêu cầu phối hợp nhưng, phía nước ngoài vẫn trả lời đang tiếp tục điều tra…

Xuân Hoa