Nghệ thuật tuồng là kho tàng cuốn hút

0:00 / 0:00
0:00
(PLVN) -  Từ mê mẩn cách trang điểm của nghệ sĩ tuồng rồi học tập trang điểm và được trải nghiệm khi trang điểm cho các nghệ sĩ tuồng, Nguyễn Thu Trà, hiện là học sinh lớp 12 tại Trường THPT Chuyên Bắc Ninh đã lập nên một Dự án “Tuồng Sắc” với mong muốn mang nghệ thuật tuồng đến gần hơn với công chúng, nhất là những người trẻ.

17 tuổi, đam mê một loại hình nghệ thuật cổ điển, khó hiểu, đời sống, Trà hãy chia sẻ về con đường đam mê với nghệ thuật tuồng và dự án mình khởi phát để cho ra đời?

- Khoảng gần hai năm về trước, khi em vẫn chỉ là một học sinh lớp 9, nghệ thuật tuồng đã đến với em một cách tình cờ, như một luồng gió mới lạ. Ban đầu chỉ là những bài đăng thoáng qua trên mạng xã hội, nhưng qua từng trang viết, từng hình ảnh, tuồng đã khơi dậy trong em một niềm tò mò khó tả. Tuy nhiên, dấu ấn sâu đậm nhất của em với tuồng chỉ thực sự bắt đầu khi em lần đầu tiên bước chân vào Nhà hát Hồng Hà. Đứng giữa không gian trang nghiêm ấy, em như cảm nhận được nhịp đập mãnh liệt của một nền nghệ thuật cổ xưa, đầy tự hào và tinh hoa.

Chính khoảnh khắc ấy khiến em nhận ra rằng, chỉ khi được trực tiếp chứng kiến, thưởng thức tuồng qua từng nét diễn, từng nhịp trống, người ta mới thấu hiểu được cái hồn, cái tinh túy mà nghệ thuật này mang lại. Đối với em, cái “hồn,” cái “túy” của tuồng không chỉ gói gọn trong những câu thoại truyền cảm hay những động tác tinh tế của diễn viên, mà nó còn ẩn chứa trong từng lớp hóa trang độc đáo, kỳ công và đầy sắc thái - một nét đặc trưng mà không thể nhầm lẫn với bất kỳ loại hình sân khấu nào khác.

Đến năm lớp 10, tình yêu dành cho tuồng của em như nở rộ, cháy bỏng hơn bao giờ hết. Em nhận ra rằng, nếu chỉ dừng lại ở việc ngưỡng mộ, yêu quý thì vẫn chưa đủ để tôn vinh giá trị quý báu của tuồng. Em cần làm một điều gì đó thiết thực, có ý nghĩa hơn. Và từ đó, lý tưởng về một dự án nhằm phát triển và bảo tồn tuồng đã dần hình thành trong em.

Niềm say mê ấy đã nhanh chóng chuyển hóa thành sứ mệnh. Em nhận ra rằng, để làm nên một dự án có sức lan tỏa và bền vững, điều cốt lõi là xây dựng một cộng đồng cùng chung lý tưởng, cùng chung đam mê. Em bắt đầu hành trình tìm kiếm những người bạn đồng hành, những tâm hồn cùng chia sẻ khát vọng bảo tồn và phát triển nghệ thuật tuồng. Thế nhưng, mọi chuyện thường không đơn giản như những gì mình mong đợi.

Hành trình ấy đôi lúc khiến em cảm thấy đơn độc, khi không phải ai cũng hiểu được ý nghĩa sâu xa của tuồng hay chia sẻ cùng em lòng nhiệt huyết dành cho một loại hình nghệ thuật truyền thống. Có những lúc em cảm thấy như đứng trước một bức tường lớn, nhưng cũng chính những khó khăn ấy giúp em kiên định hơn với ước mơ của mình. Em hiểu rằng, hành trình gìn giữ văn hóa cần nhiều hơn là nhiệt huyết nhất thời, mà còn là sự kiên nhẫn, là niềm tin bền bỉ vào giá trị văn hóa của dân tộc.

Cuối 2023, đầu 2024 là cột mốc đánh dấu cho sự ra đời của “Tuồng Sắc” như một nỗ lực nhằm gìn giữ, bảo vệ và truyền tải nét đẹp của tuồng tới với cộng đồng người trẻ. Cùng với niềm yêu tuồng đến mức say mê, “Tuồng Sắc” đã thành công tổ chức được nhiều hoạt động nhằm lan tỏa nghệ thuật này đến với các bạn trẻ. “Tuồng Sắc” đã thành công mang tuồng tới nhiều nẻo đường trên đất nước Việt Nam qua các sự kiện như “Tuồng Cho Em” hay “Hồn Ca Tuồng Việt”. Nhưng em hiểu rằng, chỉ như vậy là không đủ. Em quyết định tiến bước, dù con đường ấy có chông gai đến đâu. Bằng cách tiếp tục tự học hỏi, tìm kiếm sự hỗ trợ từ những người đi trước và luôn giữ trong tim niềm tin vào giá trị của tuồng, em hy vọng rằng dự án của mình sẽ từng bước thành công. Để rồi, một ngày không xa, tuồng sẽ không chỉ là niềm đam mê của riêng em, mà còn trở thành niềm tự hào chung của thế hệ trẻ - những người cùng nhau giữ gìn và lan tỏa nét đẹp của di sản này.

Ảnh NVCC

Ảnh NVCC

Với một người tuổi đời còn rất trẻ tìm hiểu một nghệ thuật truyền thống khó như tuồng có trở ngại với em không?

- Với một người còn rất trẻ như em, việc tìm hiểu và gắn bó với nghệ thuật truyền thống sâu sắc như tuồng là một hành trình đầy thách thức nhưng cũng đầy thú vị. Tuồng không phải là một loại hình dễ dàng tiếp cận. Cái đẹp của tuồng không nằm ở sự hào nhoáng bên ngoài mà ẩn chứa trong từng lời ca, từng ánh mắt, từng nét hóa trang kỳ công. Khi mới bắt đầu, có những lúc em cảm thấy như mình đang đứng trước một kho tàng quá lớn, quá phức tạp để nắm bắt hết. Nhưng cũng chính sự phức tạp ấy lại cuốn hút em, thôi thúc em khám phá từng tầng lớp ý nghĩa, từng lớp giá trị của tuồng. Em dần nhận ra rằng, mỗi bước đi trong hành trình này đều là một trải nghiệm quý giá, là một cách để em học hỏi, để lớn lên và hiểu rõ hơn về văn hóa dân tộc. Tuồng không chỉ là nghệ thuật mà còn là cả một phần bản sắc của quê hương, của cội nguồn mà em muốn gìn giữ và lan tỏa.

Ảnh NVCC

Ảnh NVCC

Từ khi dự án được triển khai, hoạt động của dự án diễn ra như thế nào?

- Kể từ khi Dự án “Tuồng Sắc” được thành lập, chúng em đã không ngừng nỗ lực để mang tuồng đến gần hơn với giới trẻ và cộng đồng. Các hoạt động của dự án đã diễn ra phong phú, từ những buổi workshop hướng dẫn hóa trang tuồng cho đến các buổi giao lưu văn hóa, giới thiệu về lịch sử, cốt cách của tuồng và cả những show diễn thực cảnh độc đáo.

Chúng em còn dành nhiều thời gian để xây dựng nội dung trên mạng xã hội, tạo nên các bài đăng sinh động về tuồng nhằm thu hút sự quan tâm của các bạn trẻ. Mỗi hoạt động không chỉ là một cơ hội để chia sẻ mà còn là một dịp để chúng em kết nối với những người yêu tuồng, những người cùng chung chí hướng. Niềm vui lớn nhất có lẽ là khi chúng em nhận được những phản hồi tích cực từ các bạn trẻ, từ những người quan tâm đến tuồng. Họ không chỉ bày tỏ sự ngưỡng mộ mà còn cảm thấy tuồng gần gũi, dễ tiếp cận hơn nhờ những nỗ lực của “Tuồng Sắc”. Đó chính là động lực to lớn giúp chúng em tiếp tục tiến bước, biến những ý tưởng còn dang dở thành hiện thực.

Với những thành viên đều là học sinh, hoạt động của dự án có diễn ra suôn sẻ, nhất là mình cần hỗ trợ từ chuyên môn cho đến tài chính?

- Là một dự án non trẻ do các học sinh như em tự vận hành, “Tuồng Sắc” đã gặp phải không ít khó khăn, từ vấn đề thời gian cho đến nguồn tài chính hạn hẹp. Các thành viên trong dự án đều là học sinh và ai cũng phải cố gắng cân bằng giữa việc học và tham gia dự án. Bên cạnh đó, việc thiếu kinh nghiệm chuyên môn cũng là một trở ngại lớn. Tuy nhiên, chính từ những khó khăn đó, cả nhóm đã học cách đoàn kết, chia sẻ trách nhiệm và hỗ trợ lẫn nhau. Chúng em chủ động tìm đến sự hướng dẫn từ các nghệ sĩ tuồng chuyên nghiệp, tìm kiếm sự hỗ trợ từ cộng đồng và học hỏi từ những người đi trước. Nhờ vào niềm đam mê chung và ý chí không bỏ cuộc, mọi thành viên đều dần trưởng thành hơn, không chỉ trong việc hiểu biết về tuồng mà còn trong cách làm việc, cách đối mặt với thử thách. Nhìn lại chặng đường đã qua, mỗi khó khăn lại trở thành một dấu mốc đáng nhớ trong hành trình cùng “Tuồng Sắc”.

Ảnh NVCC

Ảnh NVCC

Liệu em lo ngại dự án sẽ thay đổi hay đổ vỡ khi các em trưởng thành hơn và suy nghĩ khác nhiều với tham vọng ban đầu với nghệ thuật tuồng? Còn nếu dự án lớn lên cùng năm tháng em sẽ có khát vọng thế nào?

- Em biết rằng, theo thời gian, con người sẽ trưởng thành và những suy nghĩ cũng sẽ thay đổi. Nhưng niềm đam mê của em dành cho tuồng không chỉ là sự hào hứng nhất thời mà đã trở thành một phần trong trái tim, trong lý tưởng của em. Khi Dự án “Tuồng Sắc” phát triển lớn mạnh cùng năm tháng, em hy vọng mình sẽ tiếp tục mở rộng sứ mệnh bảo tồn tuồng, không chỉ dừng lại ở việc lan tỏa mà còn góp phần hồi sinh loại hình nghệ thuật truyền thống này. Nếu “Tuồng Sắc” có thể phát triển thành một tổ chức lớn hơn, em mơ ước có thể tổ chức những buổi biểu diễn, những sự kiện lớn hơn, tạo nên một không gian để mọi người có thể tiếp cận và yêu thương tuồng. Em muốn thế hệ trẻ không chỉ biết đến tuồng mà còn tự hào về di sản văn hóa này, để tuồng không chỉ sống trong trái tim của những người yêu văn hóa mà còn trở thành niềm tự hào chung của cả cộng đồng.

Ảnh NVCC

Ảnh NVCC

Em còn điều gì muốn sẻ chia nữa không?

- Là một học sinh trung học, luôn dành thời gian cho việc học và các hoạt động ngoài giờ. Em may mắn khi có sự ủng hộ từ gia đình, những người luôn khuyến khích em theo đuổi đam mê với nghệ thuật truyền thống. Em yêu thích việc tìm hiểu về văn hóa, về cội nguồn và luôn cảm thấy hạnh phúc khi được lan tỏa giá trị văn hóa đến với mọi người. Dự án “Tuồng Sắc” không chỉ là một công việc, mà đã trở thành một phần trong cuộc sống của em, giúp em học hỏi, trau dồi và trưởng thành hơn. Gia đình luôn tạo điều kiện để em theo đuổi đam mê, không chỉ ủng hộ về mặt tinh thần mà còn luôn bên cạnh động viên khi em gặp khó khăn. Điều này giúp em thêm vững vàng và tự tin để tiếp tục hành trình của mình với “Tuồng Sắc”.

Xin cảm ơn em và chúc em thành công!

Tin cùng chuyên mục

GS.TS Nguyễn Văn Minh, nguyên Hiệu trưởng Trường ĐH Sư phạm Hà Nội tại lễ kỷ niệm 40 năm ngày nhà giáo Việt Nam. (Ảnh: ĐHSP).

Dạy học là một thiên chức đạo đức

(PLVN) - “Mỗi người đến với nghề giáo một cách khác nhau, nhưng điều quý giá hơn cả là trong sâu thẳm đều nặng tình yêu thương con người và mong muốn làm cho thế hệ tương lai tử tế hơn, khôn lớn hơn, trưởng thành hơn để chung tay làm cho xã hội văn minh hơn, đất nước giàu đẹp hơn”...

Đọc thêm

Mong sự bứt phá phim về đề tài lịch sử

Mong sự bứt phá phim về đề tài lịch sử
(PLVN) - Điện ảnh Việt Nam còn thiếu tác phẩm điện ảnh hay về đề tài lịch sử cũng là lý do làm cho nhiều người Việt hôm nay, nhất là giới trẻ, tìm đến phim về đề tài lịch sử (bao gồm phim dã sử, cổ trang) của nước ngoài hơn là phim về đề tài lịch sử của Việt Nam. Việc chuyển thể phim từ các tác phẩm văn học hoặc làm phim về lịch sử gặp nhiều thách thức, từ chính các nhà làm phim, tác giả, khán giả, nhà sản xuất, nhà quản lý…

Văn minh mùa họp lớp

Họp lớp nên được tổ chức vui vẻ, thoải mái. (Nguồn: Ngô Hà Anh)
(PLVN) - Càng gần ngày 20/11, những cuộc họp lớp được các cựu học sinh náo nức tổ chức. Bên cạnh niềm vui gặp lại thầy, cô giáo, bạn bè còn đó những nỗi lo khiến nhiều người e ngại khi tham gia các buổi họp lớp.

Mù Cang Chải, không lỡ hẹn mùa lúa vàng

Làng Văn hóa du lịch cộng đồng Khim Nọi - Thị trấn Mù Cang Chải. (Ảnh trong bài: PV)
(PLVN) - Hàng năm vào dịp tháng 10, bước vào mùa lúa vàng, du khách thập phương rủ nhau về trẩy hội. Năm 2024, cơn bão số 3 (Yagi) đi qua khiến thiên đường ruộng bậc thang Mù Cang Chải có một mùa vàng đáng nhớ.

Suốt đời học làm thầy

Dẫu cho cuộc sống có đổi thay thế nào, vị trí, vai trò của một người thầy trong xã hội, trong hành trình trưởng thành của mỗi đứa trẻ là không thay thế được. (Nguồn: ĐN)
(PLVN) - Những lúc không bận bịu lên lớp hay bài vở, giáo án, anh vẫn thường miệt mài xem gì đó trên điện thoại, soạn gì đó trên máy tính, lúi húi ghi chép gì đó trong quyển sổ tay nhỏ mang bên người. Bạn bè hỏi, anh bảo anh đang học. Bạn bè đôi khi đùa, sao đi làm thầy giáo rồi mà cứ học học nữa học mãi vậy, định học đến giáo sư à? Thì anh chỉ cười thủng thẳng: Sự học là sự nghiệp suốt đời mà.

Những gì còn lại

Hình minh họa. (Nguồn: JV)
(PLVN) - Thi thoảng thầy kể về một câu chuyện nào đó của những năm về trước vô tình tôi bắt gặp hình ảnh của chính mình trong đó, chỉ thế thôi không cụ thể một niềm nhớ nào.

'Multiverse - Đa vũ trụ' - Khám phá một vũ trụ bên trong mỗi con người

"Multiverse - Đa vũ trụ” ẩn chứa những câu hỏi về bản chất con người (Ảnh: BTC)
(PLVN) - Album “Multiverse - Đa vũ trụ” của Tùng Dương có các ca khúc ẩn chứa những câu hỏi về bản chất con người, về sinh tồn và ý nghĩa cuộc sống, về khả năng vượt thoát khỏi không gian sống chật hẹp để vươn tới những vũ trụ xa xăm hoặc để trở về khám phá một vũ trụ bên trong mỗi con người…

Lễ cầu ngư, thả hoa đăng trên sông Đà

Lễ cầu ngư, thả hoa đăng trên sông Đà
(PLVN) - Tối 15/11, tỉnh Hòa Bình tổ chức Lễ cầu ngư, thả hoa đăng trên sông Đà. Đây là hoạt động nằm trong khuôn khổ của Lễ hội cá tôm sông Đà lần thứ 2 năm 2024.

Cùng trẻ khám phá bộ sách “Làm chủ cảm xúc”

Cùng trẻ khám phá bộ sách “Làm chủ cảm xúc”
(PLVN) - Bộ sách "Làm chủ cảm xúc" gồm 6 cuốn sẽ đồng hành cùng trẻ khám phá và hiểu rõ hơn về những cảm xúc quen thuộc như: giận dữ, sợ hãi, đố kỵ, chia sẻ, yêu thương..., từ đó giúp trẻ học cách nhận biết và kiểm soát cảm xúc một cách tích cực.

TS. LS Đoàn Văn Bình ra mắt cuốn sách song ngữ ‘Bất động sản Việt Nam với người nước ngoài’

Toàn cảnh Lễ ra mắt sách của TS.LS Đoàn Văn Bình
(PLVN) -  Ngày 15/11 tại Hà Nội, TS.LS Đoàn Văn Bình, Phó Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam, Nhà sáng lập, Chủ tịch Tập đoàn CEO đã chính thức ra mắt cuốn sách song ngữ Việt - Anh: “Bất động sản Việt Nam với người nước ngoài - Vietnam Real Estate For Foreigners”, do NXB Chính trị Quốc gia Sự thật xuất bản. Tại sự kiện,  tác giả tuyên bố dành toàn bộ thu nhập của việc xuất bản sách để ủng hộ Quỹ Ngày mai tươi sáng.