Chó sói túi có từ bao giờ?
Chó sói túi còn có tên gọi khác là hổ Tasmania là loài vật họ có túi ăn thịt xuất hiện vào hậu kỳ thời đại động vật có vú. Mặc dù nhìn nó có vẻ giống như loài cáo, sói, hổ. Tuy nhiên, thực chất nó là họ hàng thân thích của loài chuột túi (các nhà động vật học tin rằng chúng có cùng một tổ tiên).
Từ đầu đến chót đuôi của chó sói túi đực dài khoảng 2m. Đầu nó trông giống đầu chó hoặc cáo, nhưng từ giữa lưng đến tận đuôi lại có những đường vằn như của hổ (vì vậy người ta mới gọi chúng là hổ Tasmania). Phần mông dài như giống chó săn, đuôi dựng đứng. Da thô có màu nâu sáng, con cái cơ thể nhỏ hơn, nhưng các đường vằn lại nhiều hơn gấp đôi so với con đực (có từ cổ trở xuống). Chó sói túi cái có một cái túi dùng nuôi con giống như các loài có túi giống cái khác nhưng miệng túi mở ra phía sau. Điều này được giải thích là có thể để bảo vệ đứa con khỏi bị thương khi phải chui qua các bụi cây rậm rạp.
Vào khoảng 12.000 năm trước, chó sói túi bị biến mất dần khỏi lục địa Úc. Điều này có thể do những nhà hàng hải Indonesia đã du nhập giống chó hoang vào lục địa này, mà loài chó hoang này lại là một loại săn mồi xuất sắc, nên cuối cùng đã đánh bật loài sói túi này đi. Người ta tin rằng loài thú này đã buộc phải lui về cố thủ ở Tasmania, vốn là một hòn đảo thuộc phía đông nam của Australia, nhưng thời đó vẫn chưa có cây cầu nào nối liển giữa đại lục và hòn đảo đó. Một ghi chép bằng văn tự về loài sói có túi này đầu tiên xuất hiện trên báo chí của Tasmania vào năm 1805, lúc đó nó được gọi là “kẻ phá hoại”.
Trong thời gian dài, người dân bản địa luôn cho rằng chó sói túi là hung thủ giết hại cừu hàng loạt, cho nên nhà chức trách đã triển khai một phong trào thanh trừ. Các công ty tư nhân và cả Nhà nước treo thưởng lớn để thu mua da chó sói túi, vậy là một chiến dịch tàn sát quy mô lớn bắt đầu. Đến đầu thế kỷ XX, loài vật này đã trở nên rất hiếm. Kẻ thù của chúng không chỉ là những tay thợ săn, mà còn có cả một đợt dịch bệnh đã cướp đi rất nhiều sinh mệnh của loài vật này. Thêm nữa là sự bành trướng không ngừng của con người đã đẩy loài vật này đến sự tuyệt chủng.
Theo một số ghi chép, con chó sói túi cuối cùng bị các tay thợ săn giết đem đổi thưởng là vào năm 1909, còn con chó sói túi bị bắn chết cuối cùng là năm 1930. Tháng 9/1936, con sói túi cuối cùng trong vườn thú ở Tasmania (bị bắt vào năm 1933) đã chết. Trước đó 2 tháng, Australia mới thông qua một đạo luật, tuyên bố rằng chó sói túi thuộc loài vật quí hiếm có nguy cơ tuyệt chủng cần được bảo vệ. Khi đó, mọi thứ đã quá muộn màng...
Những bí mật được hé lộ
Chỉ sau khi loài sói túi được tuyên bố là tuyệt chủng thì người ở đảo Tasmania mới bắt đầu cảm thấy xấu hổ với những việc họ đã làm. Lúc này, dân ở đây lại quay sang in hình loài sói túi này lên quần áo và lấy đó làm biểu tượng. Một năm sau kể từ khi con sói có túi cuối cùng chết đi và chính quyền tuyên bố loài này đã bị tuyệt chủng, Ủy ban Bảo vệ động vật của Australia đã cử người tới Tasmania nhằm tìm hiểu xem liệu có còn con sói túi nào tồn tại không. Hai ngưởi này đã mang về một số báo cáo đáng tin cậy về nhũng vụ việc tận mắt nhìn thấy loài thú này làm dư luận đất nước này một phen xôn xao.
Tuy đó không hẳn là những chứng cứ xác đáng nhưng cũng là điều động viên lớn. Năm 1938, một đội thám hiểm đã phát hiện ra chứng cứ xác thực đầu tiên. Đó là những vết chân khác thường mang đặc trưng của loài sói có túi chân trước có 5 ngón, chân sau 4 ngón. Chiến tranh thế giới lần thứ hai làm gián đoạn cuộc điều tra này. Đến mãi cuối năm 1945, một đoàn thám hiểm tư nhân đã tiếp tục công việc. Họ phát hiện ra những vết chân và thu thập được một số báo cáo về vụ việc nhìn thấy loài thú này, nhưng những người điều tra lại không tận mắt nhìn thấy chúng.
Bức ảnh cho rằng loài hổ chó sói túi Tasmania đã xuất hiện trở lại |
Nhiều năm sau, các chuyên gia về động vật hoang dã vẫn chưa hề có hành động nghiên cứu gì đối với vấn đề sói có túi có còn tồn tại hay không. Mãi tới năm 1957, Elekjle - Chủ tịch Ủy ban Bảo vệ động vật của Austalia mới đến vùng hồ đầm để điều tra về một loài động vật bí ẩn đang tàn sát nhiều dê trong vùng. Ông không nghi ngờ gì về những dấu chân mà ông phát hiện ra chính là của loài chó sói túi để lại. Ông tin loài vật này vẫn tồn tại nên từ năm 1957 đến 1966, Ủy ban này đã liên tục cử 9 đoàn thám hiểm đến đó.
Trong thời kỳ này, Elekjle thu được một lượng chứng cứ rất lớn, nhưng đáng tiếc là không hề có một cái xác nào của loài này và bản thân ông cũng chưa lần nào nhìn thấy nó. Một số tổ nghiên cứu tiếp tục được phái tới các khu rừng rậm để thăm dò. Những năm 70 của thế kỷ XX, Quỹ động vật hoang dã thế giới tài trợ một số hạng mục, ở những nơi nghe nói có người nhìn thấy chó sói túi đã lắp đặt hàng loạt máy ảnh chụp tự động và các máy cảm ứng quang học.
Họ thu được ảnh của 9 loài vật khác nhau, trong đó đặc biệt bao gồm một loài được gọi là quỷ vùng Tasmania (chính là giống chồn túi bề ngoài rất giống chó sói túi, thỉnh thoảng vẫn bị nhầm là chó sói túi). Smith - người tổ chức cuộc nghiên cứu này đã kết luận trong một báo cáo chính thức năm 1980 rằng: Chó sói túi thực sự đã bị tuyệt chủng.
Nhưng đến năm 1982, sau khi nghiên cứu hơn 100 báo cáo của Cục Bảo vệ động vật hoang dã về những sự kiện xảy ra từ năm 1970 đến năm 1980, Smith cùng với Lens Wier đã đưa ra một bài viết và hủy bỏ kết luận trước đó của chính mình. Ông nhận thấy rằng cần phải “nghiên cứu thật cẩn thận tất cả những báo cáo”. Thế rồi họ tiếp tục lắp đặt một hệ thống máy ảnh tự động hy vọng chụp được ảnh loài chó sói túi nhưng không thành công.
Mặc dù vậy, ông vẫn tin là chó sói túi vẫn còn tồn tại bởi số lượng các ghi chép về việc nhìn thấy chúng và vết chân chúng để lại vẫn ngày một gia tăng. Tháng 3/1982, bí mật về loài chó sói túi đã xuất hiện bước ngoặt mới. Trong một cánh rừng miền Tây Bắc của Tasmania, một nhân viên tuần tra trong lúc ngủ gật phía sau xe đã đột nhiên bị đánh thức bởi tiếng động lạ. Người này bật đèn pha và phát hiện một con vật cách đó khoảng 7m.
Ông ta khẳng định: “Hiển nhiên đó là một sói túi đực đã trưởng thành, trên bộ lông màu xám tro có 12 đường vằn màu đen”. Nhưng do hôm đó trời mưa to nên đã xóa sạch các dấu vết. Trong khoảng gần 2 năm sau đó, Cục Bảo vệ động vật hoang dã vẫn không công bố việc này, họ sợ rằng sẽ gây sự tò mò khiến nhiều người sẽ kéo về khu vực này khiến tự nhiên bị xáo trộn. Kể từ lúc đó, một vài đoàn thám hiểm đã được cử đi tìm kiếm nhưng chưa bao giờ phát hiện chó sói có túi cả. Những người hoài nghi cho rằng, những báo cáo trên chỉ là do ảo giác, hoặc có thể nhầm với loài thú khác. Nhưng những báo cáo vẫn liên tục được gửi về.
Chỉ riêng năm 1991 đã có tới 13 báo cáo, một nhà động vật học cho rằng: “Chó sói túi là loài vật đặc biệt thông minh. Tôi tin rằng chúng đã phát triển trở lại và đã lên đến hơn 1.000 con. Tôi thu được rất nhiều thông tin và dữ liệu về dấu vết của chúng. Tôi tin rằng, loài sói có túi không những đang tồn tại mà còn đang phát triển với quy mô lớn”.
(Đón đọc: Những bức ảnh bất ngờ chụp chó sói túi)