Xác định Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng NTM là mục tiêu, là cơ hội, là con đường duy nhất để Nghi Xuân phát triển trong thời điểm hiện nay, do đó, Đại hội huyện Đảng bộ XXI của huyện xác định chiến lược xây dựng NTM, phát triển đô thị trên nền các giá trị văn hóa giàu bản sắc của quê hương, trên cơ sở làm giàu, từ đó phát huy các giá trị văn hóa truyền thống.
Với tiền đề là những thành tựu trong suốt 35 năm xây dựng và đổi mới, cộng với sự vào cuộc tích cực của cả hệ thống chính trị đã phát huy những nội lực cho việc triển khai và thực hiện Chương trình xây dựng NTM huyện Nghi Xuân có những thành tựu khá toàn diện. Từ việc tuyên truyền, vận động, với tinh thần cùng ăn, cùng ở và cùng làm việc với Nhân dân, trên nguyên tắc dân biết, dân bàn, dân làm, dân giám sát, dân thụ hưởng...
Phong trào xây dựng NTM đã dần dần nhận được sự đồng thuận và hưởng ứng rất tích cực của Nhân dân. Sức lan tỏa của phong trào đã thấm sâu vào người dân, trở thành khát vọng của chính người dân để đổi mới quê hương và thay đổi chính mình.
 Câu lạc bộ ca Trù một nét văn hóa đặc trưng đang được gìn giữ và phát huy. |
Sau 10 năm thực hiện, cơ sở hạ tầng ngày càng phát triển theo hướng hiện đại, các thiết chế văn hoá, trường học, y tế, giao thông nông thôn không ngừng củng cố, chất lượng xây dựng gia đình, làng, xã văn hoá, công sở văn minh ngày càng được nâng cao cả về số lượng và chất lượng. Các khu đô thị, khu kinh tế, thương mại du lịch đã và đang hình thành, phát triển. Kinh tế nông thôn chuyển dịch theo hướng tăng tỷ trọng công nghiệp, dịch vụ du lịch, thương mại.
Trong 5 năm (từ 2016 đến 2020) đã thu hút được 120 dự án đầu tư được tỉnh, huyện chấp thuận chủ trương đầu tư với hơn 5.000 tỷ đồng đang được các nhà đầu tư triển khai thực hiện. Năm 2020, thu nhập đầu người đạt 42 triệu đồng (gấp hơn 3 lần so với năm 2011). Tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 2,68%.
Bước đầu đã xây dựng các tua, tuyến du lịch trải nghiệm NTM gắn với phát triển du lịch bền vững và phát triển kinh tế - xã hội. Hệ thống chính trị ở nông thôn được củng cố và tăng cường; dân chủ cơ sở được phát huy; an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được giữ vững. Cuối năm 2018, Nghi Xuân vinh sự được Thủ tưởng Chính phủ công nhận danh hiệu huyện đạt chuẩn nông thôn mới, trước 2 năm so với kế hoạch ban đầu.
Tuy nhiên, xét về lợi thế so sánh để phát triển văn hoá – trở thành động lực, đòn bẩy cho phát triển kinh tế - xã hội thì những kết quả đạt được chưa thể hiện hết những tiềm năng, đặc biệt là tiềm năng văn hóa đang đầy ắp trên mảnh đất này. Văn hoá vẫn chưa thực sự tham gia vào chuỗi giá trị hàng hoá, chưa trở thành động lực, đòn bẩy cho phát triển.
Tiềm năng, thế mạnh được đánh thức nhưng chưa được khai thác hiệu quả. Đây là nguyên nhân cơ bản, cũng chính là cơ sở để Nghi Xuân tiếp tục hướng đến mục tiêu xây dựng huyện nông thôn kiểu mẫu điển hình về văn hóa gắn với phát triển du lịch.
Vấn đề đặt ra, đó là giải pháp giữ cân bằng, hài hoà giữa bảo tồn và phát huy, phát triển. Mặt trái của quá trình hiện đại hóa, đô thị hoá không thể tránh khỏi những tác động tiêu cực của kinh tế thị trường tạo ra nguy cơ đánh mất dần những giá trị truyền thống văn hoá tốt đẹp của làng quê.
Xây dựng NTM không chỉ là xóa bỏ nghèo nàn, lạc hậu mà còn là công cuộc bảo vệ, gìn giữ những nét đẹp trên và đấu tranh với lối sống thực dụng, vô cảm, bài trừ các tệ nạn xã hội đã và đang làm băng hoại đạo đức, nếp sống và những thuần phong, mỹ tục tốt đẹp của làng quê.
 |
Lãnh đạo huyện Nghi Xuân tham quan mô hình trồng rau sạch của HTX An Tâm Farm - xã Xuân Hải. |
Để đạt mục tiêu trên, Nghi Xuân tập trung vào một số nhiệm vụ. Trong đó, tập trung xây dựng kế hoạch, các cơ chế chính sách để triển khai thực hiện Đề án xây dựng huyện đạt chuẩn NTM kiểu mẫu điển hình về văn hóa gắn với phát triển du lịch; Tiếp tục củng cố và nâng cao, tạo sự bền vững đối với các tiêu chí đạt được của huyện NTM phấn đấu đến 2025, 100% các xã đạt chuẩn xã NTM nâng cao và có ít nhất 25% xã đạt chuẩn xã NTM kiểu mẫu điển hình về văn hóa;
Tăng cường kêu gọi đầu tư, hướng tới xây dựng các điểm du lịch sinh thái gắn với bảo tồn phát huy các giá trị văn hóa, như: Khu du lịch Xuân Thành, Cương Gián, các khu du lịch sinh thái ven chân núi Hồng Lĩnh, ven bờ sông Lam. Đầu tư bảo tồn, khôi phục các di tích văn hóa lịch sử đã được xếp hạng;
Bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa phi vật thể như Dân ca ví Giặm, ca trù, chèo Kiều; Phát huy tốt các câu lạc bộ văn nghệ dân gian; phát huy các thiết chế văn hóa như: trung tâm học tập cộng đồng, thư viện, nhà văn hóa, sân thể dục thể thao ở các thôn, xóm; Xây dựng các khu dân cư mới kiểu mẫu thực sự là những nơi bảo tồn các nét đẹp văn hóa truyền thống của làng quê Nghi Xuân, trở thành các điểm du lịch thôn quê hấp dẫn du khách, từ đó hình thành các mô hình du lịch Homstay đang ngày càng trở thành xu hướng.
Để đạt được mục tiêu trên, đòi hỏi sự quyết tâm cao của toàn thể Đảng bộ, chính quyền và nhân dân huyện Nghi Xuân cũng như sự quan tâm giúp đỡ của lãnh đạo và các Sở ban ngành cấp tỉnh. Hy vọng huyện Nghi Xuân sẽ đạt được mục tiêu đề ra, từ đó xứng đáng trở thành trung tâm kinh tế - hóa phía Bắc của tỉnh Hà Tĩnh.
