Nghẹn ngào sông Ngũ Huyện Khê

Sông Ngũ Huyện Khê chảy qua 5 đơn vị hành chính huyện, gồm: Đông Anh (Hà Nội); thị xã Từ Sơn, TP. Bắc Ninh, huyện Yên Phong và huyện Tiên Du – Bắc Ninh. Sông này có nhiệm vụ tiêu thoát nước về mùa mưa, lấy nước phục vụ bà con nông dân sản xuất nông nghiệp về mùa khô. Thế nhưng, sông Ngũ Huyện Khê đoạn qua phường Đồng Kỵ (thị xã Từ Sơn - Bắc Ninh) đang… “nghẹn ngào khóc”.

Giao nhầm” đất làm dự án đè lên 16.484,1 m2 hành lang đê sông Ngũ Huyện Khê của xã Phù Khê và phường Đồng Kỵ.

Mùa lũ, nước thoát về đâu ?

Công ty TNHH Đông Á và Công ty cổ phần Việt Trung được UBND tỉnh Bắc Ninh giao 84.079 m2 đất xây dựng, kinh doanh hạ tầng kỹ thuật Khu thương mại dịch vụ làng nghề Đồng Kỵ, trong đó đè lên 16.484,1 m2 đất thuộc hành lang đê sông Ngũ Huyện Khê. Sự việc vi phạm hành lang bảo vệ đê này bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân.

Ngày 08 và 16/11/2010, UBND tỉnh Bắc Ninh ra Quyết định 1521 và 1572/QĐ-UBND thu hồi và giao 84.079 m2 đất (thời hạn 50 năm) cho Cty TNHH Đông Á và Cty cổ phần Việt Trung xây dựng, kinh doanh hạ tầng kỹ thuật Khu thương mại dịch vụ làng nghề Đồng Kỵ, trong đó có 16.484,1 m2 đất thuộc hành lang đê sông Ngũ Huyện Khê. Hiện tại, hai công ty này đang gấp rút thi công các công trình thương mại và dịch vụ đè lên hành lang đê và một phần lòng sông, khiến dòng chảy đoạn qua thôn Tiến Bào thuộc xã Phù Khê  và phường Đồng Kỵ (thị xã Từ Sơn) đã và đang bị teo hẹp.

Trong khi đó, điểm a khoản 2 Điều 23 Luật đê điều, quy định: “Hành lang bảo vệ đê đối với đê cấp đặc biệt, cấp I, cấp II và cấp III ở những vị trí đi qua khu dân cư, khu đô thị và khu du lịch được tính từ chân đê trở ra 5 mét về phía sông và phía đồng; hành lang bảo vệ đê đối với các vị trí khác được tính từ chân đê trở ra 25 mét về phía đồng, 20 mét về về phía biển đối với đê biển…”. 

Cũng tại điểm b khoản 2 của điều luật trên quy đinh: “Hành lang bảo vệ đê đối với đê cấp IV, cấp V do Ủy ban nhân dân tỉnh quy định nhưng không được nhỏ hơn 5 mét tính từ chân đê trở ra về phía sông và phía đồng”.

Như vậy, việc UBND tỉnh Bắc Ninh ra Quyết định 1521 và 1572 nói trên cấp đất cho Cty TNHH Đông Á và Cty cổ phần Việt Trung xây dựng dự án đè lên 16.484,1 m2 đất hành lang đê sông Ngũ Huyện Khê là trái với quy định của Luật đê điều. Hệ lụy của nó đang khiến dòng sông Ngũ Huyện Khê lâm vào tình trạng “thắt cổ chai” khu vực cầu tại phường Đồng Kỵ; mùa lũ về rất có thể gây ra tắc nghẽn dòng chảy, ngập lụt khó lường?

Có dấu hiệu cố ý làm trái? 

Cty TNHH Đông Á và Cty cổ phần Việt Trung đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền nào “tham mưu” cho UBND tỉnh Bắc Ninh cấp đất đè lên hành lang đê sông Ngũ Huyện Khê?.

Theo tài liệu thu thập được, ngày 24 và  31/8/2010, ông Nguyễn Mạnh Tiến (Chủ tịch UBND xã Phù Khê) ký văn bản số 28/TT-UB và 53/CV-UB đề nghị “mở đường” cho Cty cổ phần Việt Trung khảo sát 5.500 m2 đất và Cty TNHH Đông Á khảo sát 2.000 m2 đất thuộc ven sông Ngũ Huyện Khê, để: “Lập dự án đầu tư xây dựng và khinh doanh hạ tầng kỹ thuật dịch vụ thương mại làng nghề tại xa Phù Khê”.  

Chưa công bố công khai quy hoạch dự án, các doanh nghiệp đã thi công, san lấp hành lang đê sông Ngũ Huyện Khê xây để dựng các công trình.

Trước đó, ngày 05/8/2010, ông Ngô Xuân Tạo (Chủ tịch UBND phường Đồng Kỵ) đã ký công văn số 28/CV-UBND đề nghị UBND thị xã Từ Sơn, Sở NN&PTNT Bắc Ninh, Sở xây dựng Bắc Ninh và UBND tỉnh Bắc Ninh xem xét, quyết định cho Cty cổ phần Việt Trung “xin khảo sát 4 ha đất tại khu vực bãi bồi ven bờ sông Ngũ Huyện Khê…, lập dự án đầu tư kinh doanh hạ tầng kỹ thuật Trung tâm thương mại, dịch vụ làng nghề và xây nhà để bán …”.

Từ căn cứ trên, ngày 11/5/2010, ông Nguyễn Văn Quỹ (lúc này là Phó Chủ tịch UBND thị xã Từ Sơn) cũng đã có văn bản 224/UBND-KT đề nghị Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh cho phép Cty TNHH Đông Á khảo sát 3,7 ha và Cty cổ  Việt Trung khảo sát 4,3 ha đất ven sông Ngũ Huyện Khê “đầu tư kinh doanh hạ tầng kỹ thuật Trung tâm thương mại, dịch vụ làng nghề và xây dựng nhà ở để bán…” tại xã Phù Khê và phường Đồng Kỵ. 

Cùng với một số cơ quan chức năng khác của tỉnh Bắc Ninh, ngày 12/5/2010, Sở Xây dựng tỉnh Bắc Ninh có văn bản số 105/SXD-QLN, chứa nội dung: “… trình UBND tỉnh cho phép Cty cổ phần Việt Trung khảo sát khu đất (4,3 ha đất nông nghiệp do UBND phường Đồng Kỵ quản lý) để lập quy hoạch chi tiết và lập dự án đầu tư kinh doanh hạ tầng kỹ thuật Khu trung tâm thương mại và xây dựng nhà thô sử dụng kết hợp ở và dịch vụ thương mại… để bán” !

Như vậy, “động cơ” của việc thu hồi và giao 84.079 m2 đất nông nghiệp ở xã Phù Khê và Phường Đồng Kỵ đang lộ rõ “mục đích” giúp hai doanh nghiệp trên “kinh doanh đất”, trong đó có 16.484,1 m2 đất thuộc hành lang đê sông Ngũ Huyện Khê thuộc Tổng Cục thủy lợi (Bộ NN&PTNT) quản lý. 

Tiền đền bù “rơi vào túi ai”?

Trong tổng số 84.079 m2 đất nông nghiệp bị các cơ quan tham mưu cho UBND tỉnh Bắc Ninh ra hai quyết định 1521 và 1572 nói trên, giao cho Cty cổ phần Việt Trung là 45.423 m2, trong đó xã Phù Khê bị thu hồi 5.255,5 m2, phường Đồng Kỵ 40.167,5 m2; giao cho Cty TNHH Đông Á 38.656 m2 đất ven sông Ngũ Huyện Khê, trong đó phường Đồng Kỵ bị thu hồi 36.680,8m2, xã Phù Khê 1.975,2 m2.

Trên thực tế, các quyết định trên đã thu hồi và “giao nhầm” đất cho hai công ty theo kiểu “râu ông này cắm cằm bà kia”, nhằm cố ý trốn tránh việc bồi thường tiền đất và các loại tài sản trên đất cho nông dân (?!).

Theo Kết luận số 14 (ngày 15/4/2011) của Thanh tra thị xã Từ Sơn, thì diện tích thu hồi đất của xã Phù Khê theo Quyết định 1521/QĐ-UBND (ngày 08/11/2010) của UBND tỉnh Bắc Ninh giao cho Cty cổ phần Việt Trung thuê là 5.255,5 m2, diện tích đất đo thự tế là 38.929,3 m2, tăng 33.673,8 m2; diện tích thu hồi đất của xã Phù Khê theo Quyết định số 1572/QĐ-UBND (ngày 16/11/2010) thì Cty TNHH Đông Á được thuê là 1.975 m2, nhưng đo thực tế là 28.665,6m2, tăng 26.690,4 m2.

Như vậy, hai công ty trên được “tạo điều kiện giao nhầm 67.594,9 m2 đất” của xã Phù Khê. Sự kiện này khiến cho hàng chục hộ nông dân xã Phù Khê mất đất nông nghiệp và đất đang sản xuất gạch ngói cùng tài sản, hoa màu ven đê sông Ngũ Huyện Khê một cách có tính toán (?!). 

Cho đến thời điểm này, quá trình làm các thủ tục thu hồi đất của UBND thị xã Từ Sơn vẫn chưa tiến hành công bố công khai quy hoạch dự án, chưa đánh giá tài sản trên đất để lập phương án bồi thường cho một số hộ dân xã Phù Khê có đất và tài sản trên đất thuộc Dự án kinh doanh hạ tầng kỹ thuật Khu thương mại dịch vụ làng nghề Đồng Kỵ. 

Việc làm trên của UBND thị xã Từ Sơn đã và đang gây bức xúc trong nhân dân xã Phù Khê và phường Đồng Kỵ. Bà Đàm Thị Tằng (Hội trưởng Hội người cao tuổi thôn Tiến Bào) và ông Phạm Văn Hiếu, Phạm Hồng Thái và Đàm Văn Quý (công dân thôn Tiến Bào, xã Phù Khê) đại diện cho hơn 300 hộ dân thôn Tiến Bào đã có rất nhiều đơn thư khiếu tố gửi đến các cơ quan nhà nước có thẩm quyền ở thị xã Từ Sơn và tỉnh Bắc Ninh. Thế nhưng đến nay, bà con mất đất vẫn chưa được cơ quan nào giải quyết ! 

Các ông bà này cho biết, về phía hai doanh nghiệp, ngày 31/5/2011, các chủ đầu tư đã có Biên bản thỏa thuận với UBND thị xã Từ Sơn và UBND xã Phù Khê bồi thường cho các hộ dân có đất và tài sản trên đất bị thiệt hại với số tiền 4 tỷ đồng; nhưng sự thật thì số tiền đó đến nay các hộ dân vẫn chưa nhận được. 

Vậy “4 tỷ đồng tiền bồi thường rơi vào túi ai” ? Câu hỏi này, chúng tôi dành cho các cơ quan chức năng UBND thị xã Từ Sơn trả lời công luận.

Lê Trọng Hùng