Người "Đem luật về làng"

Tôi có dịp gặp anh nhiều lần tại các hội nghị của thành phố về những vấn đề liên quan đến tư pháp. Thường anh ít khi phát biểu ý kiến, nhưng khi đã nói thì đúng và trúng vấn đề. Anh là Vũ Văn Hè, Trưởng phòng Tư pháp huyện Tiêng Lãng, thành phố Hải Phòng.

Làm sao để pháp luật gần với người dân hơn?

Anh Hè tạo ấn tượng gần gũi cho người tiếp xúc ngay từ lần gặp đầu tiên bởi phong thái giản dị, chất mộc mạc thể hiện ngay trong cả lời ăn tiếng nói.

Với anh Vũ Văn Hè, làm cán bộ tư pháp cần không ngừng học hỏi, đặc biệt cập nhật các kiến thức pháp luật trên mọi lĩnh vực từng ngày

Anh kể lại cho tôi nghe câu chuyện, cách đây 5 năm, khi xuống xã tuyên truyền pháp luật, có một thực trạng khiến anh phải suy nghĩ rất nhiều, đó là hiểu biết về pháp luật của người dân còn rất hạn chế. Có nhiều việc dân vi phạm pháp luật mà không biết, lại có những việc người dân bị vi phạm quyền lợi của mình cũng không biết giải quyết thế nào.

Anh nhớ mãi câu chuyện một bác nông dân: “Tôi mua một bao phân bón lúa tại cửa hàng nhà chị Xinh, khi bón lúa không những không lên mà còn lụi đi, vụ đó cả 1,5 sào lúa cho thu hoạch được hơn tạ thóc, năng suất giảm bằng một nửa mọi khi. Tôi biết là phân bón giả mà không bắt đền được, phải “ngậm đắng nuốt cay”.

Từ thực tế còn nhiều bất cập về hiểu biết pháp luật của người dân, anh Hè trăn trở mãi xem làm thế nào đưa pháp luật đến gần người dân hơn, sát thực tế hơn. Động lực đó thôi thúc anh viết thành đề án “Đem luật về làng”.

Đề án khi xin ý kiến của lãnh đạo huyện và các ban ngành ở Tiên Lãng nhận được sự ủng hộ, nhất trí cao. Mục tiêu chính của “Đem luật về làng” chính là tuyên truyền pháp luật đến người dân một cách thiết thực nhất thông qua những việc cụ thể nhất ở từng thôn, xóm.

Tham gia giải đáp pháp luật, giải quyết những việc liên quan đến câu hỏi của người dân nhất thiết phải có lãnh đạo chính quyền địa phương, các hội đoàn thể, các ngành liên quan như Tài nguyên môi trường, nông nghiệp nông thôn, y tế, giáo dục…

Mỗi lần “Đem luật về làng” là một ngày hội

Để thực hiện việc đem luật về làng, các cán bộ của phòng tư pháp huyện phối hợp chặt chẽ với các địa phương, thôn, làng sẽ tổ chức tuyên truyền, giải đáp pháp luật. Các hộ dân trong làng sẽ được phát trước phiếu khảo sát về nhu cầu tìm hiểu pháp luật. Với phiếu khảo sát, người dân viết nội dung, yêu cầu cần giải đáp.

Căn cứ vào phiếu khảo sát, phòng tư pháp huyện phân loại, liên quan đến lĩnh vực nào sẽ mời cán bộ có trách nhiệm của địa phương, ngành tham gia trả lời. Việc giải đáp được tổ chức công khai, tập trung, thường là ở nhà văn hóa làng nơi sinh hoạt cộng đồng của người dân. Với mỗi buổi sinh hoạt pháp luật như vậy có hàng trăm người tham gia với hàng trăm câu hỏi.

Mỗi lần đem luật về làng đều có sự tham gia đầy đủ của đoàn công tác huyện gồm các cơ quan, ban ngành liên quan như: Tư pháp, Tài nguyên Môi trường, Lao động-Thương binh-Xã hội, Thanh tra…cùng lãnh đạo chính quyền địa phương, Hội nông dân, phụ nữ cơ sở.

Sau mỗi lần “Đem luật về làng”, anh Vũ Văn Hè lại cùng đồng nghiệp trao đổi, rút kinh nghiệm cho những lần sau

Mỗi thành viên trong đoàn được phân công nhiệm vụ cụ thể liên quan đến lĩnh vực, chuyên môn mình phụ trách, chịu trách nhiệm hướng dẫn, giải đáp, xử lý các vấn đề nhân dân hỏi như: pháp luật dân sự, hôn nhân, gia đình, thủ tục hành chính, chế độ chính sách với người có công, các chế độ đãi ngộ của Nhà nước với hộ nghèo, quy định pháp luật về lao động, việc làm, các quy định, vụ việc liên quan đến đất đai, giải phóng mặt bằng, bảo vệ môi trường, khiếu nại, tố cáo…

Trong 76 làng đã thực hiện đề án, mỗi làng có một cách làm nhưng đều nhận được những ý kiến phản hồi tốt của người dân.

Anh Nguyễn Văn Tuyên, cán bộ tư pháp xã Nam Hưng cho biết, qua 2 lần thực hiện đem luật về 2 làng của xã, có 120 yêu cầu của nhân dân trong đó có 30 yêu cầu cấp xã giải quyết, còn lại liên quan đến các phòng ban của huyện. Tâm lý chung của những người dân được trực tiếp đối thoại với cán bộ địa phương cũng như cán bộ huyện đều rất phấn khởi, hầu hết hài lòng với kết quả giải đáp, tư vấn của đoàn. Điều này có lý do bởi những điều người dân thắc mắc hầu hết đều liên quan đến cá nhân hoặc gia đình mà từ trước đến nay họ chưa được giải thích, giải đáp cụ thể.

Qua 4 năm thực hiện đề án ở huyện lúa thuần nông, kết quả thu được thật khả quan. Hiểu biết pháp luật của người dân nâng lên đáng kể, cán bộ tư pháp cơ sở, chính quyền địa phương nâng cao tinh thần trách nhiệm.

Có lẽ vì vậy mà Tiên Lãng trở thành huyện không có điểm nóng ở Hải Phòng, không có đơn thư vượt cấp, số lượng đơn thư được giải quyết ngay tại cơ sở đạt hiệu quả cao. Công tác hòa giải phát huy tác dụng.

Mới đây, anh Hè tiếp tục triển khai đề án “Hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp trên địa bàn huyện”. Ý tưởng đó nảy sinh khi thực tế môi trường đầu tư kinh doanh hiện nay rất được doanh nghiệp quan tâm, ngày càng có nhiều doanh nghiệp khảo sát, đầu tư xây dựng nhà máy, xí nghiệp tại vùng ngoại thành. Với chức năng giúp việc cho UBND huyện trong các vấn đề về pháp luật, anh Hè mong muốn hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp ngay từ bước đầu, không để doanh nghiệp phải bỡ ngỡ tìm hiểu mà huyện cũng không phải vất vả do họp hành quá nhiều trước khi quyết định một vấn đề.

Ông Lê Văn Hiền, Chủ tịch UBND huyện Tiên Lãng khẳng định: “Đề án Đem luật về làng là một thành công lớn trong công tác cải cách tư pháp, trong đó có vai trò quan trọng của Trưởng phòng Tư pháp Vũ Văn Hè”. Tiến sĩ Nguyễn Văn Thái, Giám đốc Sở Tư pháp Hải Phòng đánh giá, “anh Vũ Văn Hè vững vàng về chuyên môn nghiệp vụ, là trưởng phòng có năng lực, cầu tiến. Những sáng tạo trong công tác cải cách tư pháp của anh đáng để được nhiều địa phương khác học tập”

Phương Nam