Làm chuyện mà mọi người cho rằng “gàn dở”
Ông Lán có 11 người con, mặc dù con cái đông nhưng ông còn nhận thêm một người con nuôi nữa. Cuộc đời ông gắn liền với hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, đến năm 1986 ông mới trở về quê hương.
Thay vì sống với con cháu, ông lại làm một việc khiến gia đình lo lắng, đó là vận động vợ ra cửa biển Xuân Hội dựng nhà, trồng cây chắn sóng, sống cuộc đời bám biển.
Việc làm của vợ chồng ông bị nhiều người cho là “gàn dở”. Thậm chí chính quyền cũng không tin khi nghe ông nói ra đó ở với mục đích trồng cây để bảo vệ bờ biển. Chỉ đến khi ông làm đơn xin được trồng cây chắn sóng thì chính quyền mới tin và đồng ý.
Ông Lán mở chiếc tủ nhỏ, lấy cho PV xem rất nhiều giấy tờ, như “Đơn xin canh giữ đê biển”, “Lệnh cho phép canh giữ đê biển” được cất giữ rất cẩn thận. Ông Lán quý những giấy tờ đó lắm vì nhờ thế mà ông được bảo vệ bờ biển đến ngày nay.
Cũng nhờ những rừng tre và những rặng phi lao của ông Lán trồng lên mà cứ đến mùa bão lũ, người dân nơi đây cũng đã bớt đi phần nào sự nguy hiểm. Lúc ấy, mọi người mới hiểu được việc làm của ông, thêm quý trọng vì mục đích tốt đẹp với cộng đồng và bờ biển quê hương.
Nhìn xung quanh là cả một rừng tre và những rặng phi lao xanh tốt, ấy thế mà ông Lán bảo rằng còn sức thì sẽ tiếp tục trồng vì đất trống vẫn còn.
 |
| Đơn xin tình nguyện trồng cây bám biển do ông Lán viết gửi chính quyền. |
Hồi còn sung sức, ông Lán đã lập ra một giàn giáo ngay cạnh đê biển. Cứ mỗi tối, ông lại cầm ngọn đèn măng-sông, đứng trên giàn soi đường báo hiệu để các thuyền cập bờ. Nhiều người đi biển cảm kích tấm lòng của ông, đã ví von ông là “ngọn đèn đời bên biển khơi”. Nghe vậy, ông xua tay rằng: “Tui có sức, giúp được cái gì thì giúp, các cô, các chú cũng như con cháu tui mà thôi”.
Cũng bởi tính cách có phần “gàn” của mình mà trong suốt mấy chục năm bám biển, ông Lán cũng gặp nhiều tai nạn. Tệ hại nhất là mấy năm trước, có một nhóm thanh niên đi chặt trộm cây phi lao do ông trồng.
Biết chuyện, ông đã ra khuyên họ rằng không nên chặt cây vào buổi tối vì như vậy mọi người sẽ cho là ăn cắp, cứ để đến sáng tới gặp, ông sẽ cho họ mỗi người chặt vài cây đem về. Nào ngờ nhóm thanh niên kia không hiểu được lời khuyên can tự đáy lòng của ông, họ xúm vào hành hung đến mức ông bị gãy răng, ngón tay trỏ cũng bị dính một nhát dao.
Cũng từ dạo ấy, sức khỏe của ông Lán phần nào giảm sút.
Vị “Bồ Tát” nơi cửa biển
Trước đó mọi người bảo ông “gàn dở”, nhưng khi hiểu được những việc làm đầy ý nghĩa của ông, người dân nơi đây luôn xem ông là một vị “Bồ Tát sống” bên cửa biển. Từng kinh qua hai cuộc kháng chiến, ông Lán luôn tâm niệm điều Bác Hồ răn dạy, đó là phải làm việc có lợi cho dân và phải luôn hết mình vì nhân dân phục vụ.
Hồi trước, căn nhà nhỏ của gia đình ông Lán là điểm tập kết của ngư dân. Không chỉ cho họ nơi sinh hoạt, nhiều lúc ông còn nuôi họ ăn uống. Có những thời điểm căn nhà nhỏ ấy đã cưu mang tới hơn 50 người đi biển.
 |
| Ông Lán còn bỏ tiền ra mua lưới, vó cho người nghèo. |
Ông Lán tâm sự rằng, cũng xuất thân nghèo khổ nên ông hiểu được hoàn cảnh của mọi người. Kể chuyện đến đây, giọng ông trầm xuống: “Hồi trước người đi biển ở đây cũng nhiều số phận bất hạnh lắm, đa số toàn đàn bà góa chồng, rồi đàn ông bị vợ và con cái bỏ rơi phải lênh đênh trên biển mưu sinh. Thấy thế tui thương lắm, mặc dù tui cũng nghèo nhưng đối với họ, đói tui mời ăn, khát tui mời uống, không bao giờ tui ăn một mình đâu”.
Hồi ấy có lúc ông Lán còn bỏ tiền ra mua thuyền, mua lưới, mua vó để những ngư dân có hoàn cảnh khó khăn có thể đi đánh cá. Phương châm của ông Lán là “lấy ngắn nuôi dài”, ông trồng tre thỉnh thoảng lấy măng, rồi nuôi gà, đi đánh cá… Thế là đủ lo cho cuộc sống của hai vợ chồng và giúp đỡ thêm người khác.
Ban ngày mọi người ra biển làm việc, tối đến lại tụ về sinh hoạt ở nhà ông. Nhiều người ở lại như vậy nhưng ông không bao giờ đòi hỏi điều kiện gì, cũng không chịu lấy của họ dù chỉ một đồng tiền công. Có nhiều người ngỏ ý đưa ít tiền, ông Lán lập tức gạt phắt đi, bắt họ cất lại phòng thân. Ở với ông, cảm thấy sống tốt và làm ăn được là ông mừng rồi.
Khi hỏi chuyện về ông Lán, nhiều người dân nơi đây đều rất biết ơn bởi vì ông chính là vị cứu tinh và là ân nhân của gia đình họ. Hồi trước, những lúc biển động, sóng to gió lớn, ông Lán là người đầu tiên ra biển quan sát xem có ai gặp nạn không. Nếu có, ông khẩn trương dùng thuyền và phao lao ra biển để cứu. Có lần biển động, ông đã cứu sống tới 37 người.
Dù gia đình cũng không khá giả gì nhưng ông Lán luôn giúp đỡ mọi người. Ông luôn tâm niệm nhà ông nghèo nhưng có nhiều người còn nghèo khổ hơn, đỡ đần được họ chút nào hay chút đó. Như cô Phúc ở Xuân Trường, thấy gia cảnh cô nghèo quá, vậy là ông Lán chặt tre bán, mua ngói lên giúp cô làm nhà.
Nhiều gia đình nghèo khác, cứ mỗi khi thu hoạch được vụ măng, vụ cá, ông cũng đem đến cho họ chút ít để tiêu dùng. Giúp đỡ nhiều người vậy nhưng ông vẫn luôn ước rằng còn sức khỏe như xưa để làm ra nhiều của cải hơn nữa, vì bây giờ nhiều người nghèo khổ lắm, có giúp thế nào cũng không hết được.
Với độ tuổi “xưa nay hiếm” nhưng nghe những lời kể vẫn thấy ông Lán còn khao khát bám biển lắm. Ông tâm sự không mong gì hơn ngoài việc trời cho thêm sức khỏe, bởi vì có sức khỏe thì ông mới có thể tiếp tục được bám biển, thực hiện nghĩa vụ cao cả của mình nhằm đem lại sự bình yên nơi cửa biển và sự an tâm cho ngư dân nơi đây./.
