Bộ lạc Hamar là một cộng đồng người Omotic cư trú ở Tây Nam Ethiopia. Họ đến từ thung lũng sông Omo trong vùng Debub Omo với các ngôi làng ở thị trấn Turmi và thị trâsn Dimeka chiếm khoảng 0,1% tổng dân số Ethiopia.
Nền văn hóa của bộ lạc Hamar được đánh giá là vô cùng hấp dẫn. Họ sống theo truyền thống của bộ tộc Hamar từ bao đời nay với việc không ai có quyền sở hữu đất cá nhân. Đất là miễn phí cho việc trồng trọt và chăn thả gia súc. Gia súc đóng một vai trò quan trọng trong đời sống của họ nên cũng có rất nhiều nghi lễ thiêng liêng liên quan đến chúng.
Nghi lễ đánh dấu sự trưởng thành
Lễ nhảy bò - Ukuli Bula lâu đời và nổi tiếng này của bộ tộc Hamar là đỉnh cao của một nghi thức kéo dài 3 ngày dành cho một cậu bé vị thành niên chuyển sang tuổi trưởng thành.Sự kiện này được hầu hết các cộng đồng trên khắp thung lũng Omo ở Tây Nam Ethiopia hưởng ứng. Nghi lễ này nhằm mục đích thử thách lòng dũng cảm của các cậu bé.
Sau khi vượt qua thử thách của nghi lễ, chàng trai đó sẽ được coi là đã chiến thắng nỗi sợ hãi của mình và vượt qua nhiệm vụ để được coi là một người đàn ông.Nghi lễ này rất quan trọng vì thông qua nó, chàng trai sẽ được đánh giá là có đủ điều kiện để anh ta sở hữu gia súc, kết hôn và nuôi dạy con cái.
Các ông bố sẽ là người quyết định khi nào con trai của họ sẵn sàng để tham gia nghi lễ và mặc dù trẻ em dưới 5 tuổi cũng có thể tham gia. Khi người cha quyết định con trai mình đã sẵn sàng, ông đưa cho anh ta một tấm gỗ chạm khắc phallic(bao gồm hình ảnh và các đối tượng có thể tạo ra mối liên hệ với các cơ quan sinh sản của cả nam và nữ-PV)nhỏ gọi là “Boko”. Chàng trai sau đó trao nó cho các cô gái mà anh ta gặp trên đường đi và họ phải hôn nó 3 lần như một hình thức chúc phúc và sau đó trả lại cho anh ta.
 |
| Một chàng trai tuổi vị thành niên của bộ tộc Hamar thực hiện nghi lễ Ukuli Bula. |
Sau đó, anh ấy đi đến tất cả các nhà họ hàng của mình để trình bày “Boko” do cha tặng cho mình và cũng mời họ đến dự buổi lễ.Thời gian của buổi lễ là tùy thuộc vào cha mẹ của người thanh niên và quyết định dựa trên khoảng thời gian họ sẽ chuẩn bị lễ, thường xảy ra sau mùa gặt, khoảng tháng 10-11 hàng năm.
Khi được mời, những vị khách sẽ nhận được một dải vỏ cây với một số nút thắt hoặc một cuộn dây được đánh dấu để hiển thị số ngày dẫn đến buổi lễ. Những người được mời sau đó cắt một đoạn từ vỏ cây hoặc dây thừng mỗi ngày để đếm ngược đến khi diễn ra nghi thức nhảy bò.
Để chuẩn bị cho nghi lễ, anh ta phải cạo đầu và cơ thể sẽ được chà xát với cát. Vì theo quan niệm của người Hamar điều này được cho là để rửa sạch tội lỗi của anh ta. Trên người của anh ta cũng sẽ được bôi phân gia súc để tạo nên sức mạnh, cùng những dải vỏ cây được quấn quanh người theo hình chữ thập để được thần linh bảo vệ.
Những con gia súc điển hình là bò sẽ bị thiến và bôi phân lên lưng để chúng trơn trượt. Thường trong một buổi lễ sẽ sử dụng khoảng 7-10 con bò thiến được xếp thành hàng. Đến hoàng hôn, đó là thời gian để cậu bé được bắt đầu thông qua buổi lễ. Theo truyền thống, chàng trai thường bị lột trần trước khi thực hiện các bước nhảy trên lưng bò. Với những âm thanh chói tai của chuông và sừng trong không khí thiêng liêng, cậu bé thường nhảy 4-5 lần qua những con gia súc bị thiến để thể hiện sự nhanh nhẹn, dũng cảm và sức mạnh của mình.
Nếu người đàn ông bị mù hoặc què, anh ta được người khác giúp đỡ qua đàn gia súc. Nếu thành công, anh ta sau đó được gửi đến những người lớn tuổi và Maza (những thanh niên vẫn còn độc thân và đã vượt qua nghilễ nhảy bò). Những người lần lượt chúc phúc cho anh ta, cạo đầu và đội vương miện cho anh ta với danh hiệu Maza.
Nhưng nếu chàng trai đó không thành công, rơi hơn 4 lần, anh ta sẽ phải đợi năm sau để thử lại.Sau khi thành công, anh ta trở thành một người đàn ông và da động vật được đặt trên cổ anh ta trong tiếng reo hò của bà con. Sau khi kết thúc nghi lễ, bà con và những người hàng xóm sẽ đến để tham gia một buổi khiêu vũ lớn thường kéo dài cho đến tận sáng hôm sau.
Đánh đập phụ nữ
Những người phụ nữ Hamar tham gia buổi thực hành nghi lễ sẽ ăn mặc trang phục vương giả truyền thống của họ. Những bộ đồ này được trang trí bằng những chiếc chuông quanh chân khi họ cùng nhau nhảy múa và thổi kèn.Vào buổi chiều của nghi lễ, phụ nữ và các cô gái trẻ được đánh bằng gậy bạch dương như một phần của nghi lễ.
Những người phụ nữ hung dữ ở vùng này nổi tiếng với vô số những chuỗi hạt nhiều màu sắc. Đồ trang sức bằng sắt của họ được đánh bóng và vô số chiếc khuyên trang trí trên cơ thể họ.
Theo truyền thống, trong buổi lễ tất cả những người thân là phụ nữ của chàng trai đang tiến hành lễ trưởng thành sẽ bị đánh đập. Những người phụ nữ thổi kèn và ca hát, ca ngợi đức tính của chàng trai. Họ tuyên bố tình yêu của mình dành cho anh ta và mong muốn được đánh dấu tình yêu to lớn đó bằng roi. Họ phủ một lớp bơ lên cơ thể để giảm bớt ảnh hưởng của đòn roi vốn chỉ được thực hiện bởi Maza.
Người ta tin rằng nỗi đau càng lớn thì mức độ phục tùng và lòng trung thành của họ đối với Maza càng cao. Đặc biệt, những vết sẹo để lại trên cơ thể họ là biểu tượng cho lòng trung thành mà họ sẽ nhận được lần lượt từ anh chàng đó. Điều này có nghĩa rằng, vào một thời điểm nào đó trong tương lai, các cô gái có thể cần sự giúp đỡ của chàng trai trẻ và chỉ cho anh ta những vết sẹo của họ, như thể bắt buộc anh ta phải cung cấp sự trợ giúp được yêu cầu.
Những người phụ nữ thay vì chạy trốn lại cầu xin những người đàn ông đánh họ thật đau đớn, mạnh tay hơn trong buổi lễ được tổ chức ở Thung lũng sông Omo. Sau khi bị đánh đòn, các cô gái tự hào khoe những vết sẹo của mình như một bằng chứng về lòng dũng cảm và sự chính trực của họ. Một số người sẽ ra tay nhẹ nhàng, nhưng điều này là bị chính những người phụ nữ phản đối. Họ sẽ chửi bới và khiêu khích để chàng trai Maza đánh họ tàn bạo hơn, cho đến khi những vết thương trên người họ rớm máu.
Đối với phụ nữ Hamar, đánh đập không chỉ là một phần của nghi lễ này mà còn là cuộc sống hàng ngày cho đến khi có ít nhất 2 đứa trẻ được sinh ra. Theo quy tắc của Hamar, một người đàn ông không cần giải thích lý do tại sao anh ta lại đánh người phụ nữ, người vợ của mình. Đặc quyền của đàn ông Hamar là đi ra ngoài bất cứ lúc nào anh ta thích và có thể lấy nhiều vợ nếu anh ta muốn...
