Cấm, nhưng không ăn thua
Tháng 5/2015, trước sự tràn lan của dòng sách ngôn tình, đặc biệt là sự xuất hiện của nhiều đầu sách ngôn tình về đồng tính nam với nội dung phản cảm có nguy cơ đầu độc bạn đọc, Cục Xuất bản đã ra Văn bản 2116/CXBIPH-QLXP yêu cầu các nhà xuất bản (NXB) không đăng ký các đề tài truyện ngôn tình, đam mỹ (đồng tính nam).
Ngoài ra, văn bản cũng yêu cầu các NXB rà soát các ấn phẩm ngôn tình, đam mỹ nhằm lựa chọn, dịch thuật các tác phẩm có chọn lọc, có giá trị hơn để đưa đến tay bạn đọc.
Quả thật, sau khi văn bản ra đời, vấn đề truyện ngôn tình, đam mỹ đã “nóng” lên, một số NXB cũng đã có động thái hạn chế bớt một số đầu sách ngôn tình có nội dung quá phản cảm, không phù hợp thuần phong mỹ tục Việt Nam.
Tuy nhiên, đến thời điểm này, sách ngôn tình dường như đã trở lại thời “thịnh vượng” của mình. Trong các nhà sách trên địa bàn TP HCM, các tựa sách ngôn tình vẫn chiếm từ một đến vài dãy kệ sách. Tại các nhà sách trên mạng, truyện ngôn tình vẫn nằm trong danh mục “sách hot” và “sách bán chạy nhất”.
Nhiều quyển sách mà ngay từ tựa sách đã gây cảm giác thiếu “tử tế” vẫn được giới trẻ săn đón: “Kế hoạch hủ nữ: Bẻ thẳng thành cong”; “Đừng vội nói lời yêu”; “Chờ em lớn nhé, được không?”; “Động phòng hoa chúc sát vách”...
Theo tiết lộ của đại diện một nhà sách, việc cấm hay hạn chế sách ngôn tình nằm ở phía các NXB, còn các nhà sách thì hễ là sách đã phát hành thì vẫn lên kệ bình thường. Không những thế, thống kê không chính thức cho thấy, sách ngôn tình vẫn là thể loại được bạn đọc ưa chuộng, bán chạy hàng đầu.
Có cầu ắt có cung, có lẽ đó chính là lý do khiến sách ngôn tình vẫn tiếp tục phát triển trên thị trường sách, khiến các NXB “mắt nhắm mắt mở” trong khâu chọn lọc, kiểm duyệt sách và để nhiều đầu sách ngôn tình “lọt lưới”.
 |
Sự biến tướng của ngôn tình
Thời gian gần đây, một thể loại ngôn tình khác đang rất được ưa chuộng và bán chạy, đó là loại sách ngôn tình trinh thám, kết hợp thể loại ngôn tình và thể loại tiểu thuyết trinh thám. Tuy nhiên, khác với cấu trúc của tiểu thuyết trinh thám truyền thống, cốt truyện của dạng truyện này rất lỏng lẻo, chú trọng các tình tiết ngôn tình, diễm tình cộng với những tình tiết gây sốc, phi tự nhiên, ghê rợn.
Nhiều tiểu thuyết dạng này liên tục lọt top sách bán chạy nhất của các nhà sách online lẫn các thư viện sách trực tuyến, trong đó hàng đầu là sách của tác giả Đinh Mặc, như: “Hãy nhắm mắt khi anh tới”; “Nếu ốc sên có tình yêu”; “Người đẹp làm nhân”; “Truy tìm kí ức”…
Ngoài ra còn có hàng loạt đầu sách khác đang gây sốt với một bộ phận người đọc trẻ ngay từ ở tựa sách đầy yếu tố huyền bí: “Nữ trinh thám và sát thủ”, “Huyết án”, “Quả cam luân hồi”...
Đón được nhu cầu tiêu thụ quá lớn của “thị trường ngôn tình”, các doanh nghiệp ngành giải trí Trung Quốc đã dựng phim một số tiểu thuyết ngôn tình bán chạy. Nhiều sách ngôn tình khi được dựng thành phim thậm chí còn thành công, ăn khách hơn truyện như: “Hãy nhắm mắt khi anh đến”, “Hoa thiên cốt”, “Hậu cung chân hoàn truyện”…
Hàng loạt phim ngôn tình thời gian gần đây đứng đầu bảng những phim có lượt xem cao nhất trên các trang web chuyên về phim ảnh. Nói về nội dung, đó là sự “hiện thực hoá” trí tưởng tượng của các tình tiết truyện ngôn tình, cộng với dàn diễn viên tuyệt đẹp.
Và nếu như truyện ngôn tình đã “bỏ sót” một lượng độc giả không thích đọc sách thì phim ngôn tình đã thành công trong việc thu hút lượng khán giả này, cộng với một lượng “fan” lớn của phim truyền hình. Nói một cách khác, phạm vi, sức ảnh hưởng của phim ngôn tình có lẽ còn rộng hơn cả truyện ngôn tình.
Cứ nhìn vào lượt xem, bình luận, chia sẻ những hình ảnh, tựa sách, tựa phim, thậm chí các câu nói đầy chất “sến súa” của các nhân vật trong truyện, phim ngôn tình sẽ thấy sức toả lan của thể loại văn hoá phẩm này là rất mạnh. Nhiều nhân vật phi thực tế, quá lố, sến sẩm và uỷ mị của ngôn tình còn trở thành “hình mẫu mới” của một bộ phần tuổi teen.
Thậm chí, nó ảnh hưởng đến cả văn học trẻ của nước nhà, khi “đi cùng xu thế”, nhiều nhà văn trẻ đã cho ra mắt những tác phẩm đầy chất ngôn tình, ướt át, uỷ mị: “Đời callboy” (Nguyễn Ngọc Thạch), “Buồn làm sao buông” (Anh Khang), “Yêu đi rồi khóc” (Hamlet Trương), “Ai cho em nằm trên” (Cẩm Tú Khúc)…
Một nhà văn đã từng chia sẻ, cái lợi của ngôn tình có thể thấy là tạo công ăn việc làm, tạo doanh thu cho nhiều người thuộc ngành xuất bản – phát hành. Nhưng nếu so với tác hại sâu đến ý thức, đến văn hoá và thẩm mỹ của đại bộ phận người dân thì cái lợi sẽ là không đáng.
Chọn lợi hay hại, có lẽ đây là sự cân nhắc nên có của cơ quan quản lý cũng như tất cả những người tham gia vào thị trường sách và phim ảnh.
